‘Ton Beau Capitaine’ van Simone Schwarz-Bart (Guadeloupe) wordt opgevoerd in Suriname.

SimoneSchwarz-BartOpvoering van het literair toneelstuk Ton Beau Capitaine: pièce en un acte et quatre tableaux ( Seuil, 1987), in het Nederlands vertaald met Jouw Mooie Kapitein, in Suriname op donderdag 25 juli, vrijdag 26 juli of zaterdag 27 juli 2013 om 19.30 uur in Theater Unique.

Het Caribisch gebied heeft een rijke vertel- en literaire traditie en kent een groot aantal literaire prijswinnaars, waaronder Nobelprijzen. Veel voorkomende thema’s in de Caribische literatuur zijn het ver van huis wonen en werken van kostwinners en ook hoe mensen en hun families zich ver van hun geliefden handhaven. Dit theaterstuk vertelt van een Haïtiaanse man die als landarbeider op het eiland Guadeloupe werkt om er de kost te verdienen. Hij communiceert met zijn geliefde echtgenote in Haïti via cassettebandjes. De vrouw horen we wel in de opvoering, maar we zien haar niet. Het theaterstuk verscheen voor het eerst officieel in Nederlandse vertaling in 1996 bij Uitgeverij In de Knipscheer onder de titel ‘Je knappe kapitein’.

Lees meer over deze theateropvoering.

Zie hier voor de boekuitgave

Giulio Cederna en John Muiruri – Black Pinocchio. De avonturen van een straatjongen

Giulio Cederna en John Muiruri
Black Pinocchio. De avonturen van een straatjongen

Theater, Kenia
Vertaling Henny Vlot
Ingenaaid, 128 blz, geheel in vierkleuren, met ruim 80 foto’s/illustraties
Royaal formaat, 19 x 22,5 cm met flappen
inclusief DVD (DVD is niet afzonderlijk verkrijgbaar)
€ 19,50
ISBN 90-6265-573-4

Iedereen kent het klassieke verhaal van Pinocchio, het houten poppetje dat dolgraag mens wil worden. Voordat dat gebeurt, moet hij wel op het rechte pad blijven. En dat is moeilijker dan verwacht. Pinocchio kan geen weerstand bieden aan de verleidingen op zijn weg, maar kiest uiteindelijk, door schade en schande wijs geworden, toch voor zijn school, Papa Gepetto en zijn eigen thuis. Voor 125.000 straatkinderen uit de sloppenwijken van Nairobi is dit verhaal uit hun leven gegrepen. Ze hebben te kampen met problemen als verwaarlozing, verlating, honger en ondervoeding, ziekte, drugsgebruik, kinderarbeid, tienerzwangerschap, geweld, discriminatie en criminaliteit. Dankzij een project van de Afrikaanse gezondheidsorganisatie AMREF Flying Doctors in Kenia kregen 20 van hen van 12 tot 20 jaar de kans hun lot te keren door zelf hun versie van dit verhaal te vertellen en te maken tot de unieke theaterproductie Black Pinocchio puur, sober en aangrijpend.

«Die dag zal de zon opgaan.»

De avonturen van een straatjongen is het boek achter Black Pinocchio. In het boek laten de jongens (en meiden), vaak wezen, die als straatrovers, drugsdealers en prostituees letterlijk op de vuilnisbelten overleefden, met eigen foto’s, tekeningen, brieven en ontroerende bekentenissen de lange weg zien die moest worden afgelegd om hun verhaal – en dat van hun lotgenoten – te schrijven en op de planken te brengen. De bij het boek gevoegde DVD biedt behalve de filmregistratie van het toneelstuk ook een reconstructie van de ontwikkeling van de theatervoorstelling.

“Veel van mijn vriendinnen werkten in bars en zijn gestorven. Ik weet het, ik zit in de problemen, maar ik kan er niets aan doen. Ik heb geen mooie toekomst. Ik vraag me af wat er van mijn ouders is geworden tien jaar geleden. Ik hoop echt dat ik ze op een dag terugzie. Die dag zal de zon opgaan.”

Van 9 t/m 18 april 2006 is in het Amsterdam RAI Theater de bijzondere voorstelling Black Pinocchio te zien geweest. Na afloop van de première nam ZKH Willem-Alexander het boek officieel in ontvangst. De opbrengsten van de voorstellingen én van het boek+dvd zullen ten goede komen aan het programma van AMREF voor kinderen in Nairobi en andere steden in Kenia.

«Een prachtig kleurrijk boek waarin hoop en doorzettingsvermogen de boventoon voeren.»
«Het boek Black Pinocchio biedt een literair poëtisch en fotografisch verslag van een AMREF-project waaraan twintig straatjongens meededen. Ze fotografeerden hun leven, schreven verslagen. De jongeren werkten vervolgens mee aan de opvoering van het toneelstuk over de zwarte Pinocchio. De jongeren maakten met eigen interpretaties, eigen inbreng en veel enthousiasme hun eigen verhaal. Het resultaat is vastgelegd in een boek en op dvd. De dvd bevat onder meer een registratie van het toneelstuk. De teksten in het boek zijn heel wisselend van karakter; soms poëtisch beschrijvend, dan informatief, soms een opsomming van feiten of lijstjes, dan weer verhalend. De foto’s bieden een realistische kijk op het straatleven en de omslag die de jongeren met het spelen van Pinocchio in hun leven bewerkstelligen. Een prachtig kleurrijk boek waarin hoop en doorzettingsvermogen de boventoon voeren. AMREF is een Afrikaanse organisatie die medische hulp biedt op afgelegen plekken en de gezondheidstoestand van de armste inwoners van Afrika wil verbeteren.»- NBD/Biblion, 6 juli 2006

Simone Schwarz-Bart – Je knappe kapitein. Eenakter

978-90-6265-426-0Simone Schwarz-Bart
Je knappe kapitein
Guadeloupe
Vertaling Eveline van Hemert
Nawoord Kathleen Gyssels
Gebonden in stofomslag, 64 blz., € 11,50
ISBN 978-90-6265-426-0
maart 1996
Winkelprijs opgeheven.

Zoals zo veel andere auteurs van de Caribische archipel (Derek Walcott, Maryse Condé) begrijpt Simone Schwarz-Bart (Guadeloupe) dat het theater meer dan de roman in staat het lokale publiek te bereiken. Je knappe kapitein (Ton beau capitaine) richt zich heel duidelijk tot de bevolking van Guadeloupe en die ‘minderheid’ die er in steeds groteren getale haar toevlucht zoekt: de Haïtianen. De zetten helemaal niet als ‘knappe kapitein’ voet aan wal op hun adoptie-eiland, maar eerder als meelijkwekkende drenkelingen, wier overvaart herinnert aan de ‘Middle Passage’ van hun voorvaders.

Zo vergaat het Wilnor die zijn vrouw Marie-Ange verliet voor een baan in Guadeloupe op zoek naar een El Dorado. En dat is ook het idyllische beeld dat hij zijn achtergelaten echtgenote voorspiegelt, uit angst dat zij zich te veel om hem bekommert. In werkelijkheid is hij echter een hongerige miserabele ‘outsider’, alleen goed genoeg om suikerriet te kappen onder de brandende zon.

Zijn schrijnende eenzaamheid en afzondering probeert Wilnor te verdrijven door cassettes te sturen aan Marie-Ange. De cassette blijkt echter al gauw een ontoereikend communicatiemiddel voor de geliefden: de sten alleen volstaat niet om de afstand die heb scheidt, te overbruggen. Wanneer Marie-Ange opbiecht hem bedrogen te hebben, verbergt Wilnor zijn diepe droefheid en ontroostbare wanhoop in zang en dans – en in goedkope rum.

De uitgave van deze prachtige tekst uit 1987 completeert het uiterst kleine, maar bijzondere oeuvre van Simone Schwarz-Bart in Nederlandse vertaling. Zij debuteert in 1968 met de zeer aparte roman Een schotel varkensvlees. Logboek van een Antilliaanse vrouw, die samen met haar man André Schwarz-Bart schreef. In 1972 verschijnt haar met de Prix Fémina bekroonde bestseller Wind en zeil, in 1979 gevolgd door haar grote en grootse roman Horizont.

Meer over Simone Schwarz-Bart