Tag: mensenrechten

«2023 was een schitterend jaar voor de ‘Indische’ letterkunde.» – Remco Raben

Over ‘Razende stiltes’ van Artien Utrecht op Belanda sudah dekat! 29 december 2023:

2023 was een schitterend jaar voor de ‘Indische’ letterkunde. Deze vijf boeken [‘Het mysterie van Mrs Indonesia’, ‘Razende stiltes’, ‘Totok Terror Corps’, ‘Handleiding voor ontheemden’, ‘Indolente’] zijn elk op hun manier prachtig. Heel verschillend van aard, van toon, van vorm, van positie, maar elk van grote literaire kwaliteit. En vreselijk actueel. (…)  Artien Utrecht schreef in de loop van jaren een reeks mooie essays en bundelde ze in ‘Razende stiltes’– eigenlijk vorig jaar al gepubliceerd, maar ik smokkel haar er nog in. Ze schrijft beeldend en met precisie. Haar betoog is helder, humaan en intelligent, ze is onafhankelijk en kritisch op de grote narratieven. Ze is wars van nostalgie en fileert de racistische mentaliteit in Nederland, ook in ‘Indische’ kringen, en in Indonesië. Maar ze gaat veel verder en onderzoekt over allerlei grenzen heen vormen van hokjesdenken, stiltes, minimalisme en liminalisme, en, terug naar haar geboorteland, de verwoestende effecten van de moorden en arrestaties van 1965. Een stem om goed naar te luisteren: “Pendelend tussen twee werelddelen, tussen het land van de ex-kolonisator en dat van de ex-gekoloniseerden, zoek ik naar ervaringen van anderen. Anderen die zich bevinden in het ene of het andere werelddeel maar vooral daarginds, in Indonesië. Hoe lichten we het dikke tapijt op waaronder het koloniale denken voortwoekert, hoe maken we de diepe sporen van het koloniale racisme die in de vloer gekerfd liggen zichtbaar?” (p.85) (…) De ‘Indische’ literatuur leeft, zoemt, klopt, wringt en bespringt. Ze durft óm maar ook vooruit te kijken, te confronteren, vragen te stellen. Aan de schrijver zelf, aan de gemeenschap, aan het verleden, de voorouders, aan Nederland. Ze laat zich niet tot een etnisch label reduceren. Ze is vernieuwend, avontuurlijk, grenzeloos, meerstemmig, gekleurd en koloniaalkritisch, en vooral een feest van taal, kortom alles wat we in deze tijd nodig hebben.
Remco Raben is professor Koloniale en Postkoloniale Literatuur en Cultuurgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.

Lees hier het artikel
Meer over ‘Razende stiltes’
Meer over Artien Utrecht bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een fijne manier van schrijven plus een thematiek die behalve historisch ook actueel is, dat maakt dit boek zeer boeiend.» – Marjo van Turnhout

Over ‘Het theater der herinneringen’ van Peter Lenssen op Leestafel 23 november 2023:
(…) Het begon in een vakantie met Erik en de kinderen. Ze waren in Zwitserland, waar ‘het eindstation’ ligt van de frontlijn van de Eerste Wereldoorlog, een lijn vanaf Nieuwpoort in West-Vlaanderen. Een ander uitstapje, naar Keulen, liet Meryem kennis maken met Käthe Kollwitz. Het zaadje was geplant, en nu bezoekt ze de plaatsen waar Käthe geweest is. Liever nog: waar diens zoon Peter geweest is. Hij diende in het Duitse leger en is daar in de buurt van Vladslo gesneuveld. Maar waar is hij begraven? En wat is de geschiedenis van de beelden die zijn moeder maakte? Het beroemde werk dat op de militaire begraafplaats in Vladslo staat is het ouderpaar dat rouwt om hun omgekomen zoon. (…) Twee levens, die van Mereym en Käthe Kollwitz, raken verstrengeld. Het boek is een eerbetoon aan de kunstenares, die natuurlijk ook onderwerp van fascinatie is van de schrijver zelf. Ook verhaalt het boek over de gevolgen van oorlog en van onderdrukking. Het geeft een cynische kijk op de verheerlijking van oorlog. Lenssen bekritiseert de vercommercialisering van herdenkingsplaatsen bij monde van Meryem. (…) Een lijvige roman, met behalve bovengenoemde thematiek nog zo veel meer, kritiek op Heerlen bijvoorbeeld. Een fijne manier van schrijven plus een thematiek die behalve historisch ook actueel is, dat maakt dit boek zeer boeiend. (…)
Lees meer
Meer over ‘Het theater der herinneringen’
Meer over Peter Lenssen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Waar een roman al niet toe in staat kan zijn, en dat is de grote verdienste van Peter Lenssen!» – Janna Navis

Over ‘Het theater der herinneringen’ in Schunck Nieuwsbrief 4 november 2023:

Het gebeurt niet vaak, en meestal onverwacht. Je bent een roman aan het lezen, een roman met wortels in het verleden, en je wordt zo gegrepen door het verhaal dat je er meer van wilt weten omdat het iets aanboort dat al lang lag te sluimeren. Dat overkwam Janna Navis, onze Coördinator Collectie tijdens het lezen van ‘Het theater der herinneringen’ van Peter Lenssen. Lenssen zet hierin zó’n overtuigend verhaal neer dat het Janna inspireerde om naar de westhoek van België af te reizen om het rouwende ouderpaar van Käthe Kollwitz in het echt te kunnen zien. “Toen ik de laatste zin gelezen had besefte ik dat ‘Het theater der herinneringen’ eigenlijk een heel universeel verhaal is: het verhaal van mensen die zich staande moeten houden in de storm die het leven soms is.” Dus wat betreft dat sluimeren: het gevolg was dat Janna drie weken later zich prompt in Vladslo bevond, op de begraafplaats waar zoon Peter, samen met 26.000 andere Duitse soldaten, begraven ligt. Onder het wakend en zeer indrukwekkend oog van twee beelden, een vader en een moeder, rouwend om hun kind: Het treurend ouderpaar, gemaakt door Käthe Kollwitz. (…)
Op 2 november 2023 was Peter Lenssen op schrijversbezoek in Schunck Glaspaleis en ging in gesprek met Janna Navis (coördinator Collectie van SCHUNCK Bibliotheek) over zijn nieuwe boek en wat het betekent een geëngageerd schrijver te zijn. (…)
Lees meer
Meer over ‘Het theater der herinneringen’
Meer over Peter Lenssen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Bijzonder knappe bundel in een rijke schrijfstijl en met een mooie woordkeuze.» – André Oyen

VoorplatRazendestiltes-75KaderOver ‘Razende stiltes’ van Artien Utrecht op Ansiel, 25 november 2022:
De Extazereeks-essays is een voortzetting van de Extazereeks voor korte verhalen en romans die sinds 2016 onder redactie van het literair tijdschrift Extaze door uitgeverij In de Knipscheer werd uitgegeven. De redactie en de uitgever bieden talentvolle essayisten de kans hun werk in een zelfstandige uitgave te presenteren. De essay-reeks wordt bezorgd door Cor Gout (redactie) en Els Kort (vormgeving). De tweede bundel in de reeks, ‘Razende stiltes’, laat ons kennis maken met Artien Utrecht (1950), van huis uit stedenbouwkundige. Ze is het grootste deel van haar leven als onderzoeker en projectmedewerker werkzaam geweest in de internationale samenwerking. Altijd binnen het domein van maatschappelijke organisaties. Daarin bekleedde zij posities waarin de strijd voor mensenrechten vooropstond. Opgegroeid in Indonesië, kwam zij op haar twintigste naar Nederland. In 2018 begon zij met het schrijven van essays, waarvan enkele gepubliceerd zijn in het literair tijdschrift Extaze. ‘Razende stiltes’ is een bijzonder knappe bundel met essays over onderwerpen rond kunst, architectuur, cultuur, sociologie en politiek. Aan alle essays ligt de persoonlijke ervaring van de schrijfster ten grondslag. In een persoonlijke en soms bloemrijke stijl geschreven. Met enkele zwart-witfoto’s. De elf opgenomen essays zijn ondergebracht in drie afdelingen: Taal van de stilte, Transities en De stiltes van geweld. Beginnend bij kunst en architectuur, zoals beleefd in Japan maar niet alleen daar, beweegt het schouwspel dat ons geboden wordt zich naar groepen vluchtelingen die zich tussen hoop en vrees naar het noordelijke halfrond begeven. Sporen terug leiden naar de nalatenschap van het koloniaal racisme in Nederlands-Indië/Indonesië, en heen naar de verwoestende gevolgen van de genocidale massamoorden en verdwijningen in het Indonesië van 1965 en daarna. Door het zichtbaar maken van verbindingen met feiten krijgt de gebeurtenis haar betekenis, iets waar Artien Utrecht zich aan zet en wat ze al doende tot kunst weet te verheffen. Bijzonder mooi is haar bespreking en analyse van ‘Exit West’ van Moshin Hamid waarin een verliefd stel een magisch vluchtelingenbestaan beleeft: steeds stappen ze door een deur naar een nieuw leven in een nieuwe omgeving. Alle essays tonen de rijke culturele bagage van de auteur. Zij weet ook de lezer heel nauw bij haar persoonlijke ervaringen te betrekken door een rijke schrijfstijl en een mooie woordkeuze.
Bron
Meer over ‘Razende stiltes’
Meer over Artien Utrecht bij Uitgeverij In de Knipscheer

«In een persoonlijke en soms bloemrijke stijl geschreven essays.»

VoorplatRazendestiltes-75Over ‘Razende stiltes’ van Artien Utrecht voor NBD/Biblion, 24 augustus 2022:
(…) Bundel met essays over onderwerpen rond kunst, architectuur, cultuur, sociologie en politiek. Aan alle essays ligt de persoonlijke ervaring van de schrijfster ten grondslag. (…) Artien Utrecht (1950), van huis uit stedenbouwkundige, is het grootste deel van haar leven als onderzoeker en projectmedewerker werkzaam geweest in de internationale samenwerking. (…) Daarin bekleedde zij posities waarin de strijd voor mensenrechten vooropstond. Opgegroeid in Indonesië, kwam zij op haar twintigste naar Nederland. In 2018 begon zij met het schrijven van essays. (…) ‘Razende stiltes’ is haar eerste essaybundel. (…)
Lees hier het signalement
Klik hier voor het bekijken van de boekpresentatie
Meer over ‘Razende stiltes’
Meer over Artien Utrecht bij Uitgeverij In de Knipscheer

Artien Utrecht – Razende stiltes. Essays

VoorplatRazendestiltes-75KaderArtien Utrecht
Razende stiltes
Extazereeks-essays
omslagafbeelding Harry Haarsma
reeksredactie Cor Gout
vormgeving Els Kort
gebrocheerd in omslag met flappen,
166 blz., € 19,50
ISBN 978-94-93214-72-9
eerste uitgave mei 2022

De essays in Razende stiltes vormen een waaier van uiteenlopende culturele, sociale en politieke kwesties, nu eens opschuivend van stil naar roerig, dan weer in een toon die onder de hoofdtoon meeklinkt. De elf opgenomen essays zijn ondergebracht in drie afdelingen: Taal van de stilte, Transities en De stiltes van geweld. Beginnend bij kunst en architectuur, zoals beleefd in Japan maar niet alleen daar, beweegt het schouwspel dat ons geboden wordt zich naar groepen vluchtelingen die zich tussen hoop en vrees naar het noordelijke halfrond begeven.
Sporen terug leiden naar de nalatenschap van het koloniaal racisme in Nederlands-Indië/Indonesië, en heen naar de verwoestende gevolgen van de genocidale massamoorden en verdwijningen in het Indonesië van 1965 en daarna. Nooit staat een beschreven gebeurtenis op zichzelf, altijd ontdekken we daarbij een verbinding met het verleden of de toekomst, die een kleine rimpeling in een mondiale oceaan van soms traag voortrollende, soms woest kolkende golven teweegbrengt. Door het zichtbaar maken van deze verbindingen krijgt de gebeurtenis haar betekenis, iets waar Artien Utrecht zich aan zet en wat ze al doende tot kunst weet te verheffen.
Aan alle essays ligt de persoonlijke ervaring van de schrijfster ten grondslag, nu eens als herinnering aan momenten uit haar eigen leven, dan weer als zintuigelijke beleving of diepgevoelde overtuiging.

Artien Utrecht (1950), van huis uit stedenbouwkundige, is het grootste deel van haar leven als onderzoeker en projectmedewerker werkzaam geweest in de internationale samenwerking. Altijd binnen het domein van maatschappelijke organisaties. Daarin bekleedde zij posities waarin de strijd voor mensenrechten vooropstond. Opgegroeid in Indonesië, kwam zij op haar twintigste naar Nederland. In 2018 begon zij met het schrijven van essays, waar – van enkele gepubliceerd zijn in het literair tijdschrift ‘Extaze’. Indonesië blijft een rode draad in haar leven. In de jaren ’80 doet ze sociaaleconomisch onderzoekswerk in ruraal West Java. Vanaf de jaren ’90 reist ze veel in o.a. Zuidoost- en Zuid Azië Voor de ontwikkelingsorganisatie Hivos. Zij is mede-organisator van het International People’s Tribunal 1965 (Indonesië) dat eind 2015 plaatsvond in Den Haag. Razende stiltes is haar eerste essaybundel.

‘Razende stiltes’ van Artien Utrecht is de tweede essay-uitgave in de Extazereeks. De Extazereeks-essays is een voortzetting van de Extazereeks voor korte verhalen en romans die sinds 2016 onder redactie van het literair tijdschrift Extaze door uitgeverij In de Knipscheer werd uitgegeven. De redactie en de uitgever bieden talentvolle essayisten de kans hun werk in een zelfstandige uitgave te presenteren. De essay-reeks wordt bezorgd door Cor Gout (redactie) en Els Kort (vormgeving).
Meer over Artien Utrecht bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Extaze-essays

Els de Groen bij Poëzie Podium Den Bosch

VoorplatWakkervallen-75Op woensdag 9 januari 2019 programmeert Bosch’ Poëziepodium 4 dichters (Kevin Groen, Bas Maris, Valerie Saoirse, Els de Groen) en muzikaal kleinkunst-talent Bas van de Ven op het toneel van Hangop in de Willem Twee aan de Boschdijkstraat 100. Schrijfster Els de Groen (1949) past met het grootste gemak in de shortlist meest geëngageerde schrijfsters van Nederland. Alleen het predicaat schrijfster zou haar te kort doen. Naast 5 jaar als Europarlementariër gewerkt te hebben, is Els de Groen betrokken geweest bij veel maatschappelijke ontwikkelingen, in vele gedaanten, zoals die rondom vluchtelingen, de multiculturele samenleving, mensenrechten en verzet tegen rechts-extremisme. Onlangs verscheen haar bundel ‘Wakker vallen’. Een eerste uitstapje van proza naar poëzie. Aanvang 19.30 uur. Toegang gratis.
Klik voor meer informatie
Meer over ‘Wakker vallen’
Meer over Els de Groen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Op iedere pagina wordt de lezer geraakt.» – Marjo van Turnhout

VoorplatPleisterplaats1_Opmaak 1.qxdOver ‘Pleisterplaats Belleville’ van Peter Lenssen op Leestafel, 18 juni 2018:
Belleville, oorspronkelijk een zelfstandige gemeente, werd in 1869 door Parijs geannexeerd. Het is de wijk waar beroemde mensen als Edith Piaf en Maurice Chevalier geboren zijn, waar bekende romans gesitueerd zijn (Romain Gary). Er ligt een prachtig park in deze wijk, en de hoofdpersoon in dit verhaal, een journalist die schrijft – schreef, moet ik zeggen – over mensenrechtenkwesties en mensenrechtenactivisten, zwerft door deze wijk met zijn warrige stratenplan en beschrijft wat hij ziet. (…) Paul rouwt. Hij is zijn grote liefde kwijt, zijn mooie John stierf aan kanker. Dat was op dezelfde dag als de aanslag op Charlie Hebdo, een nieuwsfeit waar Paul normaliter zeker aandacht zou hebben besteed. Maar nu kwam er niets uit zijn handen. (…) Een korte inhoud doet dit boek geen recht. Haast op iedere pagina wordt de lezer geraakt, gegrepen, ontroerd of tot nadenken gedwongen. Peter Lenssen heeft met dit verhaal enkele schokkende gebeurtenissen uit een recent verleden met elkaar verbonden. Het verhaal dreunt na, zoveel impact heeft het. Lenssen omschrijft waar nodig is, om weer te versnellen voor meer indruk op belangrijke gebeurtenissen. Heen en weer in de tijd gaan we, om te kunnen begrijpen waar Paul mee worstelt, de emoties voelbaar van begin tot eind. (…) Een fantastisch boek dat (…) in het gehele Nederlandstalige gebied, en ook daarbuiten meer aandacht verdient!
Lees hier of hier de recensie
Meer over ‘Pleisterplaats Belleville’
Meer over Peter Lenssen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Peter Lenssen – Pleisterplaats Belleville. Roman

VoorplatPleisterplaats1_Opmaak 1.qxdPeter Lenssen
Pleisterplaats Belleville
Roman
Nederland
Gebrocheerd in omslag met flappen,
332 blz, € 19,50
ISBN 978-90-6265-991-3

De roman Pleisterplaats Belleville verschijnt drie jaar na de aanslag op Charlie Hebdo. Peter Lenssen stond een hommage voor ogen aan Charlie Hebdo, een monument voor de vrijheid van meningsuiting, gedreven door ‘Je suis Charlie’, de schreeuw om solidariteit die opklonk meteen na het bloedbad in Parijs. Want zijn we niet allemaal verknocht aan onze vrijheid? Het pakte anders uit. Pleisterplaats Belleville is het testimonium geworden van een mensenrechtenactivist die voelt dat de grond onder zijn voeten wegzakt en dat mensenrechten en de vrijheid van het woord steeds meer onder druk komen te staan. Pleisterplaats Belleville symboliseert het einde van een tijdperk. Peter Lenssen schrijft over de hartstochtelijke liefde tussen twee mannen, de bloedig neergeslagen opstand in 2013 op het Taksimplein in Istanbul en de laffe aanslag op Charlie Hebdo, over hoop en tegenspoed en de plicht tot bescherming van menselijke waardigheid. Een hoogst actueel boek.

Mijn god, wat was hij mooi met die robuuste, ongeschoren kop, die strakke, verweerde spijkerbroek om zijn stevige billen en dan dat soepele, bruine bovenlijf dat door het zijwaartse licht, gelijk Michelangelo’s David, uit het donker tevoorschijn werd gebeiteld. De lakens op het bed leken zich vanzelf te openen.

Jarenlang reist Paul Goedemond gepassioneerd de wereld af om mensenrechtenactivisten te interviewen. Hij schrijft over hen en biedt hun een podium. Paul gelooft hartgrondig in de kracht van democratie en het vrije woord. Totdat in Istanbul de Turkse activiste Aysel waarmee hij zich sterk emotioneel verbonden voelt, wordt opgepakt en verdwijnt. Pogingen haar terug te vinden, lopen op niets uit. Ook in zijn persoonlijk leven blijven tegenslagen niet uit. John, zijn grote liefde, sterft na een ellendig ziekbed aan kanker. De treurnis om het verlies van zijn geliefde wordt verhevigd door de aanslag op Charlie Hebdo. Hij twijfelt aan het werk waar hij zich altijd met ziel en zaligheid voor heeft ingezet, en aan het belang van de strijd voor mensenrechten. Paul raakt in een diepe depressie. Hij krijgt geen woord meer op papier. Op aandringen van zijn zus Martha vertrekt hij naar Parijs om weer op te krabbelen en zichzelf te hervinden. Dat lukt in eerste instantie nauwelijks. De spoken uit het verleden blijven hem achtervolgen. In een café ontmoet hij Barry, een Iraans-Amerikaanse fotograaf, die een dubbelleven leidt. Zijn aanwezigheid brengt nieuwe hoop. Maar niet voor lang.

In 2017 verscheen van Peter Lenssen bij Uitgeverij In de Knipscheer zijn monumentale roman Bitterdagen: ‘Een draaikolk van verhalen’, ‘een warreling van hallucinaties, dromen, herinneringen en flashbacks’, ‘een geweldig, ontroerend boek’.
Meer over Peter Lenssen bij Uitgeverij In de Knipscheer