Over ‘Njai Inem’ van Barney Agerbeek in Moesson, november 2014:
Barney Agerbeek waagde zich aan een onderwerp waarvan het makkelijk is om in een cliché te vervallen, maar dat deed hij gelukkig niet. In ‘Njai Inem’ beschrijft hij een periode in het leven van Inem, een Javaans meisje dat als contractkoeli naar Sumatra vertrekt maar door de planter wordt uitgekozen zijn njai te worden. Het verhaal wordt beurtelings verteld door Inem en de planter.
Meer over ‘Njai Inem’
Meer over Barney Agerbeek
Tag: Njai Inem
«Deze schrijver laat ons eindeloos genieten!» – Karel Wasch
Over ‘Njai Inem. Kroniek van een steen’ van Barney Agerbeek op Leestafel.nl, 7 november 2014:
In ‘Njai Inem’ schetst Agerbeek het trieste verhaal van een jong meisje dat als njai komt te werken. Het speelt rond 1930. Een njai was de huidhoudster/concubine van meestal blanke kolonisten, die uit de dagarbeiders een meisje uitkozen, dat hun bed moest delen, hun rug moest wassen en hun drank moest inschenken. Maar er was de meer, de njai moest ook een luisterend oor lenen aan de ‘toean’ haar baas. Daarbij kon ze soms haar eigen mening te berde brengen, maar dat moest uiterst behoedzaam gebeuren. Wekte zij de ergernis op van haar meester en gebieder dan waren de gevolgen meestal afschuwelijk. Een positie van gegijzelde dus. Van iemand, die niet kan bewegen in vrijheid, kortom een steen. (…) Een stukje onvervalste Oosterse mystiek weeft Agerbeek knap door het verhaal in de gedaante van een blinde muzikant. Hij laat een waarschuwing horen in het voorbijgaan. Het verhaal heeft de structuur van de Wajangvertellingen en weet Agerbeek dat meesterlijk te doen als een volleerd jongleur. (…) Agerbeek weet sentimentaliteit te omzeilen, vooral door zijn gestileerde stijl en zijn vermogen situaties ‘uit te sparen.’ Deze schrijver laat ons eindeloos genieten!
Lees hier de recensie
Meer over ‘Njai Inem’
Meer over Barney Agerbeek
«Toch blijft de auteur heel sober in zijn vertelling.» – André Oyen
Over ‘Njai Inem’ van Barney Agerbeek op iedereenleest.be, 7 oktober 2014:
De ‘njai’ is een inheemse vrouw die in Nederlands-Indië gedwongen werd samen te leven met een Europese man, haar ‘toean’. Zij was zijn persoonlijke verzorgster en uit hun relatie kwamen vaak kinderen voort. De njai kan daarom worden beschouwd als de oermoeder van vele Indische mensen. Zonder enige inspraak wordt er over het lichaam van Inem beschikt. Ze voelt zich vernederd tot en met. Doordat de planter Inem seksuele gunsten afdwingt heeft het meisje een vrij comfortabel leven op materieel vlak maar op emotioneel vlak voelt ze zich eenzaam en misbruikt. Toch blijft de auteur heel sober in zijn vertelling, het verdriet en de pijn wordt in alle stilte beleefd. Niet tegenstaande het mijden van het melodrama wordt de lezer wel degelijk geconfronteerd met een mensonterend systeem en de uitwas ervan.
Lees hier de recensie of hier op ansiel.cinebelblogs.be
Meer over ‘Njai Inem’
Meer over Barney Agerbeek
Kleurrijke boekpresentatie op 5 oktober 2014 in Podium Mozaïek
Curaçao, Suriname en Nederlands-Indië in boeken: Woorden zijn (overzeese) oorden:
Onder de titel ‘ Woorden zijn (overzeese) oorden’ organiseert Uitgeverij In de Knipscheer voor het vierde achtereenvolgende jaar in Podium Mozaïek (Amsterdam) een gevarieerd schrijversprogramma met schrijvers, dichters en muzikanten uit/over Curaçao, Suriname en Nederlands-Indië n.a.v. nieuw verschenen boeken.
Met film, voordracht, lezing, interview en muziek worden de volgende nieuwe boeken voorgesteld: Tempels in woestijnen door Boeli van Leeuwen; De stilte van het ongesproken woord. Trefossa, Shrinivási, Dobru door Dave MacDonald e.a.; Njai Inem door Barney Agerbeek; Serenade voor mijn Shéhérazade door Walter Palm; Roep der verten. Krontjong van roots naar revival door Lutgard Mutsaers; Zoeken naar Slory. Een reis door verrassend Suriname door E. de Haan en Belumbe / Waterlijn door Diana Lebacs.
Titels die zijdelings aan bod komen zijn Gideons droom (2013) van Ernst Jansz, De rode kimono (2014) van Peter Andriesse en Het paviljoen van de vergeten concubines (2014) van Pim Wiersinga.
Het programma wordt opgeluisterd met muzikale intermezzo’s door Dave MacDonald, Robert Harman Sordam, Lucas Shepherd en Sanne Landvreugd met Silence of the Unspoken Word en door Renadi Santoso en Jessica Polak (v/h Jakarta Street Band) met krontjong-revival.
Presentatie Franc Knipscheer, interviews Peter de Rijk.
Met verdere medewerking van o.a. Orchida Bachnoe, Guus Bauer, Nelson Carrilho, Giselle Ecury, Eva Koert, Guilly Koster, John Leerdam, Raj Mohan en Ernst Jansz.
Podium Mozaïek, Bos en Lommerweg 191, 1055 DT Amsterdam. Klik: Route & bereikbaarheid
zondag 5 oktober 2014, zaal open 14.30 uur; programma 15.00 tot 17.15 uur
signeren en napraat in de foyer
Voorverkoop kaarten (online) € 5,00. Kaarten aan de zaal (voor zover dan nog beschikbaar) € 7,50.
Bestel kaarten: www.podiummozaiek.nl/ of via e-mail aan indeknipscheer@planet.nl
Podium Mozaïek: 020-580 0381 [++ 3120 580 0381]
Klik hier voor foto’s van het programma door André Homan
Meer over Tempels in woestijnen
Meer over De stilte van het ongesproken woord
Meer over Njai Inem
Meer over Serenade voor mijn Shéhérazade
Meer over Roep der Verten
Meer over Zoeken naar Slory
Meer over Belumbe / Waterlijn
Meer over Gideons droom
Meer over De rode kimono
Meer over Het paviljoen van de vergeten concubines
Barney Agerbeek – Njai Inem. Roman
BARNEY AGERBEEK
Njai Inem
Kroniek van een steen
Roman
Nederland – Indonesië
Genaaid gebrocheerd, 20 cm x 14,50 cm, met flappen
176 blz. € 19,50
ISBN 978-90-6265-864-0
oktober 2014
Door armoede gedreven besluit het Javaanse meisje Inem contractarbeider op een rubberplantage te worden. Zij wordt bij aankomst van haar dorpsgenoten gescheiden en door een mandoer naar het huis van de planter geleid.
‘Moet ik zijn njai worden, ibu?’ vraag ik met toegeknepen keel. ‘Kan ik niet zeggen dat ik op het land wil werken? Met mijn vrienden?’
Ibu glimlacht en schudt haar hoofd.
De Indisch-Nederlandse schrijver Rob Nieuwenhuys gaf in zijn boek Komen en blijven (1982) bekendheid aan het begrip ‘njai’: een inheemse vrouw die in Nederlands-Indië gedwongen werd samen te leven met een Europese man, haar ‘toean’. Zij was zijn persoonlijke verzorgster en uit hun relatie kwamen vaak kinderen voort. De njai kan daarom worden beschouwd als de oermoeder van vele Indische mensen.
Met gevoel voor verhoudingen in de koloniale wereld weet Barney Agerbeek in Njai Inem tot in detail de omstandigheden te treffen, waarin een willekeurige njai omstreeks 1930 op een Sumatraanse plantage moet hebben verkeerd. Agerbeek nodigt de lezer uit om door de ogen van twee zeer diverse personages het schrijnende bestaan te doorvoelen van een ‘contractkoelie’. Het verhaal van de njai is doordrenkt met de geest van Midden-Java en geeft een overtuigend beeld van de ontreddering en het isolement van Inem, een sterke maar door het lot geknevelde vrouw.
‘De auteur weet zich verrassend goed te verplaatsen in zijn personages. De benadering van de Hollandse planter en de njai is uitermate genuanceerd.’ – Willem G. Weststeijn
Barney Agerbeek (1948) werd geboren in Surabaya en vertrok in 1952 met zijn ouders naar Nederland. Tijdens zijn lange, internationale bankloopbaan woonde en werkte hij in de jaren negentig gedurende vierenhalf jaar in Indonesië. Na zijn pensionering maakte hij de oversteek van de financiële wereld naar het domein van de literatuur en de beeldende kunst.
Hij is auteur van twee dichtbundels, Opzij van mensen (2003) en Elke dag is zondag (2005), en monografieën over Floris Meydam en Nelson Carrilho. Ook leverde hij bijdragen aan literaire tijdschriften als Nynade, Indische Letteren, Extaze en Avier. In 2013 debuteerde hij bij Uitgeverij In de Knipscheer met de verhalenbundel Schaduw van schijn.
Meer over Barney Agerbeek