Over ‘Loslaten zullen ze nooit meer’ van Marius Atmoredjo op Meander, 9 januari 2023:
(…) De haast onderkoelde wijze van beschrijven, van registreren treffen we [behalve in het openingsgedicht ‘Tastbaar’] ook aan in de andere gedichten van deze bundel. Het effect is dat achter de woorden en zinnen van de gedichten een schat aan emoties schuilgaat die bij het lezen loskomt. (…) Verhalen die mondeling van generatie op generatie zijn doorgegeven, zijn in principe niet tastbaar, totdat ze worden opgeschreven en dat heeft Marius Atmoredjo met subtiel geschreven gedichten op fraaie wijze gedaan. (…) De muzikaliteit van deze poëzie is groot. Het is duidelijk dat de klankrijkdom en de speelse ritmiek die ook kenmerkend is voor de orale literatuur in deze gedichten terugkomt. Atmoredjo’s bundel ‘loslaten zullen ze nooit meer’ verdient als unieke Surinaams-Javaanse poëzie een prominente plaats tussen de vele, markante uitgaven die de Surinaamse vertelkunst de laatste decennia heeft voortgebracht. (…) De bundel past ook in de discussie over de verwerking van het slavernijverleden in Suriname en andere overzeese gebieden, een woordentwist die dan weer begripvol dan weer grimmig is. In ‘Blindelings’ dicht Marius Atmoredjo: ‘Nu mijn omgeving / steeds in omvang krimpt / behoort dit tot mijn vergezicht’. Dit is voor elke lezer een strofe om over na te denken.
Lees hier de recensie
Meer over Marius Atmoredjo bij Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: Robert Bosari
«Tour de force van een begaafde en taalvaardige dichter.» – Richard Foqué
Over ‘Loslaten zullen ze nooit meer’ van Marius Atmoredjo op De Auteur, 14 december 2022:
(…) Elk gedicht zoekt trefzeker naar de dichter zijn afkomst en poogt die vast te leggen als een poëtische foto. Een pogen ook om zijn Javaanse afkomst te duiden in dat Nederland, waar hij nu woont. (…) De Javaanse cultuur was oorspronkelijk oraal en werd via verhalen doorgegeven van generatie naar generatie. Klank en melodie zijn daarom belangrijk als dragers van de boodschap en in dit geval het vers en het gedicht. Dit is duidelijk ook te merken in deze bundel. (…) In een interview zei Atmoredjo hierover dat de gedichten, die hij schrijft, zich in eerste instantie aan hem opdringen in het Javaans en hij die pas daarna tracht te verwoorden in het Nederlands. Het is telkens een soort overwinning op een taal, die hij als het ware steeds opnieuw moet veroveren. Hij doet dat meesterlijk in een op het eerste gezicht simpele zegging maar des te meer dringen ze door naar het hart van de lezer en dompelen ze hem/haar onder in die wonderlijke Javaanse wereld. Het is op zich een tour de force van een begaafde en taalvaardige dichter, die beide talen weet te versmelten tot een dichterlijke symbiose en een weg baant door dat noordelijke lage land. (…)
‘De Auteur’ is een driemaandelijks tijdschrift van de Vereniging van Vlaamse letterkundigen.
Lees hier de recensie in rubriek ‘De Boekhouding’
Meer over Marius Atmoredjo bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Deze bundel is zonder meer een ontdekking.» – Bas Aghina
Over ‘Loslaten zullen ze nooit meer’ van Marius Atmoredjo op Met De Neus In De Boeken, 13 juli 2022:
(…) Atmoredjo’s gedichten zijn geïnspireerd door familieverhalen overgeleverd vanaf zijn overgrootmoeder. Zij – de Mbah Sari in een van de eerste gedichten? – kwam als contractarbeidster vanuit toenmalig Nederlands-Indië in de negentiende eeuw in Suriname aan. Dat klinkt positiever dan het eraan toeging, het was koloniale transmigratiepolitiek: overbevolking ‘in de Oost’ tegengaan door andere rijksgenoten als goedkope arbeidskrachten in te zetten in de regelmatig kwakkelende West-Indische/Surinaamse economie. Ondanks deze bewogen oorsprong weeft Atmoredjo – opgeleid als werktuigbouwkundige – vooral een mooie en eerlijke geschiedenis. (…) Atmoredjo laat zien hoe opgroeien in een levende verhalentraditie goede poëzie kan opleveren. Poëzie die daarmee ook aantoont hoe veelstemmig onze gedeelde geschiedenis en dus identiteit en Nederlandse taal zijn. Ook voor iedereen die nog niet dagelijks beseft dat een leven er één in een keten is en dat wij van verhalen aan elkaar hangen. Deze bundel is zonder meer een ontdekking, niet in de laatste plaats omdat het belangrijk is dat juist de wat minder vaak gehoorde groep Surinaamse Javanen nu een dichterlijke stem heeft: duidelijk, geworteld en levend. Een stem ontstaan in de voormalige “West” die wij hopelijk nog vaker zullen horen klinken in de grote huiskamer van de Nederlandse taalfamilie.
Klik hier voor de recensie
Meer over Marius Atmoredjo bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Marius Atmoeedjo op Caraïbisch Uitzicht
Gedicht van Marius Atmoredjo vertaald in het Indonesisch
Uit ‘Loslaten zullen ze nooit meer’ van Marius Atmoredjo op Nederlandse poëzie in het Indonesisch, 4 april 2022:
Op ‘Suara suara dari utara’ (‘Stemmen uit het noorden’), het blog Puisi Belanda, is op 4 april 2022 het gedicht ‘Djati kast’ uit de bundel ‘Loslaten zullen ze nooit meer’ geplaatst in een Indonesische vertaling van Siti Wahyuningsih en Albert Hagenaars. In deze almaar groeiende digitale poëziereeks van een keur van Nederlandstalige dichters zijn inmiddels honderden gedichten in vertaling opgenomen.
Lees hier het betreffende fragment in het Nederlands en in het Indonesisch
Meer over ‘Loslaten zullen ze nooit meer’
Meer over Marius Atmoredjo bij Uitgeverij In de Knipscheer
Marius Atmoredjo presenteerde eerste Surinaams-Javaanse dichtbundel
Over ‘Loslaten zullen ze nooit meer’ van Marius Atmoredjo op Caraïbisch Uitzicht, 23 maart 2022:
Op zondag 20 maart j.l. vond in het Indisch herinneringscentrum Bronbeek de presentatie plaats van ‘Loslaten zullen ze nooit meer’, debuutbundel van Marius Atmoredjo en de eerste dichtbundel van een Surinaamse Javaan die ooit bij een uitgeverij (In de Knipscheer) uitkwam. De tekeningen in de bundel zijn van Robert Bosari.
Klik hier voor fotoreportage van Marijke Wirokarto
Meer over Marius Atmoredjo bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Marius Atmoredjo op Caraïbisch Uitzicht
Marius Atmoredjo – Loslaten zullen ze nooit meer. Gedichten
Marius Atmoredjo
Loslaten zullen ze nooit meer
gedichten
Suriname
met illustraties van Robert Bosari
eindredactie Michiel van Kempen
gebrocheerd in omslag met flappen,
52 blz., € 17,50
ISBN 978-94-93214-70-5 NUR 306
eerste uitgave 2022
De gedichten in Loslaten zullen ze nooit meer zijn geïnspireerd door de verhalen van zes generaties Javanen in diaspora. Die verhalen beginnen bij de tewerkstelling van de overgrootmoeder van de dichter, wanneer zij als contractarbeider vanuit Java in Suriname aankomt en gaan daarna over haar kinderen en kindskinderen die in Suriname en Nederland wonen. De moeder van de dichter, Marie Atmoredjo, vertelde haar kinderen die verhalen in de avonduren voor het slapen gaan. Zij hebben in sterke mate de verbeeldingskracht van de dichter gevormd.
De kunstenaar Robert Bosari voorzag elk van de twintig gedichten gedicht van een fraaie tekening in zwart-wit.
Wij kenden elkaars wortels
en meer dan dat
de betekenis van de kleine witte bloem
die zij zo lang draagt
in een knop, melati
Marius Atmoredjo, geboren in 1959 in Lelydorp, Suriname, woont vanaf 1980 in Nederland. Hij heeft zich jarenlang ingezet als vrijwilliger in het sociaal-culturele werk ten behoeve van de Surinaams-Javaanse gemeenschap in Nederland. En in de loop van de jaren dienden zich de gedichten aan die hier zijn samengebracht, indringende poëzie met vaak verrassende beelden. Deze debuutbundel is een welkome bijdrage aan het tot op heden bescheiden corpus van de Surinaams-Javaanse literatuur.