«Leesbare biografie over Albert Helman, een echte ‘homo Caribensis’.» – Wim Rutgers

VoorplatHelman2-75Over ‘Pionier en rebel : het leven van Albert Helman (1903-1996)’ van Michiel van Kempen in Antilliaans Dagblad, 9 april 2022:
(…) Laat ik allereerst opmerken dat de originele versie van de biografie – dankzij de uitvoerigheid en niet ondanks – die uitgebreide vorm zeer leesbaar was. (…) Maar ook deze sterk ingekorte versie heeft zijn leesbaarheid behouden. Voor de aanhangers van de slow reading beweging zal de originele vorm de voorkeur hebben; voor andere lezers de ingekorte vorm dank zij twee tegengestelde principes: het principe van kill your darlings én het principe van save your darlings in andere tekstfragmenten. Michiel van Kempen bewandelt hierbij evenwel een tussenweg die als select your darlings gekarakteriseerd kan worden: laat zoveel mogelijk minder essentiële citaten weg maar geeft daarmee de belangrijkste juist meer aandacht. (…) Kleine steekproeven tonen aan dat Michiel van Kempen bedachtzaam heeft ingekort. Niet met de geen bijzonderheden ontziende ‘kaasschaaf’ maar selectief met het centrale belang van de literaire biografie als vertrekpunt – en resultaat. (…) Een jaar na de Tweede Wereldoorlog reisde Helman naar Suriname, maar hij was er slechts kort en vertrok al na een maand voor een grote rondreis naar de zes Nederlands Antilliaanse eilanden. Van Kempen karakteriseert de reis als een ‘staatsbezoek’, want hij werd er met alle egards ontvangen. (…) In 1986 plaatst hij tijdens het Debrot-symposium in de vijf kwartier durende lezing Cola Debrot als homo Caribensis volgens Michiel van Kempen zichzelf en Cola Debrot in het ‘Caribische spectrum vijf eeuwen geschiedenis van het gebied en de literatuur van zowat alle landen en eilanden, met een eindeloze reeks auteursnamen’. Albert Helman besloot zijn lange lezing met de vermelding van een collega “‘romanschrijver en dichter die midden uit zijn omvangrijke literaire werkzaamheden werd geroepen om op hoge regeringsfuncties en als diplomaat zijn land gedurende vijftien jaren van dienst te zijn’, maar ‘na zijn plicht’ produceerde hij meer dan ooit. Ook dit ‘overleven’ stempelt hem evenals Debrot tot een echte ‘homo Caribensis’.” Albert Helman bedoelde daarmee uiteraard zichzelf.
Lees hier en hier de recensie ‘Een biografie herschreven’
Meer over ‘Pionier en rebel’
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Albert Helman bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Michiel van Kempen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een prachtig portret van Albert Helman.» – André Oyen

VoorplatHelman2-75Over ‘Pionier en rebel. Het leven van Albert Helman (1903-1996)’ van Michiel van Kempen op Ansiel, 15 februari 2022:
In 2016 verscheen Rusteloos en overal. Het leven van Albert Helman’ van letterkundige Michiel van Kempen. Nu is hier een herziene en verkorte heruitgave van verschenen onder de titel ‘Pionier en rebel’. Een titel die heel erg van toepassing was op de Surinaamse schrijver, journalist, componist, taal- en geschiedkundige en politiek-culturele spilfiguur Lou Lichtveld (1903-1996), beroemd geworden onder het pseudoniem Albert Helman. (…) In 1939 trok hij zich het lot van de Joodse vluchtelingen aan die vanuit Duitsland naar Nederland komen. In opdracht van het Comité voor Bijzondere Joodse Belangen schreef hij het boek ‘Millioenen-leed’. Helman dook aan het begin van de oorlog onder omdat hij zo bekend was als antifascist dat hij niet langer in het openbaar kon verschijnen. Actief in het verzet vervalste hij persoonsbewijzen, publiceerde verzetsverzen en protesteerde bij rijkscommissaris Seyss-Inquart tegen de oprichting van de zogenaamde Kultuurkamer waar kunstenaars lid van moesten worden. (…) Albert Helman was de eerste grote Surinaamse schrijver, een man van zijn tijd, dus zowel van de koloniale tijd als daarna de onafhankelijkheid, die zich sterk bezighield met nationaal bewustzijn, in positief zowel als negatief opzicht. De mens staat centraal in Helmans werk, vooral in zijn vele romans. (…) Uit de biografie komt een persoon naar voren die fascinerend is en verkeerd heeft met een aantal invloedrijke en bijzondere personen uit de 20ste eeuw. Het lijkt wel of Albert Helman alles wilde meemaken en beschrijven. (…) Van Kempen heeft in zijn biografie nuchter de feiten geschetst, en met de hem eigen afwisseling van humor en ernst een prachtig portret van Albert Helman neergezet.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Pionier en rebel’
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Albert Helman bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Michiel van Kempen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«352 niet-onkritische bladzijden over de in Suriname geboren Helman» – Anneke van Ammelrooy

VoorplatHelman2-75Over ‘Pionier en rebel: het leven van Albert Helman (1903-1996)’ van Michiel van Kempen voor NBD / Biblion, februari 2022:
Deze biografie van Albert Helman (1903-1996, schrijversnaam van Lou Lichtveld) is een ingekorte versie van het boek dat in 2016 verscheen onder de titel ‘Rusteloos en overal’. O.a. voetnoten, bibliografieën, lijsten van geïnterviewden, geraadpleegde archieven en Helmans betrekkingen met mensen ‘die misschien voor een Surinaams publiek er minder toe doen’, dat is allemaal geschrapt. Resteren nog altijd 352 niet-onkritische bladzijden over de in Suriname geboren Helman als schrijver, ‘beschouwelijke verzenmaker’, componist, taalkundige, militant, minister, diplomaat en politieke lastpak. De auteur is gul met details over Helmans echtgenotes, flirts en andere vrouwen. Zijn leven bestrijkt de hele 20ste eeuw en door zijn politieke keuzes was hij intens betrokken bij de Spaanse burgeroorlog, het verzet tegen de nazi’s, de Mexicaanse revolutie, de dekolonisatie van Suriname en het verzet tegen het regime van Desi Bouterse. Helman vlamde op hoge leeftijd nog enkele malen zoals met ‘De Foltering van Eldorado” (1983) en kreeg toen alsnog de erkenning die zijn oudere ego een tijdlang had moeten ontberen. De biograaf is hoogleraar Nederlands-Caraïbische literatuur.
Meer over ‘Pionier en rebel’
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Albert Helman bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Michiel van Kempen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Michiel van Kempen – Pionier en Rebel. Albert Helman. Biografie

VoorplatHelman2-75Michiel van Kempen
Pionier en Rebel.
Het leven van Albert Helman 1903-1996

Biografie
gebrocheerd in omslag met flappen,
royaal formaat 352 blz., geïllustreerd, € 24,50
herziene en verkorte heruitgave van
Rusteloos en overal, 2016
ISBN 978 94 93214 60 6 NUR 321, 301
januari 2022

Albert Helman (1903–1996) is wel eens “de grootste Surinamer van de 20ste eeuw” genoemd. Hij was de schrijver van een groot en veelzijdig literair oeuvre, met prachtige boeken als de eerste slavernijroman ‘De stille plantage’ of het bejubelde reisverslag ‘Het eind van de kaart’. Maar hij componeerde ook de muziek bij de eerste geluidsfilm, hij publiceerde taalkundige en historische studies, hij was minister en zetelde bij de Verenigde Naties. Hij was daar waar het ertoe deed in de 20ste eeuw: in de strijd tegen Franco in Spanje, bij de Mexicaanse revolutie, in het verzet tegen nazi-Duitsland, bij de pogingen om Suriname onder het militaire regime uit te krijgen. Tal van de groten der aarde passeerden zijn pad, van George Orwell tot Frida Kahlo.

«Het leven van Helman leest als een fascinerende trip door de 20ste eeuw.» – Arjen Fortuin in NRC, vier sterren
«Een boeiende biografie, resultaat van jarenlang onderzoek.» – Tessa Leuwsha in de Ware Tijd

Michiel van Kempen (1957) is dichter en auteur van onder meer romans, verhalenbundels en essays. Hij ontving in 2004 voor zijn werk op het gebied van de Surinamistiek de ANV Visser Neerlandia Prijs. Sinds 2006 is hij bijzonder hoogleraar Nederlands-Caraïbische literatuur aan de Universiteit van Amsterdam.

Meer over Michiel van Kempen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Albert Helman bij Uitgeverij In de Knipscheer

Presentatie ‘Caribisch enigma’ in Pletterij Haarlem

VoorplatEnigma-75Presentatie ‘Caribisch enigma’ van Brede Kristensen op vrijdagavond 29 november:
Brede Kristensen introduceert ‘Caribisch enigma’, zijn boek met verhandelingen over literatuur. Radiomaker en uitgeverijredacteur Peter de Rijk gaat in gesprek met Brede Kristensen over de Nederlandse en internationale literatuur in de Caribische regio. En ook Roemenië komt even aan bod, een land waarmee beiden banden hebben. Voor Brede Kristensen was Roemenië jarenlang zijn tweede vaderland en Peter de Rijk nam als dichter Ezra de Haan meerdere keren op uitnodiging deel aan poëziefestivals in Roemenië. Twee bundels van hem verschenen in Roemeense vertaling en hij werd ervoor onderscheiden met het ‘Diploma de Excelenta – Premiul National Tudor Arghezi’. Hij schrijft in zijn jongste boek ‘Zwijguren’ (2019) over onder anderen de Roemeense auteur Max Blecher.

Als intermezzo kijken we kort naar een video-opname van een theatermonoloog uit ‘Speech van de dode moeder’ van de Cubaanse auteur Carlos A. Aguilera door vertaalster Nanne Timmer op jl. 8 september in Theater Podium Mozaïek.

Het eerste exemplaar van ‘Caribisch enigma’ zal door de auteur worden overhandigd aan Michiel van Kempen, bijzonder hoogleraar Nederlands-Caraïbische literatuur aan de Universiteit van Amsterdam.

Na afloop van het programma is er napraat en signeert Brede Kristensen voor de liefhebbers zijn boek dat ter plekke kan worden aangeschaft.
Datum vrijdag 29 november 2019
Locatie Pletterij Lange Herenvest 122, 2011 BX Haarlem
Aanvang 20.00 uur. Zaal open 19.30 uur. Met korte pauze. Einde 22.00 uur.
Toegang gratis, maar uw komst wel aanmelden op Pletterij.nl/agenda [of via reserveren@pletterij.nl of bel 023 542 35 40]
Bereikbaarheid en parkeren:
15 minuten lopen vanaf het NS station.
Bus 2, 3, 5, 73 en 75 ( Connexxion) vanaf NS station tot de Turfmarkt, reistijd 8 minuten + 2 minuten lopen.
Parkeergarage De Kamp is op 4 minuten lopen afstand.
Route via openbaar vervoer planner.
Meer over ‘Caribisch enigma’
Meer over ‘Zwijguren’
Meer over ‘Speech van de dode moeder’
Meer over Uitgeverij In de Knipscheer in de Pletterij

Koninklijke Onderscheiding voor Franc Knipscheer

lintjeOver Uitgeverij In de Knipscheer in Persbericht Gemeente Haarlem, 1 oktober 2017:
De Haarlemse uitgever Franc Knipscheer (70) is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Via zijn Haarlemse uitgeverij In de Knipscheer heeft Franc Knipscheer zich in sterke mate ingezet voor de verspreiding van de Nederlands-Caraïbische literatuur. Burgemeester Jos Wienen reikt hem op zondag 1 oktober de bijbehorende versierselen uit. De literatuur van Suriname, Curaçao, Aruba en Bonaire zou er compleet anders hebben uitgezien zonder de inzet van Franc Knipscheer. Reeds in de jaren ’70 gaf hij werken uit van Astrid Roemer, die vorig jaar nog werd onderscheiden met de P.C. Hooftprijs en van Edgar Cairo. Sindsdien lanceerde hij titels van tal van andere inmiddels niet meer weg te denken vertegenwoordigers van de Nederlands-Caraïbische literatuur. Voorbeelden zijn Boeli van Leeuwen, Albert Helman, Shrinivási, Michaël Slory, Elis Juliana en Nydia Ecury. Uitgeverij In de Knipscheer onderscheidt zich ook met werken van schrijvers die graag het literaire experiment zoeken en niet onderhevig zijn aan de mode van de dag. Met een passie voor het onaangepaste, het opstandige en het niet-voorspelbare. Ook op deze wijze heeft Franc Knipscheer in belangrijke mate bijgedragen aan de verrijking van de Nederlandstalige literatuur. Uitgeverij In de Knipscheer viert dit jaar haar veertigjarig bestaan.
Zie persbericht Gemeente Haarlem
Klik hier voor bericht Haarlems Dagblad
Klik hier voor Facebookreacties
Lees hier, hier en hier meer over 40 jaar Uitgeverij In de Knipscheer

«Trefossa, Shrinivási en Dobru behoren tot de top van de Nederlands-Caraïbische literatuur.» – Michiel van Kempen

voorplatSilence75Over ‘De stilte van het ongesproken woord’ voor NBD/Biblion, 12 juni 2014:
In hun werk weerspiegelt zich de veeltalige, multiculturele samenleving van Suriname in tal van facetten. Een flink aantal van hun gedichten is nu op muziek gezet door Dave MacDonald en Robin van Geerke. Daarmee willen zij de Surinaamse dichtkunst ook in Nederland naar voren brengen voor een breed publiek. Zij hebben gekozen voor een subtiele benadering die ruimte creëert voor de stille plekken van de dichters. Elk lied heeft een ander timbre en wordt gespeeld in een andere bezetting. Dat is allemaal te zien en te horen op een dvd, daarenboven is het boek dat die dvd ‘begeleidt’ een lust voor het oog. De drie dichters worden ingeleid met heldere essays, meesterfotograaf Nicolaas Porter zorgde voor portretfoto’s. Alle gedichten staan erin met vertaling en soms ook met de partituur. (…) Voorbeeldige uitgave.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De stilte van het ongesproken woord’