Eenakter ‘Fábula Caribeña’van Ken Mangroelal opgedragen aan Michiel van Kempen.

Over Fábula Caribeña van Ken Mangroelal op Caraïbisch Uitzicht, 4 juli 2024:

De eenakter ‘Fábula Caribeña’ van Ken Mangroelal werd opgevoerd op zondag 30 juni 2024 door een gezelschap onder regie van Felix Burleson in de Tuin van Kapitein Rommel in Castricum. De eenakter speelt zich af in de mondi van Aruba nabij San Nicolas. Het stuk is opgedragen aan Michiel van Kempen, bijzonder hoogleraar Nederlands-Caräibische letteren,  en is geschreven naar aanleiding van diens onderscheiding met de Everwinus Wassenbergh Penning. Deze jaarlijks uit te reiken penning, die ook wel de ‘Nobelprijs voor de neerlandistiek’ wordt genoemd, werd hem op 4 april 2024 uitgereikt vanwege zijn jarenlange inzet voor de Nederlands-Caraïbische literatuur en cultuur. De Dramatis Personae in de eenakter zijn: Kabrito (hybride geit), Yuana (leguaan), Shoko (uil), Lora (papegaai, interviewer), Professor Kemphaan (een kemphaan) en Makako (aap).

Lees hier verder
Meer over Ken Mangroelal op deze site
Meer over Michiel van Kempen op deze site

«Openhartig, zonder omwegen. Eric Schneider ontdeed zich in dit mooie boekje van alle tooi.» – Mario Molegraaf

VoorplatWEG-75Over ‘Waar weg weg is en stilte stiller nog’ van Eric Schneider in Den Haag Centraal, 2 juni 2022:
(…) Heel de bundel is in het zicht van het einde geschreven. En met de dood voor ogen biedt hij tegelijk uitzicht op zijn leven. Eric Schneider (1934-2022) was uiteraard in de eerste plaats toneelspeler. Maar hij maakte ook tekeningen (in deze bundel zijn daarvan fraaie voorbeelden te zien), publiceerde proza en schreef poëzie. Een van zijn broers, bekend geworden onder de schrijversnaam F. Springer, begon zijn literaire loopbaan met gedichten. Zelf eindigde hij zijn carrière dus met een dichtbundel (…) vooral vol van zijn eigen persoon. Openhartig, zonder omwegen. Daarvoor was geen tijd meer en was het de tijd niet meer, vlak voor zijn dood. (…) Hij neemt afscheid. Afscheid van zijn jaren als toneelspeler, waaraan hij een aantal gedichten wijdt. Afscheid van zijn familie, er is een gedicht over zijn moeder die zingt in een Japans interneringskamp op Java. Maar misschien vooral afscheid van alle rollen, de rollen die hij in de schouwburg speelde en ook de rollen op het toneel van zijn eigen leven. (…) Eric Schneider ontdeed zich in dit mooie boekje van alle tooi. (…)
Lees hier de recensie ‘Alleen nog in mijzelf wonen’
Meer over Eric Schneider op deze site

«Groot acteur die nadenken zichtbaar maakte.» – Bert Jansma

Eric SchneiderOver Eric Schneider (1934-2022) in Den Haag Centraal, 26 mei 2022:
(…) Naast de acteur Eric Schneider was er de auteur Schneider. Van theaterstukken als ‘Tweelicht’, ‘Rinkelrooien’, ‘Theodoor, of een total loss’ – dat ook internationaal scoorde – en ‘Nocturne’. Dat laatste stuk werd zijn eigen variant op ‘King Lear’, met een oudere acteur en een ex-souffleur in de hoofdrollen. Een bittere komedie vol cynische humor en tandknarsende valsheid over grandeur op z’n laatste benen, doorgeprikte ijdelheid, de tragiek van een toneel dat ánders is geworden. Als romanschrijver debuteerde hij (toen 79) met ‘Een tropische herinnering’ en in 2021 kwam nog zijn dichtbundel ‘Waar weg weg is en stilte stiller nog’ uit. Schrijven zat blijkbaar in de familie, want zijn broer publiceerde onder het pseudoniem F. Springer. (…)
Lees hier verder
Meer over Eric Schneider op deze site

«Opmerkelijk debuut van 87-jarige.» – Ko van Geemert

VoorplatWEG-75Over ‘Waar weg weg is en stilte stiller nog’ van Eric Schneider in Argus (nr. 106), 6 juli 2021:
Eric Schneider tekent, schrijft, schildert en is de broer van Carel Jan (ofwel de auteur F. Springer), maar heeft zijn bekendheid toch voornamelijk te danken aan zijn toneelspel. (…) Eric Schneider (1934) wordt, net als zijn oudere broer Carel Jan, in Batavia geboren. Tijdens de Japanse bezetting komen moeder en kinderen in een interneringskamp terecht. Vader, leraar Duits, wordt tewerkgesteld aan de Birmaspoorlijn; zijn herinneringen, ‘In de hel van Birma’, zijn bezorgd door de jongste van de drie broers: Hans Schneider (Bandoeng, 1939). Eric Schneider stelt zijn herinneringen te boek in ‘Een tropische herinnering’. In de documentaire ‘De oorlog van Eric Schneider’ uit 2015 gaan zijn zonen, Olivier (1981) en Beau (1988), naar Indonesië, op zoek naar plekken uit hun vaders jeugd. Het stuk waarmee Schneider afscheid van het toneel neemt, is zijn zelf geschreven aandeel in ‘De Indië Monologen’. Kortom, Indië is nooit ver weg. En dat is ook het geval in zijn poëziedebuut dat dit jaar verscheen: ‘Waar weg weg is en stilte stiller nog’. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Waar weg weg is en stilte stiller nog’
Meer over Eric Schneider bij Uitgeverij In de Knipscheer

Carlos A. Aguilera – Speech van de dode moeder. Theater

VoorplatSpeech-75Carlos A. Aguilera
Speech van de dode moeder

theater
Cuba
inleiding en vertaling Nanne Timmer
gebrocheerd in omslag met flappen, 72 blz.,
€ 15,00
eerste uitgave 2019
ISBN 978-90-6265-776-6

Een Russische kat, een provincie en een moeder. Dat zijn de ingrediënten van de theatermonoloog Speech van de dode moeder, van Carlos A. Aguilera (1970). Schrijvers als Tadeusz Kantor, Bertolt Brecht en Heiner Müller klinken door in het stuk van deze Cubaanse schrijver. Waanzin en politiek-filosofische beschouwingen lopen vloeiend in elkaar over. In een spel van ritmiek en herhaling tegenover alledaags taalgebruik met absurde elementen onderga je als lezer de tirade van een moeder die tekeergaat tegen een zoon en een vader, een stel dooie dienders zonder eigen wil, uitgebeeld door twee levenloze poppen. In die tirade zit echter wel een logica – een paranoïde logica, en als je die gaat begrijpen, is het al te laat. Dan ben je verstrikt geraakt in de waan van moeder. Voor je het weet kan je geen kat meer zien zonder te denken dat je een Russische spion in huis hebt gehaald.

‘Een vrouw die een rekening te vereffenen heeft met haar familie, met de staat en met zichzelf. Een vrouw die niet te stoppen is, die geen blad voor de mond neemt. Ze ziet maar één oplossing: rigoureus de strijd aangaan met alles en iedereen. Een monoloog vol tragiek en beschouwingen over de moderne maatschappij. Vol spot, ironie en waanzin, te lezen als een parodie op de rioolpers.’ – Nanne Timmer, UD Latijns-Amerikaanse Literatuur, Universiteit Leiden.

‘Een uitzichtloze situatie, waar zelfs de beelden van Orwell nog als levendig en kleurrijk tegen afsteken.’ – Ralf Junke, Leipziger Zeitung

Carlos A. Aguilera (Havana, 1970) werd in Cuba en daarbuiten bekend door zijn poëzie en performances. Hij publiceerde in alle literaire genres: verhalen, novelle, roman, poëzie, essays en theater. Speech van de dode moeder (2012) werd eerder in het Duits vertaald en opgevoerd in Düsseldorf door het theatergezelschap Pigs’ Appeal. De bekende Mexicaanse criticus Christopher Domínguez Michael noemde zijn roman El imperio Oblómov (2014) in Letras Libres ‘een van de grote Latijns-Amerikaanse romans van de eenentwintigste eeuw’.

Meer over Cuba op deze site

«Het onderstreept voor mij de urgentie, noodzakelijkheid en relevantie van ‘Ademhalen’.» – Peter Westenberg

Opmaak 1Over ‘Ademhalen’ van Karin Lachmising voor Routes-routibes, 28 juni 2018:
(…) ‘Ademhalen’ mengt talen. Sommige liedjes zijn in het Sarnami en het Nederlands wordt besproeid met Sranantongo. En ook al is het Nederlands de taal die door iedereen op het podium gesproken wordt, ze wordt niet gebracht als een homogene taal. Ze verbindt omdat er ruimte is voor diversiteit en alternatief. Omdat ze ruimte laat voor individuele verwoordingen. Meerdere mantra’s brengen meerstemmigheid binnen. De vrouwen vermengen hun stemmen tot één vocale expressie. Eén vrouw zingt, neuriet. Een andere vrouw praat daar overheen. Ik versta niet alles, maar dat is juist fijn. Een dans pauzeert het gesprek. Met ritmische, beheerste klassiek Indische Bharata Natyam bewegingen creëert een danseres een moment van vervoering. Dat schept belangrijke ruimte voor reflectie, het geeft de toeschouwer een moment om de indrukken te verwerken, om de tekst te koppelen aan haar of zijn eigen belevingswereld. Even diep inademen en rustig uitademen. (…) ‘Ademhalen’ zet aan tot spreken. Spreken laat ventileren, het laat toe ervaringen te delen. Spreken is ook een begin van actie, het mobiliseert en zet aan tot bewustwording, tot verandering. Het stuk legt de maatschappij aan een artistiek beademingsapparaat en geeft de nodige zuurstof om moeilijke zaken naar voren te brengen en bespreekbaar te maken.
Lees hier of hier de column
Meer over ‘Ademhalen’
Meer over Karin Lachmising op deze site

Interview met Karin Lachmising over ‘Ademhalen’

Opmaak 1Puwema Podcast (Paramaribo), 11 februari 2018:
In deze aflevering een gesprek met Karin Lachmising over haar boek ‘Ademhalen’. Haar jongste werk gaat over de kwetsbare tweederangspositie die vrouwen vaak bekleden in de samenleving.
Luister hiernaar de podcast
Meer over ‘Ademhalen’
Meer over Karin Lachmising op deze site

De Surinaamse presentatie van ‘Ademhalen’

Opmaak 1Presentatie ‘Ademhalen’ van Karin Lachmising in Paramaribo, 9 maart 2018:
Het Institute for Graduate Studies & Research organiseert in samenwerking met de masters Nederlandse Taal en Cultuur een gevarieerde presentatie met als titel: ‘ADEMHALEN, toneelschrijven om een samenleving te verbinden met haar maatschappelijke vraagstukken’. Karin Lachmising is de auteur van het toneelstuk ‘Ademhalen’, het verhaal van vrouwen over de positie van de vrouw, dat vorig jaar met groot succes is gespeeld in Nickerie en Paramaribo. Jerry Dewnarain zal haar interviewen.
Lees hier de uitnodiging
Meer over ‘Ademhalen’
Meer over Karin Lachmising op deze site

«Goed geschreven dialogen.» – Michiel van Kempen

Opmaak 1Over ‘Ademhalen’ van Karin Lachmising voor NBD | Biblion, 22 november 2017:
Drie vrouwen ontmoeten elkaar na een poging tot zelfdoding van een vriendin die nu op sterven ligt. Zij komen alle drie uit het Surinaamse district Nickerie, van oudsher een landbouwgebied bewoond door veel traditioneel denkende Hindoestanen. In hun gesprekken komt alles voorbij waar vrouwen in traditionele milieus al jaren mee bezig zijn: de wil om zelf je toekomst te bepalen, huiselijk geweld, faalangst, loyaliteit aan je religie, de verhouding tussen waar je geboren bent en wat je wilt bereiken, zwijgen of praten. De boodschap is dat slechts in het gemeenschappelijk delen van ervaringen hoop kan worden geput om vooruit te komen. De auteur publiceerde eerder een dichtbundel, deels met dezelfde motieven. Toneel in boekvorm verschijnt zelden, het is minstens 30 jaar geleden dat een Caribisch theaterstuk in druk uitkwam. Maar deze goed geschreven dialogen verdienen dit drukwerk. De problematiek is op en top Hindoestaans, maar de boodschap is van alle tijden en werelddelen.
Meer over ‘Ademhalen’
Meer over Karin Lachmising op deze site

«Vrouwenrechten in Suriname op kunstzinnige wijze belicht.» – André Oyen

Opmaak 1Over ‘Ademhalen’ van Karin Lachmising op Ansiel, 4 november 2017:
Karin Lachmising (1964) woont in Suriname. Zij was de eerste student die, in november 2012, afstudeerde aan de Schrijversvakschool Paramaribo. Zij is auteur van de dichtbundel ‘Nergens groeit een boom die haar aarde niet vindt’ (2013). (…) In opdracht van de Nederlandse ambassade heeft ze het theaterscript ‘Ademhalen’ geschreven. Aan de basis van deze verhalen staan waargebeurde levensverhalen van vier vrouwen uit Nickerie. In de vorm van een theaterstuk worden thema’s over de beleving van vrouwenrechten in Suriname op kunstzinnige wijze belicht. (…) ‘We zeggen dat de vrouwen zijn geëmancipeerd, maar dat is niet zo,’ zegt Lachmising. ‘De grote strijd is gestreden, maar er is een groot grijs gebied waarin de vrouw zich beweegt, waar nog steeds geen verandering in komt. In dit stuk komt naar voren met welke uitdagingen zij zitten.’
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Ademhalen’
Meer over Karin Lachmising op deze site