Over ‘Nuttige idioten’ van Els de Groen in Hermes, maart 2016:
De naam ‘Nuttige idioten’ werd begin jaren ’80 in Nederland gegeven aan mensen zoals schrijfster Els de Groen, die veel naar het Oostblok reisden. Het boek verdient wel een positievere titel, want het bevat heel wat nuttige informatie. De schrijfster trok meer dan twintig jaar lang door de Sovjet-Unie en de landen van Oost-Europa. Ze beschrijft hoe ze in de jaren ’80 in Moskou ontvangen (en in ’t oog gehouden) werd door de Schrijversbond, hoe het eten eruit zag, hoe leeg de winkels waren, hoe de kranten zwegen over de ramp in Tsjernobyl (1986) en hoe onwetende soldaten de boel moesten opkuisen, hoe moeizaam de contacten verliepen en hoe die schrijvers zich voelden en gedroegen wanneer ze tijdens Gorbatsjovs perestrojka in Nederland op bezoek mochten komen. Ze beschrijft ook de veranderen in 1989-1990, niet alleen in de USSR/Rusland, maar ook in andere Oost-Europese landen.
Hermes is het Tijdschrift van de Vlaamse Vereniging leraren Geschiedenis Mavo PAV Cultuurwetenschappen (nummer 59, jaargang 20).
Meer over ‘Nuttige idioten’
Tag: Oostblok
«Met kennis van zaken geschreven.» – Jef Abbeel
Over ‘Nuttige idioten’ van Els de Groen voor Biblion, 23 januari 2016:
De titel verwijst naar mensen die, zoals de schrijfster, veel naar het Oostblok reisden. Ze beschrijft haar ontvangst in Moskou door de Schrijversbond, lege winkels, dat kranten zwegen over de Tsjernobyl-ramp (1986), hoe moeizaam contacten verliepen en hoe die schrijvers zich voelden en gedroegen als ze hier op bezoek kwamen. Ze beschrijft de veranderingen in 1989-1990, het uiteenvallen van de USSR, de breuk met de Russische schrijvers, de snelle revival van de orthodoxe kerk na de val van het communisme. Ze betreurt het uiteenvallen van Joegoslavië, het nationalisme, de etnische schoonmaak (de genocide op Albanezen, moslims en Roma). Ze vertelt dat Bulgarije, net zoals de DDR, concentratiekampen had. En over corruptie, vervuilde natuur, getto’s, massaal misbruik van westers geld na de toetreding tot de EU. Ze meldde dat allemaal aan het Europees Parlement. Er volgde geen reactie. Ze vertelt over de verwoestingen in Irak en de gevolgen van 500 ton ‘depleted’ uranium uit de oorlogen van 1991 en 2003. Ze eindigt met de oorlog in Oekraïne en de moord op Boris Nemtsov (27 februari 2015), omdat hij kritiek uitte op de Russische inbreng. Met kennis van zaken geschreven. Met weinig lichtpuntjes: het onbegrip tussen west en oost is, ondanks de val van de Muur, overeind gebleven.
Meer over ‘Nuttige idioten’
«Bevat heel wat nuttige informatie.» – Jef Abbeel
Over ‘Nuttige idioten. Voor, na en door de Muur’ van Els de Groen op Histoforum, 25 november 2015:
De naam “Nuttige idioten” werd begin jaren ’80 in Nederland gegeven aan mensen zoals schrijfster Els de Groen, die veel naar het Oostblok reisden. Het boek verdient wel een positievere titel, want het bevat heel wat nuttige informatie. De schrijfster trok meer dan twintig jaar lang door de Sovjet-Unie en de landen van Oost-Europa. Ze beschrijft hoe ze in de jaren ’80 in Moskou ontvangen (en in ’t oog gehouden) werd door de Schrijversbond, hoe het eten eruit zag, hoe leeg de winkels waren, hoe de kranten zwegen over de ramp in Tsjernobyl (1986) en hoe onwetende soldaten de boel moesten opkuisen, hoe moeizaam de contacten verliepen en hoe die schrijvers zich voelden en gedroegen wanneer ze tijdens Gorbatsjovs perestrojka in Nederland op bezoek mochten komen. (…) Ze vertelt ook over de verwoestingen in Irak en de gevolgen van 500 ton “depleted” uranium uit de oorlogen van 1991 en 2003, 40 keer de hoeveelheid die in Joegoslavië gedropt werd. (…) Ze eindigt met de oorlog in Oekraïne en de moord op Poetin-criticus Boris Nemtsov (27.02.15), omdat hij kritiek uitte op de Russische oorlog in Oost-Oekraïne. Het boek is met veel kennis van zaken geschreven. Het bevat helaas weinig lichtpuntjes : het gaat van de ene naar de andere wantoestand. En na de val van de Muur, is de muur van onbegrip tussen Oost en West overeind gebleven, ondanks de pogingen van de auteur om daar iets aan te verhelpen.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Nuttige idioten’
Schrijfster Els de Groen over haar essay ‘Nuttige idioten’
Over ‘Nuttige idoten’ van Els de Groen in Brabants Dagblad, 22 oktober 2015:
Ze schreef de nodige kinderboeken en romans, reisde veel rond in het voormalige Oostblok, zag daar zowel de mislukkingen van het communisme als het falen van het kapitalisme en was jarenlang lid van het Europees Parlement. Vanuit de vele ervaringen die ze her en der opdeed, schreef auteur Els de Groen een nieuw essay met als titel ‘Nuttige idioten’. Ze gaat in het boek in op grensoverschrijdende problemen uit het heden, waarbij ze ook een sprong naar het verleden maakt. Zelf zegt ze over dit boek in het Brabants Dagblad dat ze het met ‘de nodige ironie’ heeft geschreven: “Het is een pleidooi voor verkenning en volledige opening van zaken. In het oosten is het de staatspropaganda, in het westen kleuren zakelijke belangen veel informatie. Politiek heeft een slechte reputatie, waar het transparantie betreft. Dat verklaart de scepsis van burgers. En populisten springen in het gat. Ze nemen de argwaan niet weg; ze krabben waar de burger jeuk heeft. Verder blijft alles bij het oude, terwijl het hoogtijd voor iets nieuws is. Door de vluchtelingenstroom, de rol van Rusland in Syrië en het referendum over het associatieverdrag met Oekraïne, staat de Oost-West relatie nog hoger op de agenda. Maar ook de rol van Europa roept herhaaldelijk vragen op. En dan kwam onlangs ook nog het eindrapport over MH17 uit. Ik hoop een bijdrage te hebben geleverd aan een open en diepere discussie. Die is hard nodig.”
Meer over ‘Nuttige idioten’