Over ‘De donkere kamer’ van Aly Freije en Annemarie van Buuren op Ansiel, 15 december 2023:
Voor deze vierde bundel van Aly Freije, ‘De donkere kamer’, heeft de dichter gekozen voor een nieuwe samenwerking met de fotograaf Annemarie van Buuren. Dichter en fotograaf moeten beiden ‘de donkere kamer’ in om hun werk te laten ontwikkelen. Een dichter kan het onzichtbare bovenhalen en de fotograaf het onzegbare laten zien. Samen sluiten ze een zichtbaar woordverbond. De bundel is verdeeld in drie afdelingen van respectievelijk acht, vijf en acht gedichten: ‘Vliegoefeningen’, ‘Luchtacrobaten’ en ‘Grondwerk’. De gedichten en ook de foto’s zijn afwisselend aards en tegelijkertijd hemels. De lezer wordt bedolven door engelen maar ook door brandende bossen, zwerfafval, oorlogsnieuws, overlopende zeeën en vluchtende vogels… (…) Zowel de dichter als de fotograaf weten prachtige sfeerscheppingen te maken!
Lees hier de recensie
Meer over ‘De donkere kamer’
Meer over Aly Freije bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Annemarie van Buuren bij Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: rouw
«Een taal die je doet luisteren als naar een oud verhaal.» – Hettie Marzak
Over ‘De donkere kamer’ van Aly Freije en Annemarie van Buuren op MeanderMagazine, 23 november 2023:
(…) Freije weet met symbolen en beelden een landschap op te roepen dat vol is van dreiging, verlies en rouw. Landschappen en de elementen van lucht en water zijn betekenis dragend in deze gedichten, misschien omdat de dichter zelf afkomstig is uit het hoge noorden van Groningen, waarmee ze zich sterk verbonden weet. Haar geboortegrond is een bron van inspiratie voor de verhalen die zij in haar gedichten weeft. Die zouden goed passen in de eeuwenoude verteltraditie in Groningen, waar de oudste Nederlandse sprookjes vandaan komen. Ook geven haar de gedichten soms dezelfde sfeer weer die je aantreft in de gedichten van Hendrik de Vries in zijn bundel ‘Toovertuin’ uit 1946. De beelden die Freije gebruikt, zijn visueel en voorstelbaar, maar altijd blijft er een vleugje geheimzinnigheid hangen en niet alles wordt verteld. Er is een verbondenheid met mensen en gebeurtenissen uit het verleden die hun schaduw werpen in het heden, er is een gevoel van verlatenheid en verdriet, gevat in een taal die je doet luisteren als naar een oud verhaal. (…) Annemarie van Buuren gebruikte voor de foto’s uit deze bundel een houten droge-plaat camera uit 1880, waarvan de afdrukken nevelig en suggestief zijn. Daardoor roepen ze een geheel eigen sfeer op van vroeger, van verlangen en verleden en daarom passen ze wonderwel bij de gedichten van Freije. Het is een spel geworden van associëren en reageren op elkaars werk, een interactie van beeld en taal. (…)
Lees hier de recensie op Meander
Meer over ‘De donkere kamer’
Meer over Aly Freije bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Annemarie van Buuren bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Een verfrissende literaire geur.» – André Oyen
Over ‘Door jou mag ik er zijn’ van Giselle Ecury op Ansiel, 27 maart 2023:
(…) De vormvrije gedichten in de bundel ‘Door jou mag ik er zijn’ van Giselle Ecury (1953) gaan over liefde, weemoed en rouw. In de bundel staan 86 gedichten, waarin het terugblikken op vroeger en het nieuwe heden niet weg te cijferen vallen, zoals bijvoorbeeld in het gedicht ‘Eindelijk bevrijd’: het leven is mij als weleer/ rijkelijk gaan belonen/ veel werd gewonnen, niets ben ik kwijt, hooguit demonen/ uit mijn kindertijd. Die verluchtende positieve ingesteldheid dwaalt als een verfrissende literaire geur door de bundel. Haar zoektocht naar identiteit is zeer herkenbaar en weet de lezer te boeien en te inspireren.
Lees hier de aankondiging
Meer over ‘Door jou mag ik er zijn’
Meer over Giselle Ecury bij Uitgeverij In de Knipscheer
Gedicht van Aly Freije vertaald in het Indonesisch
Uit ‘Een engel aan de deur’ van Aly Freije op Nederlandse poëzie in het Indonesisch, 9 maart 2022:
Op ‘Suara suara dari utara’ (‘Stemmen uit het noorden’), het blog Puisi Belanda, is op 9 maart 2022 het gedicht ‘Stiltes’ uit de bundel ‘Een engel aan de deur’ geplaatst in een Indonesische vertaling van Siti Wahyuningsih en Albert Hagenaars. In deze almaar groeiende digitale poëziereeks van een keur van Nederlandstalige dichters zijn inmiddels honderden gedichten in vertaling opgenomen.
Lees hier het betreffende gedicht in het Nederlands en in het Indonesisch
Meer over ‘Een engel aan de deur’
Meer over Aly Freije bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Een dichteres van formaat, die weet hoe ze met taal kan omgaan.» – Marc Bruynseraede
Over ‘Een engel aan de deur’ van Aly Freije op MeanderMagazine, 23 januari 2022:
Er is iets aan de hand met Aly Freije. Als ik het eerste gedicht ‘Stiltes’ lees, in haar nieuwe bundel ‘Een engel aan de deur’ schrik ik van de formulering: ’Stilte steekt als een zeurende pijn’. Bevreemdend te lezen dat stilte, in deze lawaaierige wereld, waarin de afwezigheid van geluid veeleer als een balsem voor de ziel ervaren wordt, een kwellend element, een leegte blijkt te zijn. (…) De briljante formulering wekt de indruk dat we hier met een dichteres van formaat te maken hebben, die weet hoe ze met taal kan omgaan. Ze mag dan kiezen voor een vrij klassieke versbouw, haar taal is rijk aan verbeelding en haar voorstelling gekleurd door het decorum van de natuur. (…) Het gedicht ‘Stemmen II’ maakt meteen duidelijk dat Aly Freije naar het innerlijke, het mystieke aspireert en dat ook weerspiegelt in het uiterlijke. Het vrolijk-kinderlijke wordt een beeld van ontzetting en ontgoocheling. Het contrast tussen waarheid en schoonheid kan nauwelijks groter. (…) De bundel telt 38 gedichten, in vijf afzonderlijke cycli behandeld, die zich allen in de sfeer van introspectie en het ontstijgen van het aardse tranendal bevinden. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Een engel aan de deur’
Meer over Aly Freije bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Originele beelden en taalvondsten.» – Erik-Jan Hummel
Over ‘Een engel aan de deur’ van Aly Freije op Tzum, 12 november 2021:
Van het lezen van de dichtbundel ‘Een engel aan de deur’ van Aly Freije word je rustig, alsof je even wordt gedwongen stil te staan en de omgeving in je op te nemen. De beelden stapelen zich op, maar de gedichten verlaten bijna nooit de situatieschets. Binnen die situatie roept Freije zoveel op dat je als lezer vaak niet anders kan dan melancholisch berusten, dan alles te accepteren wat er gebeurd is. Dit doet ze met hier en daar originele beelden en taalvondsten. (…) Wat opvalt is dat Freije niets invult: je weet als lezer niet hoe je je moet voelen, of hoe de ik zich voelt, maar door de sfeertekening, de stapeling van beelden voel je des te meer, en dat vraagt om rustige herlezing, na rustige herlezing.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Een engel aan de deur’
Meer over Aly Freije bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Taalvirtuositeit in vervolg op gelauwerde bundel.» – Marc De Pril
Over ‘Een engel aan de deur’ van Aly Freije voor NBD/Biblion, 8 oktober 2021:
Leven met verlies, ontheemd zijn en afscheid nemen zijn thema’s die als een rode draad door de poëzie lopen van de Groningse Aly Freije (1944), ook in haar nieuwste bundel ‘Een engel aan de deur’. Achtendertig gedichten, verdeeld over vijf thema’s, dringen binnen in de geest van de dichteres, ten prooi vallend aan het onomkeerbare van verlies, als deze over haar vader: uitgestrooid, pas je de stukjes in / tot steeds weer mooiere versies / En kijk, daar heb je vader'(p.26) om te eindigen met: Maar beschrijf maar eens de hartslag / van een vogeltje / dat plotseling stopt. Verwondering, wanhoop gaan hand in hand, steeds zoekend naar enig evenwicht. Herinneringen zijn niet ver weg, verzachten de pijn: Licht weer op, mijn lief, dan neem ik je mee / op de fiets, je armen om mijn buik gekneld / net als toen, maar voller nu geplooid / met zachter afgestemde handen (p.52). Zij beeldt zich in aanwezig te zijn op haar eigen uitvaart: ‘Jij stond naast mijn kist, tilde mij op / droeg mij samen met andere handen / het huis uit, schoof mij, voetje voor voetje / een overjarige Ford Transit in, ‘bloemen altijd vers’. Vervolg op de eerder gelauwerde bundel ‘Door het vanggat’ met de gekende thema’s van verlies, rouw en ontheemding. Taalvirtuositeit.
Meer over ‘Een engel aan de deur’
Meer over Aly Freije bij Uitgeverij In de Knipscheer