Op 16 mei 2023 werd in het Noord-Hollands Archief in Haarlem het ‘Haarlemmers en de slavernij’ gepresenteerd. Uitgever Franc Knipscheer mocht namens de auteurs het eerste exemplaar overhandigen aan Jos Wienen, burgemeester van Haarlem. “(…) Het was eind 2016 toen Ineke Mok en Dineke Stam op bezoek kwamen op de uitgeverij met de idee een stadsgids te maken over sporen van slavernij in het Haarlemse. (…) We dachten aan een handzame publicatie, een gids eigenlijk, van zo’n 120 bladzijden met misschien wel 80 illustraties; de calculatie kwam toen al uit op een winkelprijs van € 34,50. Naarmate de tijd verstreek kwamen de schrijfsters in hun onderzoek steeds meer aspecten van en connecties met dat slavernijverleden op het spoor. Elk spoortje moest worden nagetrokken en geverifieerd en omschreven. Wat begon als een aardig en nuttig idee groeide uit tot een groot historisch onderzoek. De inzet daarbij was een wetenschappelijk oordeel; niet omwille van het véroordelen van nazaten. (…) En nu heb ik het eindresultaat in handen: bijna 1 kilo historie, een gewichtig boek over een ernstig onderwerp. We weten dat geschiedenis behalve trots kan geven ook pijn kan doen omdat het zichtbaar maakt wat in archieven verstofte en dreigde te vergelen. Maar ook oud zeer dient opgerakeld te worden om recht te doen aan hen die zo bezeerd werden. En om anno 2023 die geschiedenis van ‘Haarlemmers en de slavernij’ te vertellen bleken niet 120 maar 360 bladzijden nodig te zijn. En gelukkig werd die noodzaak gezien door diverse subsidiegevers, waardoor het boek ondanks de omvang, door velen gekocht en gelezen kan worden voor een fractie van de waarde, te weten € 19,50. (…)”
Lees hier de tekst bij de overhandiging
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’
Tag: slavernijverleden
«Diepgravende studie brengt nieuwe feiten aan het licht over de verwevenheid van Haarlemmers met het slavernijverleden.» – Jaap Timmers
Over ‘Haarlemmers en de slavernij’ van Ineke Mok en Dineke Stam in Haarlems Dagblad, 9 mei 2023:
(…) Onderzoekers Dineke Stam en Ineke Mok leggen veel nieuwe informatie bloot uit openbare bronnen zoals testamenten en kerkregisters die grotendeels bewaard worden in het Noord-Hollands Archief. Ook spraken de schrijvers met nazaten van tot slaafgemaakten. (…) De verhalen zijn verbonden met zo’n honderd plekken in het centrum van Haarlem. Ook zijn achttien huidige of vroegere buitenplaatsen in Heemstede en Aerdenhout opgenomen. (…) Ineke Mok, een van de auteurs, zegt nadrukkelijk dat het niet de bedoeling is iemand persoonlijk verantwoordelijk te stellen voor de slavernijgeschiedenis. (…) Vrouwen hebben eveneens geprofiteerd van de slavernij. Sommigen waren er direct verantwoordelijk voor, onder wie de Haarlemse Louise Spiering. Zij had Surinaamse bezittingen. (…) Dominee en schrijver Nicolaas Beets uit Heemstede wordt genoemd als een van de weinige Nederlanders die openlijk pleitten voor afschaffing van slavernij. (…) Christiaan van Lennep (1828-1908) laat sporen na in ’Jeugdherinneringen’, waarin hij onversneden racistische dingen zegt over een man die was meegenomen uit Madagaskar naar huize Woestduin (tussen Vogelenzang en Heemstede). (…) Ineke Mok: “Het hoeft ons niet te verbazen dat rijke mensen zoals Teyler, Pauw of Kenau op enige wijze betrokken waren. We laten de verwevenheid zien van de slavernij met de toenmalige samenleving.” De schuldvraag blijft achterwege. “Wijzen heeft helemaal geen zin. We moeten er oog voor hebben dat de slavernij onderdeel van de geschiedenis is.”
Lees hier het artikel
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’
«Haarlem verdiende flink aan die verfoeide slavernij.» – Jaap Timmers
Over tentoonstelling ‘Haarlemmers en de slavernij’ in Frans Hals Museum in Haarlems Dagblad, 5 mei 2023:
(…) Twaalf tot vijftien werken uit de Haarlemse collectie van het Frans Halsmuseum worden in juli en augustus getoond in het kader van de herdenking van het slavernijverleden in de Haarlemse gemeenschap. Veel gefortuneerde Haarlemmers verdienden hun geld aan slavernij, en zij staken dat in onder meer kunst en gebouwen. De herdenking, waarvan de voorbereidingen een jaar geleden begonnen, is op touw gezet door het Frans Hals Museum en de Stichting Keti Koti Haarlem. Het evenement schenkt aandacht aan de Haarlemse rol in de slavernijgeschiedenis. Burgemeester Jos Wienen zal namens de gemeente aanwezig zijn bij de herdenking. De voordvoerder: “We worden door de samenwerking met Keti Koti Haarlem en onderzoekers Ineke Mok en Dineke Stam, die binnenkort een lijvig boek over het slavernijverleden van Haarlem publiceren, veel bewuster van het slavernijverleden.” De tentoongestelde en aan slavernij gelinkte objecten zijn schilderijen en gebruiksvoorwerpen zoals zilverwerk. „Wij vinden het als museum belangrijk om stil te staan bij het slavernijverleden”, aldus een woordvoerder van het Frans Hals Museum. „Als stad zijn we nauw verbonden met de slavernij. Veel opdrachtgevers van kunstwerken of rijke Haarlemmers op portretten verdienden hun geld direct of indirect aan slavernij. Vaak door functies of investeringen in de West-Indische Compagnie (WIC) of de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC).”
Lees HDVerfoeide slavernijhier het artikel [ = pdf van krantpagina ]
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’
Meer over slavernij in andere boeken van Uitgeverij In de Knipscheer
Met Hemelvaart dauwtrappen met ‘Haarlemmers en de slavernij’
Bericht ‘Met Hemelvaart dauwtrappen langs Sporen van Slavernij’ in Haarlems Dagblad, 6 mei 2023:
Liefhebbers van fietsen en de plaatselijke historie kunnen op donderdag 18 mei, Hemelvaartsdag, meedoen met ’dauwtrappen’ langs de sporen van slavernij. Dauwtrappen is voor dag en dauw fietsen en de zon zien opkomen. Deze anderhalf uur durende fietstocht voert langs de sporen van slavernij in en rondom Haarlem en Heemstede. Wie de overblijfselen van deze zwarte bladzijde in de geschiedenis wil bekijken, kan zich voor de fietstocht aanmelden. De start is om 9 uur vanaf Paviljoen Welgelegen, Dreef 3 in Haarlem. Deelname kost 15 euro. De route is onderdeel van het boek ’Haarlemmers en de slavernij’, geschreven door Ineke Mok en Dineke Stam, dat 16 mei 2023 verschijnt.
Aanmelden
Bron
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’
Meer over slavernij in andere boeken van Uitgeverij In de Knipscheer
«Alles waar een groots boek om vraagt: een postkoloniaal trauma, de suspense van een verhaal rond geheime diensten, groots natuurgeweld, actuele politieke onderwerpen, een ontwikkelingsverhaal van een vrouw en een goeie schrijvershand.» – Michiel van Kempen
Over ‘Irma. Een mikado van boze goden’ van Kees Broere op Caraïbisch Uitzicht, 28 juli 2022:
(…) Irma en Paul zijn samen opgegroeid op Curaçao, en hebben een wat schimmige relatie (pas in een laat stadium wordt de suggestie dat Paul gay is ook ingelost). We volgen deze twee mensen gedurende ongeveer 40 jaar van hun leven, zij het dat het perspectief voornamelijk bij Irma ligt. De twee zijn dromers, in hun jeugdjaren ontwikkelt zich bij hen een sterk gevoel tekortgedaan te zijn: door hun eilandelijke afkomst, door de arrogantie van Nederland, door hun huidskleur. (…). Ze worden succesvol, maar er blijft iets smeulen van een postkoloniale wroeging. (…) Kees Broere bewijst dat hij vlot en goed kan vertellen. Hij schrikt niet terug van zinnen ter lengte van een halve pagina, en het boek telt zelfs een zin van twee pagina’s lang. Ik mag dat wel, die lef om Thomas Mann naar de kroon te steken. (…) ‘Irma – een mikado van boze goden’ heeft eigenlijk alles waar een groots boek om vraagt: een postkoloniaal trauma, de suspense van een verhaal rond geheime diensten, groots natuurgeweld, actuele politieke onderwerpen, een ontwikkelingsverhaal van een vrouw en een goeie schrijvershand. En wat mij persoonlijk ook bekoort: soepel ingevlochten memoires uit de eigen studententijd. Alles in die tijd van 40, 50 jaar geleden werd bijeengehouden door de ijzeren greep van het marxistische engagement. (…)
Lees hier de recensie Een verhaal als de stokjes van mikado’
Meer over ‘Irma. Een mikado van boze goden’
Meer over Kees Broere bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Fraaie, literaire stijl in sympathieke en interessante Caraïbische roman.» – Piet Windhorst
Over ‘Irma, een mikado van boze goden’ van Kees Broere op LeesKost, 30 mei 2022:
Irma Weever en Paul Fadel hebben hun middelbare school op Curaçao afgerond. Bij een strandfeestje overlijdt een vriendin van Irma, ze is waarschijnlijk vergiftigd. In de gehele roman speelt de wraak voor deze vergiftiging een rol. Met Paul en een paar vriendinnen gaat Irma naar Nederland om daar te gaan studeren, Irma rechten in Amsterdam en Paul chemie in Nijmegen. Beiden hebben als ideaal vrije mensen te worden. Na hun studie begint voor beiden een afwisselend leven. Ze vervolgen hun studie in New York en daarna scheiden zich hun wegen. Irma krijgt een baan bij de veiligheidsdienst op Curaçao. Daarna gaat ze naar Den Haag waar ze een belangrijke functie krijgt bij Europol en tenslotte begint ze een advocatenpraktijk in Curaçao. (…) Het boek is geschreven in een fraaie, literaire stijl met veel beeldspraak. Het thema van het slavernijverleden past goed in deze tijd. Het is een sympathieke en interessante Caraïbische roman.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Irma. Een mikado van boze goden’
Meer over Kees Broere bij Uitgeverij In de Knipscheer
«De Surinaamse geschiedenis in de Nederlandstalige poëzie.» – Louis Smit
Over ‘Ik ga strijden moeder’ van Astrid H. Roemer voor NBD/Biblion, 9 maart 2022:
(…) De gedichten, in totaal zo’n 80, zijn bij elkaar gebracht uit eerdere bundels en literaire tijdschriften. Verscheidene gaan over de zwarte Surinamer die zich niet thuis voelt in Nederland en de ‘roze blagen die mij om mijn huidskleur plagen’. Andere gaan over liefde en andere ontroerende onderwerpen. De gedichten hebben kracht, maar krijgen vooral kleur als ze worden voorgedragen, zoals bleek bij podiumoptredens van de schrijfster. (…) In zijn verhelderende inleiding gaat de samensteller Koos van den Kerkhof) in op de aandacht voor het slavernijverleden in het werk van Roemer. De bundel zal vooral in de smaak vallen bij mensen die geïnteresseerd zijn in de invloed van de Surinaamse geschiedenis in de Nederlandstalige poëzie.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Ik ga strijden moeder’
Meer over Astrid H. Roemer bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Een mooi overzicht van haar werk.» – Hilde Neus
Over Ik ga strijden moeder van Astrid H. Roemer in De Ware Tijd Literair van
weekendeditie van 14 t/m 16 januari 2022:
De bundel van Roemer is bezorgd door Koos van den Kerkhof. (…) Van den Kerkhof geeft in zijn inleiding een wandeling door haar werk, vanaf ‘Sasa, mijn actuele zijn’, waarin haar jeugdpoëzie is verzameld (1970). Uit deze bundel komt een gedicht, getiteld ‘voor mama’ waarin de laatste regel van elke strofe is: ‘ik ga strijden’. Dit heeft de basis gelegd voor deze verzameling, onder de titel: ‘Ik ga strijden moe[1]der’. Voor Astrid. H. Roemer is haar moeder vanaf het begin een belangrijke inspiratiebron geweest en gebleven, en steeds weer spreekt uit haar werk haar grote, tedere liefde voor de vrouw die haar heeft gebaard. Daaraan zijn nauw gekoppeld de thema’s vrouw -zijn, bloed, het gehele leven zelf. (…) Aanvankelijk snijdt Roemer thema’s aan als afscheid, toekomst, of de ziel van de immigrant. Deze vloeien later over in onderwerpen als etniciteit en vrijheid, uitgedrukt in beschouwingen over het slavernijverleden. Ook de lesbische liefde en katten zijn belangrijke elementen. (…) Van den Kerkhof roemt het muzikale in haar werk en haalt het begrip ‘vertelbeeld’ aan. (…) Vertelbeeld is het uitgaan van een kernzin, die steeds in andere bewoordingen terugkomt en zo steeds beter determineert wat er gezegd moet worden. Dit is een spelen met taal, maar ook het uiterste er uit halen. Voorbeelden worden geschetst aan de hand van Roemers poëzie, maar ook duidelijk gemaakt door fragmenten uit interviews en beschouwingen over haar werk toe te voegen. (…) De laatste woorden (uit verspreide gedichten) in het boek zijn, hoe kan het anders, een ode aan haar moeder.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Ik ga strijden moeder’
Meer over Astrid H. Roemer bij Uitgeverij In de Knipscheer
Online interview door Reinjan Mulder via Zoom over ‘De geur van bruine bonen’ van Henna Goudzand Nahar.
Reinjan Mulder over ‘De geur van bruine bonen’ van Henna Goudzand Nahar, woensdag 21 april 19.30 uur:
Vijfenveertig jaar geleden, bij de onafhankelijkheid van Suriname, konden Surinamers hun Nederlandse paspoort alleen behouden als zij naar Nederland verhuisden. Wat hun komst met hen deed, en met Nederland, laat Henna Goudzand Nahar zien in haar nieuwe roman ‘De geur van bruine bonen’. «‘De geur van bruine bonen’ wroet nog het diepst in de psychologie van een Surinaams gezin in Nederland; Henna Goudzand Nahar laat op tal van bladzijden subtiel merken hoezeer de slavernijgeschiedenis ook in een moderne setting kan doorwerken. Intussen passeren tal van zaken die kenmerkend zijn voor mensen die een andere cultuur met zich meedragen.’» – Michiel van Kempen, hoogleraar Caribische literatuur aan de Universiteit van Amsterdam. Reinjan Mulder, schrijver en voormalig criticus bij NRC, gaat met Henna Goudzand Nahar in gesprek over ‘De geur van bruine bonen’ en haar visie op de integratie van Surinamers in Nederland, de drugsproblematiek van de jaren 70 en de daarmee verbonden generatieconflicten. Aanmelden kan via info@linnaeusboekhandel.nl
Meer over ‘De geur van bruine bonen’
Meer over Henna Goudzand Nahar bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Daarom is dit boek nu belangrijker dan ooit.» – Estefanía Pampín Zuidmeer
Over ‘De geur van bruine bonen’ van Henna Goudzand Nahar op La Chispa, 13 maart 2021:
(…) De roman (…) behandelt complexe thema’s zoals verstoorde familierelaties, psychische crisissen én het slavernijverleden. (…) Goudzand (1953, Paramaribo) weet verder heel goed de emotionele lading van persoonlijke kwesties uit te leggen, maar tegelijkertijd slaagt ze erin een breder beeld te geven over de personages, hun geschiedenis en hun land van herkomst. Ze legt haarfijn in haar boek uit hoe het slavernijverleden vandaag de dag het leven van een deel van de Surinaamse bevolking beïnvloedt. (…) Via de personages reflecteert Goudzand op de impact van de slavernij op zaken als opvoeden, het gezin, de schaamte om kroeshaar en de directheid waarmee soms gesproken wordt. (…) Zaken die soms botsen met de Nederlandse cultuur en doordrongen zijn van vooroordelen. In onze huidige tijd moeten we praten over ons gezamenlijk slavernijverleden, en erkennen wat voor impact dit nog steeds heeft op mensen en samenlevingen in de wereld. Daarom is dit boek nu belangrijker dan ooit. Het biedt kansen om Suriname te begrijpen en mensen te verbinden. Niet alleen voor Nederlanders, maar ook voor Surinamers zelf.
La Chispa is een journalistiek platform over Latijns Amerika.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De geur van bruine bonen’
Meer over Henna Goudzand Nahar bij Uitgeverij In de Knipscheer