Tag: Slauerhoff

«Een uitzonderlijk rijk en doordacht werk, een prachtig prisma.» – Manon Uphoff

Bij de presentatie van ‘Sympathie voor de duivel’ van Jaap Goedegebuure, 13 maart 2025:

(…) Is het mogelijk een routemap te bieden, de deur naar dit boek vast op een kier te zetten en een glimp te tonen van de rijkdom en reikwijdte ervan? (…) We bewegen ons langs verderf en het verderfelijke, en van een verfijnd bederf naar het parasiterende, dit bederf in gang zettende, van het sadistische naar het sadomasochistische, van het sublieme, ontzagwekkende, ‘heilige’ kwaad naar het banale, kille, botte, rekenkundige, machinale kwaad van met name de Tweede Wereldoorlog. We betreden het kwaad van de verleiding, van gespeelde of mythologische onschuld, ontmoeten de kwaadaardigen en de listigen, passeren zondebokken, geofferden en zichzelf opofferenden. In dubbelgangers zien we het kwaad weerspiegeld, gedraaid, verwrongen. We belanden op het pad van vergelding, vergeving, verzoening—maar vooral op dat van de leugen en het zelfbedrog. (…) We dalen af in griezelkelders waar de griezelromantiek hoogtij viert, komen uit bij het kwaad als stompzinnig oerverschijnsel en eindigen bij de vraag van de auteur of we werkelijk tot de kern van het kwaad kunnen doordringen, of dat er misschien vele kernen zijn. (…) Bijna alle auteurs tasten in hun werken de grenzen af: waar de werkelijkheid van het kwaad zich ophoudt en de illusie van het kwaad begint, of omgekeerd: waar de verbeelding van het kwaad overgaat in de uitoefening van het kwaad. ‘Sympathie voor de duivel’ is een uitzonderlijk rijk en doordacht werk, een prachtig prisma, een boek dat uitnodigt en stimuleert om verder te denken, om dwarsverbanden te leggen, om te blijven dwalen langs de vele gestalten die het kwaad in de literatuur heeft aangenomen en zal blijven aannemen.

Lees hier de toespraak van Manon Uphoff
Meer over ‘Sympathie voor de duivel’
Meer over Jaap Goedegebuure bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Manon Uphoff op deze site

Presentatie’ Sympathie voor de duivel’ van Jaap Goedegebuure.

Bij Boekhandel Douwes, Herengracht 60, 2511 EJ Den Haag, vanaf 19.30 uur op donderdag 13 maart 2025:

‘Sympathie voor de duivel’, het nieuwe boek van Jaap Goedegebuure,  wordt op de eerste dag van de Boekenweek 2025 feestelijk gepresenteerd bij Boekhandel Douwes Herengracht 60, 2511 EJ Den Haag.  Het boek telt een elftal essays over de verbeelding van het kwaad in het werk van Nederlandse en Vlaamse schrijvers. Jaap Goedegebuure laat zien hoe Nederlandse schrijvers, van Louis Couperus tot en met Manon Uphoff, de fascinatie voor het kwaad hebben verbeeld. Hun werk confronteert de lezer met het kwaad dat men bedrijft om er lust aan te beleven, lust zoals die wordt beschreven door Jacob Israël de Haan, bezongen door Slauerhoff, en beleefd door de personages van Simon Vestdijk, A.F.Th. van Heijden en Arnon Grunberg. Er is het kwaad van de oorlogsmisdadigers die Harry Mulisch en Louis Ferron ten tonele voeren, het satanische kwaad dat Renate Dorrestein en Thomas Rosenboom oproepen, en het zoet smakende maar niettemin giftige kwaad in de romans en verhalen van Manon Uphoff. Uitgeverijredacteur Peter de Rijk gaat met Jaap Goedegebuure in gesprek over het kwaad in de Nederlandse letteren dat  de verbeelding prikkelt en de lezer verleidt tot een blik in de afgrond. Het eerste exemplaar wordt uitgereikt aan Manon Uphoff. Wilt u deze presentatie meemaken? Meldt u aan via info@boekhandeldouwes.nl. Het programma begint om 19.30 uur. Na afloop is er napraat en signeert Jaap Goedegebuure zijn boek voor belangstellenden. Kopers krijgen vanzelfsprekend  gratis een exemplaar van het Boekenweekgeschenk.

Meer over ‘Sympathie voor de duivel’
Meer over Jaap Goedegebuure bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Manon Uphoff op deze site

Jaap Goedegebuure – Sympathie voor de duivel. Essays

Jaap Goedegebuure
Sympathie voor de duivel
Over de verbeelding van het kwaad in het werk van Nederlandse en Vlaamse schrijvers
uitgebreid met een Personenregister
vormgeving omslag Els Kort
gebrocheerd in omslag met flappen,
332 blz., € 29,50
ISBN 978-94-93368-23-1
NUR 321, 620
eerste uitgave maart 2025

Al zo lang mensen elkaar verhalen vertellen, gaan hun verhalen vooral over goed en kwaad. Daarbij is een gelukkige afloop maar al te vaak een kwestie van hopen tegen beter weten in. En dat niet alleen omdat het kwaad net als in de ware wereld winnaars macht en profijt oplevert, maar ook vanwege de fascinerende werking die er voor de verteller en zijn gehoor van uitgaat. Het kwaad prikkelt de verbeelding en verleidt tot een blik in de afgrond.

In Sympathie voor de duivel laat Jaap Goedegebuure zien hoe Nederlandse schrijvers, van Louis Couperus tot en met Manon Uphoff, de fascinatie voor het kwaad hebben verbeeld. Hun werk confronteert ons met het kwaad dat men bedrijft om er lust aan te beleven, lust zoals die wordt beschreven door Jacob Israël de Haan, bezongen door Slauerhoff, en beleefd door de personages van Simon Vestdijk, A.F.Th. van Heijden en Arnon Grunberg. Er is het kwaad van de oorlogsmisdadigers die Harry Mulisch en Louis Ferron ten tonele voeren, het satanische kwaad dat Renate Dorrestein en Thomas Rosenboom oproepen, en het zoet smakende maar niettemin giftige kwaad in de romans en verhalen van Manon Uphoff.

Wie het kwaad in de literatuur, en dus ook in de werkelijkheid om ons heen en in ons zelf, wil leren kennen kan zich laten leiden door een van de motto’s van dit boek, opgetekend uit de mond van Oek de Jong: ‘Je moet het kwaad in om te kunnen groeien.’

Jaap Goedegebuure (1947) doceerde letterkunde aan de universiteiten van Leiden, West-Berlijn, Tilburg en Nijmegen. Hij publiceerde boeken over onder meer H. Marsman, Jeroen Brouwers, Frans Kellendonk, het fin de siècle, literatuur en religie, en poëzie en mystiek. Sinds 1975 recenseert hij voor tal van kranten en tijdschriften. Bij Uitgeverij In de Knipscheer verscheen van hem in 2022 Door de jaren heen lezen, biografische notities van literaire auteurs: Gerard Reve, Harry Mulisch, Doeschka Meijsing, Boudewijn Büch, Rogi Wieg, F. Springer en vele anderen. Goedegebuure publiceerde ook in de literaire tijdschriften waarbij Uitgeverij In de Knipscheer betrokken is,  Extaze en Elders.

Meer over Jaap Goedegebuure bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Poëzie is een stilstaan bij de simpele dingen die de eeuwigheid kunnen tonen.» – Scott Rollins

Scott Rollins 2Interview n.a.v. ‘Grenstekens’ van Scott Rollins door Sander de Vaan op Meander Magazine, 22 oktober 2020:
(…) Ik heb mijn hele leven veel poëzie gelezen. (…) Later, toen ik in Nederland kennis had gemaakt met de naoorlogse Nederlandse en Vlaamse poëzie, verdiepte ik mij ook in de Amerikaanse Black Mountain dichters, waaronder Gary Snyder, in de Beat poets, Japanse haiku en in tal van Zuid-Amerikaanse en Europese dichters als Octavio Paz, Pablo Neruda en Fernando Pessoa. J. Bernlef is een van mijn favoriete Nederlandse dichters. Van hem heb ik een uitgebreide selectie in Engelse vertaling gepubliceerd onder de titel: A Still Life. (…). Onlangs herlas ik de liedteksten (eigenlijk ook gedichten) van Tyfoon’s Lobi di Basi. Een sterk staaltje van een persoonlijk, sociaal en historisch bewustzijn met zeer fraaie lyriek in Van de regen naar de zon. (…) Zee spreekt onnoemelijk tot de verbeelding. (…) Sterke herinneringen uit mijn kindertijd hebben ongetwijfeld een rol gespeeld, naast het feit dat ik (…) gedichten van vele andere dichters heb gelezen en in sommige gevallen ook vertaald, zoals Slauerhoffs De zee. (…) Of Saint-John Perse van Martinique in zijn lange gedicht Amers waarin de dichter de zee bezingt en het gevoel heeft dat het water door zijn eigen aderen stroomt. (…) En de Curaçaose dichter Pierre Lauffer. (…)
Lees hier het interview ‘Schilderen met water’
Meer over ‘Grenstekens’
Meer over Scott Rollins bij Uitgeverij In de Knipscheer

Lof van lezers voor ‘Stromen die de zee niet vinden’ van Rob Verschuren

CoverStromenvoorDef.indd

Wereldliteratuur.
«Het lezen van ‘Stromen die de zee niet vinden’ is een bijzondere ervaring, in elf verhalen raak je verzeild in uiteenlopende werelden. (…) Veelkantig, gelaagd proza dat het bijzondere van onbekende mensen, de magie van het alledaagse tot leven brengt. Universeel.» – Timbel
Lees hier de recensie

Ongekende schrijfkunst.
«Verschuren voert je mee naar vreemde plekken en exotische oorden, hij laat je mensen ontmoeten uit andere culturen. Je bent er nooit geweest, maar je kunt de geuren ruiken, de armoede voelen. Zijn werk druipt van de sfeer. Hij is echt een meester in vertellen.» – F. Fijten
Lees hier de recensie

Meer over ‘Stromen die de zee niet vinden’
Meer over Rob Verschuren op deze site

«Bijzonder knap.» – André Oyen

Opmaak 1Over ‘Rusteloos en overal – Het leven van Albert Helman’ van Michiel van Kempen op Ansiel, 24 december 2016:
“Albert Helman was een man met een contesterende natuur, niet een gemakkelijk meegaand mens, maar een vechter, een tegenspreker. Dat een opstandige, vrijgevochten geest als de zijne met de katholieke kerk hardhandig zou komen te botsen lag in de lijn der verwachting. Hij stapte rond 1930 uit het katholieke tijdschrift ‘De Gemeenschap’, flirtte een tijd met het communisme en kwam in de jaren veertig terecht bij het antireligieuze tijdschrift ‘Apollo’, onder redactie van Johannes Tielrooy.” (…) Albert Helman was een pionier en altijd kritisch, vooral waar het Suriname betreft en zelfs soms weerbarstig. Humor zit er ook in zijn werk en creativiteit. Een voorbeeld hiervan is ‘De Zwarte Cats’, Surinaamse odo’s in het Sranan waarbij hij Nederlandse bewerkingen heeft gemaakt. Op het boekje staat de naam van een schrijfster, een creoolse vrouw, Hella Bentram-Matriotte. Helman gaf zich dus hier uit voor een vrouw! (…) Albert Helman was een Renaissancemens met een altijd levende nieuwsgierigheid naar van alles en nog wat en dat heeft Michiel van Kempen in deze biografie onder de heel toepasselijke titel ‘Rusteloos en overal’ wel bijzonder knap weten weer te geven.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Michiel van Kempen op deze site
Meer over Albert Helman op deze site

«Puur leesgenot.» – André van Leijen

CoverStromenvoorDef.inddOver ‘Stromen die de zee niet vinden’ van Rob Verschuren op Trefpunt Thailand, 26 november 2016:
(…) Rob Verschuren is een rasverteller, iemand die je meesleept. Iemand aan wie je vraagt om nog een verhaal te vertellen. En daarna nog eentje. (…) ‘De bar en de leuning van de trap waren van barok houtsnijwerk, op maat gekruld door een lang gestorven artisan en dof van een stoffig patina, de zes tafels hadden bladen van beukenfineer en de houten stoelen waren recht en onversierd.’ Beukenfineer…je zit gelijk in een melaatse kroeg in een uithoek van België. Hostellerie du Château. ‘De Muur’ heet het verhaal, het enige verhaal dat neigt naar magisch realisme. De kroegbaas vertelt: ‘Elke steen is doortrokken van de universele energie die sommige mensen “God” noemen en andere “chi”. In een goede muur zijn de stenen zo gerangschikt dat deze energie wordt versterkt.’ Wat een prachtig contrast met de doodsheid van het beukenfineer. ‘Schroeven’ is een stuk realistischer. Het gaat over het leven in schroevenfabriek. Rob Verschuren aarzelt zelfs niet het verschil tussen een schroef en een bout te beschrijven. ‘Een bout is een ding met een kop… Van “een schroef” spreken we wanneer de mogelijkheid tot aandraaiing wordt verkregen door een uitsparing in de kop.’ En dan volgt het contrast: ‘Het stampen van de fabriek verandert in de hartslag van een blind en hersenloos beest, de hoelameisjes worden heidense priesteressen met wilde toermalijnen ogen en glanzende panterlijven, die in opperste extase rond barbaarse vreugdevuren springen. Er marcheert ook een doedelzakband voorbij.’ (…) Of het nu een schroevenfabriek is, een Belgisch café, een huis met drie jonge meiden in Goa of een dorpje in Vietnam, elke keer weet Rob Verschuren door te dringen tot in het beenmerg van de samenleving. Sommigen vergelijken Rob Verschuren met Slauerhoff of met Bordewijk. Dat mag zo zijn, mij doen zijn verhalen vooral denken aan Rob Verschuren. En dat betekent voor mij puur leesgenot.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Stromen die de zee niet vinden’
Meer over Rob Verschuren op deze site

«Beeldend als geen ander. Een parel.» – Eus Wijnhoven

CoverStromenvoorDef.inddOver ‘Stromen die de zee niet vinden’ van Rob Verschuren op De Omslag, 26 november 2016:
Nooit heb ik in reïncarnatie geloofd, maar na lezing van deze verhalenbundel begin ik te twijfelen: is Slauerhoff herboren? ‘Stromen die de zee niet vinden’ is een bundel met elf verhalen, gemiddeld een pagina of vijftien elk. Verhalen die zich afspelen in verschillende culturen, veel in Azië. Alle verhalen kenmerken zich door een zekere rusteloosheid, door een verlangen naar geborgenheid. Als dat laatste echter in beeld dreigt te komen, overwint de drang naar het onbekende. Rob Verschuren (Malden, 1953) zwerft al zijn halve leven over de aardbol en woont tegenwoordig in Vietnam. Hij schrijft beeldend als geen ander; je ziet de kleuren, ruikt de geuren, hoort de lijsters in de waringin zingen. Melancholie kenmerkt alle verhalen, tussen de regels door en daarom zo krachtig. Daardoor lees je deze bundel als een roman: je kunt niet stoppen, liefst zou je de zinnen hardop lezen om het ritme van de taal te proeven. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Stromen die de zee niet vinden’
Meer over Rob Verschuren op deze site

«Een ongemeen boeiend en avontuurlijk leven.» – G. Swaenepoel

Opmaak 1Over ‘Rusteloos en overal’ van Michiel van Kempen voor NBD | Biblion, 26 november 2016:
Albert Helman, wiens leven haast samenvalt met de twintigste eeuw, is een veelzijdig man die een ongemeen boeiend en avontuurlijk leven geleid heeft. De auteur van romans en poëzie, maar ook van theater, essays, biografieën, journalistiek werk en historische studies. Ook actief als componist en geïnteresseerd in taalkunde, wiskunde en filosofie. Hij was bevriend met Marsman en Slauerhoff en ontmoette tijdens zijn leven mensen als Béla Bártok en Joris Ivens, George Orwell en Frida Kahlo. Helman nam deel aan de Spaanse Burgeroorlog, woonde in Mexico, was politicus in zijn geboorteland Suriname en diplomaat. ‘Rusteloos en overal’ is dan ook de goedgekozen titel die Michiel van Kempen, bijzonder hoogleraar Nederlands-Caraïbische literatuur, aan de biografie van de in 1903 in Paramaribo als Lou Lichtveld geboren auteur meegaf. Boeiende biografie van één van de belangrijkste auteurs van Surinaamse afkomst. Met uitvoerig notenapparaat, bibliografie en register.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Michiel van Kempen op deze site
Meer over Albert Helman op deze site

«Een inhoudelijk interessante biografie.» – Aleid Truijens

Opmaak 1Over ‘Rusteloos en overal. Het leven van Albert Helman’ van Michiel van Kempen in De Volkskrant, 5 november 2016:
Niets uit dit overvolle, lange leven lijkt biograaf Michiel van Kempen, bijzonder hoogleraar Nederlands-Caraïbische literatuur, te zijn ontgaan. Hij weet bewonderenswaardig veel over zijn onderwerp. (…) Albert Helman werd vooral bekend door De stille plantage, een roman over kolonialisme en slavernij. Maar hij deed zoveel meer, blijkt uit dit boek. Hij was componist, muziekrecensent, theatermaker, amateurwiskundige, taalkundige, vertaler, literair criticus en journalist voor alle mogelijke kranten en bladen. Zijn leven lang reisde Lichtveld de wereld rond. Hij woonde in Barcelona en deed verslag van de Spaanse Burgeroorlog. In Suriname was hij minister en hoofd van de Rekenkamer, daarna was hij jarenlang diplomaat. Vanaf de jaren twintig was hij actief in het Nederlandse literaire leven. Hij kende Slauerhoff, Ter Braak, Du Perron, Vestdijk, Roland Holst en Marsman, werkte met Joris Ivens en was bevriend met George Orwell en Frida Kahlo. Het interessantst aan deze biografie is dat het een internationale (cultuur)geschiedenis is van de 20ste eeuw. (…) Van Kempen uit zijn kritiek en bewondering terloops, in beschrijvingen en ironische terzijdes. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Michiel van Kempen op deze site
Meer over Albert Helman op deze site