«De vertalingen zijn overtuigend.» – Dr. E.P. Verstegen

nerudalippenmetlijn-75Over ‘De lippen van de aarde’ van Pablo Neruda voor NBD | Biblion, 23 januari 2017:
Bart Vonck bracht ‘De lippen van de aarde’ uit, een bloemlezing van honderd gedichten uit drie bundels (‘Elementaire oden’, ‘Nieuwe elementaire oden’ en ‘Derde boek van de oden’) van Pablo Neruda. Het woord ‘elementair’ lijkt bedoeld als ‘simpel’, maar tegelijk als ‘fundamenteel’. Neruda kreeg in 1971 de Nobelprijs en zijn reputatie is immens. De oden, gesteld in brokkelige, korte regels van gemiddeld vijf lettergrepen, gaan over alle mogelijke onderwerpen (mais, zout, wijn, tomaat, prikkeldraad, atoom, tonijn, pruim, fiets). Neruda is de dichter van het grote gebaar; hij is een declamatorische vitalist voor wie de poëzie ‘een wasvrouw aan het werk’ vormde. De vertalingen zijn overtuigend en het nawoord is informatief.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De lippen van de aarde’
Meer over Pablo Neruda op deze site

Neruda’s ‘De lippen van de aarde’ in Top-10 Vertaalde fictie 2016 van Ansiel

nerudalippenmetlijn-75Het film- en boekenblog Ansiel, een van de belangrijkste recensie-sites in Vlaanderen, stelde uit het Nederlandstalige boekenaanbod van 2016 een top-10 samen van Vertaalde fictie en nam daarin op de bloemlezing ‘De lippen van de aarde’ van Pablo Neruda in de vertaling van Bart Vonck.
Klik hier voor het lijstje
Meer over ‘De lippen van de aarde’
Meer over Pablo Neruda op deze site

«Honderd ‘Oden’ in een prachtige tweetalige versie.» – André Oyen

nerudalippenmetlijn-75Over ‘De lippen van de aarde’ van Pablo Neruda op Ansiel, 14 december 2016:
De Chileense Nobelprijswinnaar Pablo Neruda staat nog altijd in de belangstelling hetzij door romans van anderen ofwel door publicatie van onuitgegeven werk. (…) Die niet tanende aandacht voor alles wat met Neruda te maken heeft is zeker op zijn plaats als je de pas gepubliceerde vertaling van honderd ‘Oden’ leest in een prachtige tweetalige versie (Spaans-Nederlands). (…) In mens, dier, plant en voorwerp schuilt een leven voor Pablo Neruda waarvoor hij woorden zoekt en streelt.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘De lippen van de aarde’
Meer over Pablo Neruda op deze site

‘Neruda’ de mooiste film van 2016?

nerudalippenmetlijn-75Pablo Larraín verfilmde het leven van Nobelprijswinnaar Pablo Neruda. Bart Vonck vertaalde, nu voor het eerst in het Nederlands, 100 oden van Pablo Neruda in de mooiste bloemlezing van het jaar: ‘De lippen van de aarde’. Pablo Larraín situeert dit verhaal over de Chileense schrijver-diplomaat in de korte periode van onderduik en ontsnapping in 1948 nadat de communist Neruda om zijn politieke ideeën in ongenade viel. Eigenlijk is de eerste ode uit 1952 het vervolg op de laatste cyclus van zijn ‘Canto general’ die hij in 1950 afrondde. Pablo Larrain over Neruda en de poëzie: ‘De kracht van de poëzie bestaat, en die zal er ook altijd zijn. Denk je eens in wat we van ons leven zouden kunnen maken, als we meer op een poëtische manier naar de wereld en naar onszelf zouden kijken. Poëzie kan je naar plaatsen brengen waarvan je niet eens wist dat ze bestonden.’
Meer over ‘De lippen van de aarde’
Meer over Pablo Neruda op deze site

Pablo Neruda-lezing: De dichter van de passie. Een portret

pablo-nerudaOp zondag 25 september 2016 om 14.30 uur Bart Vonck over Pablo Neruda in Salon Saffier (Utrecht):
Neruda-vertaler en dichter Bart Vonck houdt een lezing over Pablo Neruda met voordracht, beeldmateriaal, muziek. Door zijn liefdesgedichten, zijn epos over Latijns Amerika – Canto general – en zijn Oden werd de Chileen Pablo Neruda (1904-1973) al tijdens zijn leven wereldberoemd. Hij schreef een bijzonder oeuvre bijeen en ontving in 1971 de Nobelprijs voor literatuur. Al veranderde de stijl en het karakter van zijn poëzie in de loop der jaren, zijn passie bleef onveranderd. Dat gold ook voor zijn sociale en politieke betrokkenheid. Kunst en leven waren voor deze gepassioneerde poëet en politicus niet te scheiden. Ruim veertig jaar na zijn dood is zijn dichtwerk nog even vitaal en wordt het nog steeds (opnieuw) vertaald en gelezen.

In Salon Saffier vertelt Bart Vonk, die eerder al Verblijf op aarde en recent de Canto general en een keuze uit de Oden vertaalde, over het leven en het werk van de schrijver die wel als een van de belangrijkste Latijns-Amerikaanse dichters van de twintigste eeuw wordt beschouwd en wiens dichtregel ‘dan drinken we de roodste wijn die er is’ een gevleugelde uitspraak is geworden. Afgewisseld met voordracht en muziekfragmenten, met beeld, van onder anderen Mercedes Sosa en Theodorakis.
In oktober 2016 verschijnt van Pablo Neruda en keuze uit de ‘Oden’ onder de titel ‘De lippen van de aarde’ in een tweetalige editie vertaald door Bart Vonck.

Op 24 juni 1952 schreef Pablo Neruda (1904 – 1973) ‘De onzichtbare mens’, het allereerste gedicht van de omvangrijke verzameling oden die in drie boeken werden ondergebracht. De Chileense Nobelprijswinnaar bevond zich toen samen met zijn nieuwe liefde Matilde op het eiland Capri, waar ook de anonieme liefdesgedichten ‘Verzen van de kapitein’ tot stand kwamen. Het paar was al in januari 1952 op het eiland aangekomen maar moest Capri eind juni verlaten, gedwongen door een regeringsbesluit dat in de context van de Koude Oorlog was genomen. In die eerste ode, een zelfportret, schrijft de dichter over zijn gedwongen terugkeer naar zijn publieke en politieke leven. Eigenlijk is het gedicht een aanvulling bij ‘Ik ben’, de laatste cyclus van de ‘Canto general’. De eerste titel van die ode luidde ‘Pratend op straat’. In zijn befaamde lezing uit 1964 vertelt Neruda over het ontstaan van de ‘Oden’: “Ik voelde opnieuw de heel oude bekoring opkomen om een nieuw en uitgebreid gedicht te schrijven. De oorzaak lag in een vreemde samenloop van omstandigheden. Ik heb het over de ‘Elementaire oden’. Door een aansporing die van buiten kwam werden deze oden nogmaals datgene wat ik altijd voor ogen had: een gedicht dat uitgebreid en totaal zou zijn. (…) Ik vat de ‘Elementaire oden’ dus op als één enkel boek. ”

Locatie: Mirliton Theater, Boven Clarenburg 93-2 (Hoog Catharijne), Utrecht. Klik hier voor route.
Toegang: € 17,00. In verband met beperkte ruimte is tijdig reserveren noodzakelijk.
Meer over ‘De lippen van de aarde’
Meer over Pablo Neruda op deze site

Pablo Neruda – De lippen van de aarde

nerudalippenmetlijn-75Pablo Neruda
De lippen van de aarde

Honderd ‘Oden’
Gedichten – tweetalig Nederlands-Spaans
Chili
Samengesteld, vertaald en van een nawoord voorzien door Bart Vonck
Co-uitgave met Uitgeverij P, Leuven
Genaaid gebrocheerd in omslag met blindstempel, royaal formaat, 304 blz.
€ 29,50
oktober 2016
ISBN 978-90-6265-932-6

In zijn omvangrijke verzameling oden schept Neruda “een geschiedenis van de dingen, de beroepen, de mensen, de vruchten, de bloemen [en] het leven.” Het zijn oden / van alle / kleuren en grootten, waarin de dichter alles en iedereen roemt. Zo brengt hij een ode aan de lente, die is als een groene brief / die de bomen lezen, aan de eenvoud, die hem opnieuw leerde zingen, aan de geur van zijn geliefde, aan de sterren, de maan en de zon, die het Horloge en de middelste bloem / van de hemel zijn. Met grenzeloze dankbaarheid en bewondering biedt de dichter van alles / een beetje / voor iedereen. Hij vleit onbekende goden met zijn vers, en zingt onder besterde hemelen over wat zelfs zeemeerminnen zijn vergeten: een ode aan het leven.

Neruda ziet poëzie niet als een dampende najade. Hij zet haar als wasvrouw aan het werk, laat haar brood verkopen in de bakkerijen, spinnen met de eenvoudige weefsters en ijzer beslaan in de metaalwerkplaats. Hij brengt haar naar de ondergrondse mijnen en moet lachen als ze tevoorschijn komt met haar voorhoofd vol vlekken steenkool. Zijn poëzie spreekt de taal van mensen, de taal van iedereen. In uiterst korte verzen weet Neruda vervoering en rust met elkaar te combineren. Maar zelfs achter zijn schijnbaar eenvoudige poëzie schuilen diepere betekenissen als politiek, oorlog, geheime liefde en armoede. Neruda bevecht de gevestigde machten terwijl hij het leven in al haar schoonheid herontdekt.

De oden van Pablo Neruda werden oorspronkelijk in drie boeken uitgegeven: Odas elementales (1954), Nuevas odas elementales (1955) en Tercer libro de las odas (1957). In De lippen van de aarde worden 100 oden bij elkaar gevoegd, een ruime selectie uit de drie originele bundels. Ze worden prachtig vertaald door Bart Vonck, zodat ze nu ook in het Nederlands geproefd kunnen worden. En ze smaken heerlijk.

Pablo Neruda (Chili, 1904-1973) werd geboren als Neftalí Ricardo Reyes Basoalto. Hij wordt met recht één van de grootste dichters van de twintigste eeuw genoemd. Als jongeman werd hij al bekend door zijn poëzie, die hij uitgaf onder de naam Pablo Neruda. De Chileense dichter belichaamt de traditie van de geëngageerde Latijns-Amerikaanse kunstenaars. Hij had een lange politieke carrière die in vele gedichten naar voren komt, maar hij is veel meer dan enkel een politiek dichter. Hij was een romanticus die ook liefdessonnetten schreef en een uitbundige ziel die met zijn oden het leven vierde. Hij werd het icoon van de openhartige poëzie die in een pure en eenvoudige taal het menselijk bestaan bezingt. In 1971 won hij de Nobelprijs van Literatuur. Amper twee jaar daarna stierf hij door kanker ondermijnd in verdachte omstandigheden. Het gerucht gaat dat hij door de dictatuur van Pinochet op zijn ziekbed werd vermoord.

Bart Vonck (Brugge, 1957) is actief als literair vertaler uit het Spaans, het Portugees en het Frans, met een voorkeur voor poëzie. Die voorliefde had onder andere tot gevolg dat hij de samensteller-vertaler werd van een reeks bloemlezingen van de hedendaagse Spaanse poëzie: De Tuin der Muzen, uitgegeven bij Uitgeverij P, met de steun van het instituto Cervantes. Hij vertaalde ook poëzie van onder meer Valente, Gamoneda, Maillard,Vallejo en Ortiz Uit het Frans bracht hij vertalingen van Jacqmin en Vaes, en uit het Portugees een Bloemlezing van de hedendaagse Braziliaanse poëzie en een selectie uit de gedichten van de Braziliaan Domeneck, Het veranderde lichaam (Perdu, 2015).Van de Spaanse dichter Lorca publiceerde hij in 2009 de Verzamelde gedichten bij Uitgeverij Athenaeum-Polak & Van Gennep in de befaamde Perpetuareeks waarin in 2014 ook de volledige vertaling van Neruda’s Canto general verscheen. Van Pablo Neruda vertaalde hij ook Spanje in het hart (1986), Verblijf op aarde (2004) en Ode aan een ster (2014). Bart Vonck is ook dichter en criticus. Voor zijn laatste bundel Teloor, zalig (2014) kreeg hij de Poëziepremie van de Provincie West-Vlaanderen. Zijn voorlaatste bundel Wanvuur (2008) verscheen in 2012 in het Frans als Malfeu bij uitgeverij Le Cormier.

Meer over Pablo Neruda op deze site

Pablo Neruda – Boek der vragen (2de druk)

Pablo Neruda
Boek der vragen

Poëzie. Chili
Vertaling Stefaan van den Bremt
Paperback 96 blz. € 18,50
ISBN 978 90 6265 567 0
Eerste uitgave 2004
Tweede druk 2015

Boek der vragen is een feestelijke dichtbundel waarmee Pablo Neruda in 1974 zijn 70ste verjaardag had willen vieren. Neruda had er namelijk een traditie van gemaakt om, van decennium tot decennium, zijn geboortedag te gedenken met een belangrijke publicatie. Libro de las preguntas zag postuum het licht in Buenos Aires in 1974 en verschijnt anno 2004 voor het eerst compleet in een Nederlandse vertaling van Stefaan van den Bremt. Boek der vragen wordt als een van Neruda’s origineelste en vernieuwendste bundels beschouwd.

In Boek der vragen trakteert Neruda zijn lezers op een reeks van 74 gedichten die uitmunten door hun karige en bondige verwoording. De hele cyclus omvat 314 vragen die, op het eerste gezicht, van de hak op de tak springen op een soms vrij absurdistische wijze. Ten onrechte wordt Boek der vragen soms tot het subgenre van de kinderpoëzie gerekend. De jeugdige lezer die erdoor wordt aangesproken, zal in de eerste plaats het kind zijn geweest in de bijna zeventigjarige Neruda met zijn speelse zucht naar buitenissige vragen die op verrassende wijze de meest verscheiden antwoorden oproepen. Het thematische vertrekpunt van het boek, een dichter die zijn einde voelt naderen en met een tomeloze scheppingsdrift afscheid wil nemen van het leven, zit zorgvuldig verborgen in het hart van de bundel in een cyclus waarvan zowel de aanhef als het slot eindeloos lijken uit te waaieren.
Neruda werkt aan Boek der vragen vanaf 1971 tot 1973. Kort voordat hij in 1971 de Nobelprijs voor literatuur in ontvangst neemt, verergeren de symptomen van de kwaal waaraan hij lijdt. Na twee operaties begrijpt de dichter dat hij zijn ambassadeursambt in Parijs, daarin benoemd door president Salvador Allende, neer moet leggen. Na zijn terugkeer in Chili in november 1972 neemt Pablo Neruda zijn intrek in zijn huis te Isla Negra, waar hij op 23 september 1973, slechts enkele dagen na de militaire staatsgreep, overlijdt.
Meer over Pablo Neruda op deze site

«Een ode van de dichter aan zijn vrouw.»

VoorplatSheherezade75Over ‘Een serenade voor mijn Shéhérazade’ van Walter Palm in Antilliaans Dagblad, 24 december 2014:
De titel van ‘Een serenade voor mijn Shéhérazade’ verwijst naar de legendarische verhalenvertelster Shéhérazade uit ‘Duizend en één nacht’. Zij deed verwoede pogingen om de sultan gedurende duizend en een nacht te boeien met grandioze verhalen, en wat voor een verhalen waren dat! Wie kent ze niet? ‘Aladdin en de wonderlamp’, ‘Sinbad de zeeman’ en ‘Ali Baba en de veertig rovers’. ‘Duizend en één nacht’ inspireerde velen. Zo inspireerde het de Russische componist Nicolai Rimsky-Korsakov tot de symfonische suite ‘Shéhérazade’ waarin een sprankelende vioolsolo de stem van Shéhérazade verbeeldt. In ‘Een serenade voor mijn Shéhérazade’ waagt Walter Palm het om de rollen, zoals die waren in ‘Duizend en één nacht’, om te draaien. Het is nu de dichter die zijn Shéhérazade probeert te bekoren met tweeënvijftig betoverend bedoelde liefdesgedichten, voor elke week van het jaar een gedicht. De bundel is als in een serenade een ode van de dichter aan zijn vrouw Orchida Bachnoe. Het zijn liefdesgedichten die hij in de loop der jaren dat zij samen zijn voor haar schreef. Het grote poëtische voorbeeld voor Walter Palm hierbij was ‘Cien sonetos de amor’, honderd liefdessonnetten dus, van de Chileense Nobelprijswinnaar Pablo Neruda.
Meer over ‘Een serenade voor mijn Shéhérazade’
Meer over Walter Palm bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Stefaan van den Bremt raakt zijn lezers tot in hun diepste vezels.» – André Oyen

VoorplatBlauwSlikOver ‘Blauw slik’ van Stefaan van den Bremt op iedereenleest.be, 18 april 2014:
Voor de dichter wijst [de titel van de bundel] op de afzetting van een engagement in een wereld vol taal. Een taal die Stefaan van den Bremt kneedt, streelt, en tot in de finesse weet te benutten. Naast hele nieuwe originele dingen draagt hij ook gedichten op aan groten, zoals Gezelle, Martinus Nijhoff, Roca, Borges, Machado en Nietzsche en laat hen ook doorklinken in deze bundel. Maar ook als de dichter van het fijne verstilde gedicht waarin taal sober en broos uit zijn pen sijpelt weet Stefaan van den Bremt zijn lezers te raken tot in hun diepste vezels.
Lees hier de recensie of hier

«Waardevolle visies op taal en dichten.» – Johan Bordewijk

Opmaak 1Over ‘De oude wereld moe. Over vernieuwers en voortzetters in de literatuur’ van Stefaan van den Bremt op Extaze.nl: 6 april 2014:
In ‘De oude wereld moe’ heeft Stefaan van den Bremt een aantal essays gebundeld over grote dichters uit het eind van de negentiende en de eerste helft van de twintigste eeuw. (…) De essays zijn te lezen als gedegen besprekingen van de afzonderlijke dichters. Van den Bremt stuit op interessante overeenkomsten, zoals die tussen ‘Zone’ van Apollinaire en ‘Awater‘ van Nijhoff. Ook is het lonend dichters zelf aan het woord te laten [zoals] de opmerking van Maeterlinck over de waarde van taal: ‘De woorden zijn uitgevonden voor het dagelijks gebruik in het leven en die zeldzame keer dat een of andere vorstelijke ziel hen naar andere oorden leidt, zijn ze ongelukkig, ongerust en verwonderd als landlopers rond een troon.’
De lezer kan in het boek op zoek naar meer van dergelijke waardevolle visies op taal en dichten, ze zijn zeker te vinden. Maar Van de Bremt doet meer dan de schrijvers over hun werk aan het woord laten: hij illustreert de besprekingen met citaten. En dan blijkt dat hoeveel je ook kan filosoferen en essayeren over dichtkunst, hoeveel gedegen duidingen je ook kan schrijven, de echte waarde in het werk zelf besloten ligt. Als voorbeeld een tijdloos citaat van Pablo Neruda over de Spaanse burgeroorlog. Ieder essay is ontoereikend bij deze zinnen als vuistslagen:

‘maar uit elk gedood kind steekt een geweer met ogen,
uit elke misdaad schieten kogels
die vroeg of laat de plek nog vinden
van jullie hart.’

Lees hier de recensie:

Meer over ‘De oude wereld moe’

Meer over Stefaan van den Bremt bij Uitgeverij In de Knipscheer