Live interview met Jaap Goedegebuure over het kwaad in de Nederlandse literatuur

(foto André Homan)

Peter de Rijk interviewt Jaap Goedegebuure in Pletterij, 10 april 2025:

Op donderdagavond 10 april 2025 knetterden de letteren in het Haarlemse debat-en cultuurpodium Pletterij met Jaap Goedegebuure. De oud-hoogleraar Nederlandse Taal- en Letterkunde en, gedurende bijna twee decennia, de vaste literatuurcriticus voor Haagse Post/HP De Tijd, doceerde letterkunde aan de universiteiten van Leiden, West-Berlijn, Tilburg en Nijmegen. Goedegebuure publiceerde boeken over onder meer H. Marsman, Jeroen Brouwers, Frans Kellendonk, het fin de siècle, literatuur en religie, en poëzie en mystiek. Sinds 1975 recenseert hij voor tal van kranten en tijdschriften. Van Jaap Goedegebuure verscheen vorige maand Sympathie voor de duivel, een kloeke bundel essays over de verbeelding van het kwaad in de literatuur van onze lage landen, waarin je niet uitgelezen raakt. Je hebt het kwaad van grensoverschrijdend gedrag zoals lustbeleving, of  het kwaad van de oorlogsmisdadigers, zoals in het werk van de overleden Haarlemse schrijvers Harry Mulisch en Louis  Ferron, of het satanische kwaad van de griezelromantiek en de gothic novel van bijvoorbeeld wijlen Renate Dorrestein, een geliefd auteur die ook in deze regio woonachtig was. In zijn bundel Door de jaren heen lezen, een bundel over boeken en schrijvers uit 2018, schrijft Jaap Goedegebuure over recenseren en refereert dan aan twee voorvallen waarbij auteurs van In de Knipscheer betrokken waren. Ik citeer: «Wie recenseert, krijgt onvermijdelijk te maken met wrok en agressie. Toen Michaël Zeeman de klauwhamerpoëzie van de Maximalen had afgedaan als ‘een teil rotte vis’, kreeg hij bij wijze van vergelding een emmer van dat spul over zich heen. Eerder had zijn collega Aad Nuis het gewaagd om aanmerkingen te maken op de bloemrijke stijl van Léon de Winter, die een personage had laten glimlachen ‘als een geslacht varken’. Bij de redactie van de Haagse Post liet De Winter omgaande een varkenskop bezorgen; kon de criticus met eigen ogen zien hoe adequaat zijn beeldspraak was.» Het gesprek over ‘Sympathie voor de duivel’ tussen Jaap Goedegebuure en uitgeverijredacteur Peter de Rijk begint op de tijdlijn vanaf  05:10 en eindigt op 38:32. Wat is het kwaad? Bestaat het? In weerwil van Rutger Bregman: de meeste mensen deugen niét. Achtereenvolgens komen o.a. langs Louis Couperus (Noodlot, Eline Vere), Gerard Reve, Jacob Israël de Haan (Pijpelijntjes), Renate Dorrestein (Hart van steen), Conny Palmen (o.a. over Pim Fortuyn), Manon Uphoff, de Franse filosoof Bataille, Frans Kellendonk, Louis Paul Boon, Harry Mulisch (Siegfried).

Kijk hier naar het programma
Kijk hier naar de foto’s die André Homan maakte

«Een monumentje.»

Opmaak 1Over ‘Grenzenloos. 40 Jaar Knipscheer Poëzie’ van Klaas de Groot op Paperback Radio, 25 juni 2019:
Klaas de Groot las maandenlang gedichtenbundels om tot de juiste selectie te komen voor zijn bloemlezing ‘Grenzenloos’. Reden ertoe was het veertigjarig bestaan van uitgeverij In de Knipscheer in 2016. Niet alleen uit alle gepubliceerde dichtbundels maar ook uit alle in literaire tijdschriften van de uitgeverij gepubliceerde poëzie werd gekozen. Mandala, De Held en Extaze bleken fuiken voor talent. ‘Grenzenloos’ bevat 160 dichters en 190 gedichten. Peter de Rijk praat met de samensteller van de bloemlezing over de keuze van de gedichten en het portret van de Nederlandse poëzie dat het boek geeft. Het interview werd live uitgezonden op woensdag 9 januari 2019 van 14.00 tot 15.00 vanaf de vierde etage van Boekhandel Scheltema Amsterdam.
Luister hier naar de uitzending
Meer over ‘Grenzenloos’
Meer over Klaas de Groot bij Uitgeverij In de Knipscheer

‘Haarlem Nocturne’ van Djordje Matic op YouTube

Opmaak 1Op 12 maart 2016 werd in de Haarlemse Vishal de bundel ‘Haarlem Nocturne’ van Djordje Matic gepresenteerd. Het geheel werd gefilmd en op YouTube geplaatst door Rob Brakel. Na het welkom van uitgever Franc Knipscheer, leest Peter de Rijk (tijdbalk 06:00) een gesproken recensie van de bundel. Op 16:45 volgt de aankondiging van Djordje Matic (voor deze keer ‘de nachtburgemeester van Haarlem’). Vanaf 19:30 leest Matic enkele gedichten (‘Ik heb niet meer één naam’) met vanaf 25:00 saxofoniste Roos Manshanden het gedicht ‘Amsterdam after Dark’ en vanaf 30:45 met saxofonist Ilia Lumbroso ‘Haarlem Nocturne’. De uitreiking van het eerste exemplaar aan Joost Swarte gevolgd door zijn dankwoordje begint op 36:20.
Meer over ‘Haarlem nocturne’

Dalstar – Et age. Gedichten

DalstarEtageDalstar
Et age

gedichten
omslagillustratie Rob Scholte
vormgeving omslag Henrik Barends
ingenaaid, 80 blz., € 15,00
eerste uitgave 1992
ISBN 978 90 6265 296 9
uitverkocht

 

WANT DE MAXIMALE DICHTER HEEFT HET MAXIMALE RITME & HET MAXIMALE RITME HEEFT DE MAXIMALE TEKST

Dalstar (Koos Dalstra, 1950, vliegbasis Leeuwarden). Hij publiceerde in eigen beheer en in ‘Maximaal’ (1988) waarvan hij de grondlegger was. Hij studeerde taal en misdaad in Los Angeles en Bielefeld (BRD). Hij onderwees en deed onderzoek in criminologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam tot 1980, om daarna full-time dichter en beeldend kunstenaar te worden. Hij was als ‘poet in residence’ verbonden aan Museum Fodor. Poëzie van hem werd vertaald in het Duits, Engels, Frans, Spaans en Japans. Hij woonde geruime tijd in Japan, Amsterdam en Vlissingen. Voorafgaand aan deze bundel Et age uit 1992 bij Uitgeverij In de Knipscheer, verscheen van hem in 1988 ‘Timing’ (met Paul Blanca) en in 1989 ‘Tartufo-Tartuffe’ (met Rob Scholte).