Tag: Richard Akihary

«Roep om erkenning van aangedaan leed in welgekozen, keihard aankomende woorden.» – Peter de Rijk

Over ‘Djam karet / Elastiektijd’ van Richard Akihary in Straatjournaal (nr.308), november 2023:

Dat de excuses die onze minister-president Rutte in 2022 maakte ‘voor de kille ontvangst en bureaucratische ontvangst van de Molukse gemeenschap’ nog niet in de richting kwam van dat wat de Molukkers verwachtten mag duidelijk zijn. Ze voelden zich beledigd, waren vooral gekwetst en eisten excuses voor hun behandeling, nadat ze op dienstbevel naar Nederland waren gekomen. Duizenden van hen belandden in voormalige  oorlogskampen, zoals Westerbork. Naar hun soldij en pensioen konden ze fluiten. Stateloos wachtten ze af en van alle beloften die Nederland hun had gedaan, kwam niets terecht. (…) Richard Akihary koos voor nietsontziende poëzie om het verhaal te vertellen. Djam karet betekent elastiektijd, rekbare, onmeetbare tijd, een Moluks fenomeen. De bundel bestaat uit korte, krachtige beschrijvingen van vooral pijnlijke momenten in de geschiedenis van de Molukkers. Kenmerkend is het laatste, schrijnende gedicht Het litteken waarin het litteken dat een geweerkolf op een hoofd achterliet alle wonden, zichtbaar en onzichtbaar, weergeeft. ‘De ondraaglijke pijn/ gevoelloos met de jaren. Het litteken een aandenken.’ (…) Slechts weinig dichtbundels dragen een boodschap uit. Dit is er een van. Het is een roep om vrijheid en erkenning van aangedaan leed in welgekozen, keihard aankomende woorden.

‘Straatjournaal’ is sinds 1996 de (maandelijkse) straatkrant van Noord-West Nederland.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Djam Karet/Elastiektijd’
Meer over Richard Akihary bij Uitgeverij In de Knipscheer

«De gedichten in deze wel degelijk urgente bundel lopen onrustbarend rustig de recente Molukse geschiedenis door.» – Jan de Jong     

Over ‘Djam Karet/Elastiektijd’ van Richard Akihary op  Tzum Nieuwsbrief , 27 oktober 2023:

‘Poëzie doet een beroep op de lezer om over de positie van de underdog na te denken.’ Aldus dichter Richard Akihary in het AD. Die underdog is de Zuid-Molukse bevolking en dat begrip is nodig, omdat vrijwel niemand hun geschiedenis meer kent. Overheerst, vernederd, uitgebuit en bedrogen door Nederland, Japan, Java en weer Nederland. Toch lopen de gedichten onrustbarend rustig de recente Molukse geschiedenis door. Er spreekt geen woede uit, geen afkeer, maar ook geen berusting. Ze nodigen slechts uit tot begrip. (…) ‘Javaanse rover’ brengt de tragische geschiedenis scherp voor het voetlicht:  “(…)  Troostmeisjes verlost/ van de Kenpeitai,/ verstrikt in de bersiap./ De weerloze Indo/ willekeurig verkracht,/ vermoord. (…)” Zo vielen Molukse meisjes en vrouwen van de ene onderdrukking in de andere. Waarna het gedicht de revolutie van Soekarno, die immers alle landen van Nederlands-Indië tot provincies degradeerde onder één centraal Javaans bestuur, haarscherp fileert tot ‘VOCdroom / in een Javaans jasje’. (…) Een sterk gedicht als ‘Terug van weggeweest’ handelt ogenschijnlijk over de terugkeer van de wolf in Nederland, maar de goede verstaander heeft natuurlijk aan een half woord genoeg – zeker in het kader van deze zeker (…) urgente bundel.

Lees hier de recensie
Meer over ‘Djam Karet/Elastiektijd’
Meer over Richard Akihary bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Gevoelens van onrecht en machteloosheid in poëzievorm.» – Evita Matakena

Over presentatie ‘Djam Karet/Elastiektijd’ van Richard Akihary in Marinjo (nr. 5 ), oktober/november 2023:

(…) Richard Akihary geeft een kort historisch overzicht van de komst van de eerste generatie Ambonese soldaten naar Nederland. Speciale aandacht is er voor het stamboekformulier van de Ambonese soldaten, zoals de melding in het stamboekformulier van zijn grootvader die als KNIL- soldaat op 14  juni 1950 wordt overgeheveld naar de Koninklijke Landmacht, zes weken voordat het KNIL wordt opgeheven. De presentatie wordt afgewisseld met het voordragen van een drietal gedichten uit de bundel. Voor de Ambonese soldaat is zijn geschiedenis een geschiedenis waarbij gevoelens van onrecht en machteloosheid de boventoon voeren. Gevoelens die de dichter in poëzievorm heeft gegoten. (…)

Marinjo is een tweemaandelijks onafhankelijk Moluks magazine.

Bron
Klik hier voor de foto’s
Meer over ‘Djam Karet/Elastiektijd’
Meer over Richard Akihary bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Gevoelens van onrecht en machteloosheid in dichtbundel over Molukse geschiedenis.» – Manon Bastidas

Over ‘Djam karet / Elastiektijd’ van Richard Akihary, in AD 26 september 2023:

“Mijn ouders en grootouders hebben zich altijd bedrogen gevoeld, want achterstallige soldij en pensioenen zijn nooit uitgekeerd. Deze gevoelens heb ik in poëzievorm gegoten, want poëzie doet een beroep op de lezer om over de positie van de underdog na te denken.” (…) Akihary besteedt ook aandacht aan het nieuwe leven van de Zuid-Molukkers in Nederland. Zelf groeide hij op in Kamp Bruinhorst in Ederveen en verhuisde later naar de Molukse wijk in Lunteren. “Ik schrijf over het kampleven en hoe ik me in het kamp nooit op mijn gemak voelde. Pas later begreep ik dat het een werkkamp voor Joden was geweest.” (…) Met de titel ‘Djam Karet / Elastiektijd’ bedoelt Akihary dat tijd voor Molukkers een rekbaar begrip is. “Veel van hen hebben moeite met op tijd komen. Maar het is nooit te laat om de Molukse geschiedenis aan het licht te brengen.” (…)
Lees hier het artikel in AD
Meer over ‘Djam karet / Elastiektijd’ en Richard Akihary
Meer over de Molukse zaak en Molukse auteurs op deze site

Presentatie  ‘Djam karet / Elastiektijd’ in Lunteren op 30 september 2023

Op zaterdag 30 september 2023 presenteert Uitgeverij In de Knipscheer Djam karet / Elastiektijd, de eerste poëziebundel van Richard Akihary. De presentatie vindt plaats in het Molukse Stichtingsgebouw Ana Upu in de Van der Duyn van Maasdamstraat 16, 6741 WP Lunteren. De inloop is vanaf 13.30 uur; aanvang van het programma is om 14.00 uur. U bent van harte uitgenodigd deze presentatie bij te wonen.

Bij deze presentatie komt het hele Molukse verhaal langs uit deze debuutbundel: de geschiedenis, het verraad, de woede, de gekte die het veroorzaakt. De dichter zal worden geïnterviewd door uitgeverijredacteur Peter de Rijk. Twee gedichten uit de bundel heeft Richard Akihary op muziek gezet; samen met een bassist zal hij deze twee muziekstukken ten gehore brengen. Het eerste exemplaar zal worden uitgereikt aan Frieda Tomasoa, leerling van Ir. Manusama. Zij is nog steeds actief voor de Verenigde Naties. In 1996 kreeg zij voor haar werk de Human Rights Award. Niels Brouwer, de gitarist van Boy Edgarprijs 2023-winnaar  Boi Akih, verzorgt een muzikaal intermezzo.
Lees verder over ‘Djam karet / Elastiektijd’ en Richard Akihary
Meer over de Molukse zaak en Molukse auteurs op deze site

Richard Akihary – Djam karet / Elastiektijd. Gedichten

VoorplatElastiek1-75"Richard Akihary
Djam karet / Elastiektijd
gedichten
Nederland – Ambon, Zuid-Molukken
Omslagillustratie Piet Latul
gebrocheerd in omslag met flappen,
74 blz., € 18,50
eerste druk oktober 2023
ISBN 978-94-93214-83-5

Als een rode draad loopt in deze debuutbundel Djam karet / Elastiektijd een groot verlangen naar vrijheid van het Zuid-Molukse volk. Bijna vier eeuwen gekoloniseerd door Nederland, waardoor de Zuid-Molukse geschiedenis ook Nederlandse geschiedenis is, daarna overheerst door vreemde mogendheden.

Het litteken (fragment)

De ondraaglijke pijn
gevoelloos met de jaren.
Het litteken een aandenken.
De volgende overheerser
overspoelt zijn land met regels
verpakt in een wet.
Het recht van de sterkste.
Hij volgt zijn innerlijke overtuiging
naar het kostbaarst in het leven:
vrijheid

Richard Akihary: ‘We moeten verder en de bladzijde omslaan, maar hoe kun je een bladzijde omslaan die nog niet is geschreven?’ Na ruim 70 jaar krijgt Richard Akihary de stamboekformulieren van zijn grootvader in handen, de inhoud verrast hem. Ruim een maand voordat het KNIL wordt opgeheven, wordt zijn grootvader overgeheveld van het KNIL naar de Koninklijke (Nederlandse) Landmacht. Zeven maanden later geeft hij gehoor aan het dienstbevel in te schepen naar Nederland. ‘Het lamoffer verstild 4000 naamlozen’, uit: Opgelicht. Akihary: ‘documenten liegen niet en laten een traceerbaar spoor achter’. Hij stuit op rechtszaken die de delegatie Aponno voert tegen de Staat der Nederlanden. Nederland wil de Ambonese soldaten demobiliseren in reeds door Soekarno bezet gebied. De uitspraken van het Arrondissementsgerecht in Den Haag, het Hoger Beroep en tenslotte de Hoge Raad der Nederlanden, stellen de Zuid-Molukkers in het gelijk. ‘Hoger beroep requiem voor kabinet. Veroordeeld zijn verraderlijke tekst’. Zijn jaren in kamp Ederveen brengt hij voor het voetlicht: ‘ …oude Durchgangslager waar muren vergeten verhalen vertellen, bewoond door Ambonezen’. Over zijn liefde voor muziek lezen we in het gedicht Moluccan Moods: ‘Buigend verwelkomt het kruis haar gasten, muzikanten uit de wijk’.

Richard Akihary (1955) gaf 30 jaar les in het speciaal onderwijs. Daarna doceerde hij Nederlands en Engels. Hij is meer dan 50 jaar organist bij de Geredja Indjili Maluku (Moluks Evangelische Kerk). Hij schreef de partituren voor BNG, het Moluks Kerkelijk Liedboek. Ook schreef hij teksten en muziek voor theater, pop en jazzbands.

«Een boek dat recht doet aan de titel.» – Richard Akihary

VoorplatMadureseVriend-75Over ‘De Madurese vriend’ van Kees Ruys, 5 augustus 2023:
De Nederlandse schrijver Kees Ruys beschrijft zijn vriendschap met Djaman, een Madurese schelpensouvenirverkoper. Hij doet dit op een liefdevolle manier. Door de vele details geeft hij ons een inkijkje in het leven van zijn Madurese vriend. Ruys observeert en beschrijft het leven van zijn vriend met respect, een leven waar hij op gepaste afstand aan deelneemt. Hij is niet opdringerig en legt zijn mening niet op. “Over dit soort zaken hebben wij het nooit gehad”. Als Nederlander stelt hij zichzelf een actuele vraag: “Waarom maakt me dit zo ongemakkelijk? Wat er gebeurd is, is afschuwelijk, maar het vond plaats voor ik op aarde kwam. Ik sta er net zo ver vanaf als hij. Het kleeft me aan, dat wel, als erfgenaam van de geschiedenis van mijn geboorteland. Geeft me dat ook de plicht me plaatsvervangend te verontschuldigen?” Kees Ruys is een geboren verteller. In de bus naar Kalimantan valt hij in slaap, hij droomt over het Haagse Bos, en zit met zijn vriend Rolf in een opblaasboot. Zij zijn aan het vissen bij Het Sluisje, even waan je je in Nederland, totdat de chauffeur hard remt. “Als één man vallen de staande passagiers naar voren…”, ongemerkt zitten we weer in de bus naar Kalimantan. Als lezer schakel je op een natuurlijke manier van de Oosterse wereld naar de Westerse wereld en andersom. De taal van Ruys is voortreffelijk en het boek leest prettig. Bepaalde passages worden op een humoristische wijze uitgebeeld: “De knieval voor zijn eerste vrouw was hem door Allah ingegeven, en dus zou hij alles slikken, van haar tomeloze woedebuien tot het zwijgen van zijn zoon en zijn verbanning naar een matje in de bijkeuken”. ‘De Madurese vriend’, een boek dat recht doet aan de titel.
Richard Akihary (1955) is dichter en muzikant. Hij gaf 30 jaar les in het speciaal onderwijs. Daarna doceerde hij Nederlands en Engels. Hij is meer dan 50 jaar organist bij de Geredja Indjili Maluku (Moluks Evangelische Kerk). Hij schreef de partituren voor BNG, het Moluks Kerkelijk Liedboek. Ook schreef hij teksten en muziek voor theater, pop- en jazzbands.
Meer over ‘De Madurese vriend’
Meer over Kees Ruys bij Uitgeverij In de Knipscheer