Tjalie Robinson – Een land met gesloten deuren

TJALIE ROBINSON
Een land met gesloten deuren.

Verhalen en opstellen
bezorgd en ingeleid door Wim Willems.
omslagtekening Peter van Dongen
Nederland / Nederlands-Indië
gebrocheerd met flappen, 224 blz., € 18,50
eerste druk van deze editie 2012
tweede druk 2021
ISBN 978-90-6265-811-4

‘Ik geef mezelf, goed en slecht. Ik registreer mijn gevoelens, dat is alles.’

Met dit motto lichtte de schrijver en journalist Jan Boon (1911-1974), beter bekend als Tjalie Robinson, zijn werk ooit toe. Door die persoonlijke toets nemen zijn verhalen een unieke plek in binnen de Nederlandse letterkunde. Er zijn geen andere schrijvers die zo heet van de naald en jarenlang verslag hebben gedaan van hun gemoedstoestand, zowel in de Oost als in de West. In de jaren vijftig en zestig leverde hem dat de reputatie op de vertolker te zijn van het levensgevoel van zijn generatie. De stem van een bevolkingsgroep die de Japanse bezetting had meegemaakt en daarna het geweld van een revolutie. Maar ook na zijn overkomst naar Nederland keek hij rond met een even nieuwsgierig als alziend oog.
In zijn krantenrubriek Piekerans van een straatslijper gaf Tjalie Robinson midden jaren vijftig stem aan de ups en downs van een nieuwkomer op een wijze die nog altijd tot de verbeelding spreekt. Hij had niet alleen een oorspronkelijke geest, maar vooral een oorspronkelijke blik. In zijn manier van schrijven wilde hij een ‘eerlijk mens’ zijn, dus niet huichelen. Dankzij die instelling bracht hij ervaringen onder woorden die kenmerkend zijn voor mensen die van samenleving veranderen. Hij was zowel kroniekschrijver als lyricus, een man die observatie en gevoel combineerde. Wat zijn werk achteraf doet uitstijgen boven dat van zoveel andere nieuwkomers die hun belevenissen boekstaafden, is zijn op elke bladzijde herkenbare stijl. Die is niet alleen Indisch, zoals vaak wordt beweerd: het is de stem van een mens die getuigenis aflegt. Oprecht, met oog voor tragiek en de nodige zelfspot.
Meer over ‘Een land met gesloten deuren’
Meer over Tjalie Robinson bij Uitgeverij in de Knipscheer

Uitgeverij In de Knipscheer present op Stripdagen Haarlem

VoorplatSchertsfiguurStand nr. 37 in de Philharmonie op zaterdag 26 en zondag 27 mei tussen 10.00 en 17.00 uur:
Uitgeverij In de Knipscheer verwelkomt u aan haar stand in de foyer van de Grote Zaal vlakbij het Stripcafé. Natuurlijk ligt daar ‘Schertsfiguur’ op tafel, het spiksplinternieuwe boek van ‘stripprofessor’ Joost Pollmann met tekeningen van Paul van der Steen. Joost Pollmann is behalve als schrijver over en recensent en promotor van strips, vooral bekend als organisator van tien Haarlemse stripdagen, dit meerdaagse festival dat sinds 1992 om het jaar wordt georganiseerd. Gaan zijn vorige boeken óver het beeldverhaal en vooral over ánderen, ‘Schertsfiguur’ bevat verhalen over zijn éigen leven. Na de essayistiek dus nu de literatuur. En in die zin een debuut. Verder op onze stand beeldverhalen van Hanneke van der Hoeven en de boeken van Ernst Jansz en Tjalie Robinson, waarvoor Peter van Dongen de omslagen maakte, en de dit jaar verschenen roman ‘Jongen met rood vest’ van Hein van der Hoeven met een omslag van Eric J. Coolen. Voor de liefhebbers zijn nog A0-affiches te koop van de theatertournees ‘Molenbeekstraat’, ‘Dromen van Johanna’ en ‘De Neerkant’ van Ernst Jansz met de omslagtekeningen van Peter van Dongen.
Meer over Joost Pollmann op deze site
Meer over Hanneke van der Hoeven op deze site
Meer over Ernst Jansz op deze site
Meer over Tjalie Robinson op deze site
Meer over Peter van Dongen op deze site
Meer over Hein van der Hoeven op deze site
Meer over Eric J. Coolen op deze site

Tong Tong Fair 24 mei t/m 3 juni 2018

Vanzelfsprekend is er op deze 60ste editie van Tong Tong Fair veel aandacht voor muziek (indorock en krontjong/keroncong), literatuur en geschiedenis. In Studio Tong Tong onder andere programma’s met of over de schrijvers Tjalie Robinson (donderdag 24 mei, 18.00 uur), Alfred Birney middels vertoning documentaire De Birnies, een Indische familie in Deventer, een geschiedenis die deels terug te lezen is in zijn novelle Rivier de IJssel (zondag 27 mei en donderdag 31 mei, 21.00 uur), Kees Ruys over zijn biografie over Aya Zikken (donderdag 31 mei, 15.00 uur), Peter van Dongen, o.a. omslagillustrator van de boeken van Ernst Jansz (vrijdag 1 juni, 18.00 uur). Op alle dagen wordt op de muziekpodia door tal van (internationale) artiesten indorock en krontjong gespeeld, o.a. door Abadi met gitarist Guus Paat (van band Ernst Jansz). Guus Paat, Ernst Jansz en ook Kaz Lux zijn te zien in de film Klanken van oorsprong van Hetty Naaijkens die op TTF aangekondigd wordt (zondag 27 mei, 16.30 uur).

Boekhandel Paagman is aanwezig met de Pasar Boekoe op de Grand Pasar en heeft van Uitgeverij In de Knipscheer de volgende titels op de verkooptafels: hét standaardwerk over de krontjong Roep der verten van Lutgard Mutsaers (die eerder naam maakte met o.a. Rockin’ Ramona (over indorock), met Haring & Hawaii (over hawaiian) en met Kaz Lux Rock-adel verplicht, van Tjalie Robinson Een land met gesloten deuren (met een omslag van Peter van Dongen), van Alfred Birney De rivieren, van Kees Ruys Alles is voor even. Het leven van Aya Zikken, van Aya Zikken De Tanimbar-legende (heruitgave 2017).

De biografie van Kees Ruys over Aya Zikken is voor de duur van TTF in prijs verlaagd naar € 25,00 incl. gratis dvd.
Klik hier voor het programma van Tong Tong Fair 2018
Meer over Lutgard Mutsaers bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Tjalie Robinson bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Alfred Birney bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Kees Ruys bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Aya Zikken bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Hotel Cairo staat nog fier overeind. » – Alfred Birney

CairoOver Edgar Cairo op Literatuurmuseum, december 2016:
Eindelijk bestaat de Homoseksuele Uitgeverij Nijmegen. Na maandenlange voorbereidingen kan dit berichtje verschijnen… Aldus de kleinste uitgeverij waar ik ooit van heb gehoord. Ze doet van zich spreken in een aandoenlijk opgestelde brief van Stichting De Hun, gedateerd de 27e november 1980. (…) Heeft de schrijver, dramaturg, columnist, kunstschilder en voordrachtskunstenaar misschien speciaal voor die thema-avond van het COC in Nijmegen ‘Dat Boelgedicht’ geschreven? Van Edgar Cairo kende ik alleen romanfiguren die omgang hebben met vrouwen, zoals uit zijn meesterlijke roman ‘Dat vuur der grote drama’s’ (1982), liefdesverhalen spelen tussen blanke mannen en zwarte vrouwen in een voormalige zeventiende-eeuwse Nederlandse kolonie en tussen zwarte mannen en blanke vrouwen in een twintigste-eeuwse multiculturele woonwijk in Nederland. (…) Edgar Cairo gebruikt [in ‘Dat Boelgedicht’] biseksualiteit in poëzie als vermomming voor de klacht dat ooit zowel de man als de vrouw hem als een dief van de liefde (seks) zagen: de zwarte man die door de blanken om zijn (seksuele) kracht werd gevreesd, maar nu als gewezen slaaf op het punt stond hen aan hem te verslaven. Daar stond hij, Edgar Cairo, in zijn postkoloniale eenzaamheid. Met zijn fusion van westerse literaire en orale Caribische verteltradities schiep hij een wereld die te weinig leestoeristen trok. Maar Hotel Cairo staat nog fier overeind in de bibliotheken. Laat je gerust literair boelen! Er zijn nog kamers vrij.
Lees hier het artikel
Meer over Edgar Cairo op deze site
Meer over Alfred Birney op deze site

«Alle reden deze bomvolle maar prikkelende en met vaart geschreven biografie te lezen.» – Esther Wils

Opmaak 1Over Rusteloos en overal. Het leven van Albert Helman door Michiel van Kempen op Athenaeum, 3 oktober 2016:
(…) Helman doet in verschillende opzichten denken aan twee begaafde, bereisde Indische schrijvers-polemici: Tjalie Robinson en Rudy Kousbroek. Robinson en Helman hadden beiden, naast een machokarakter, ook een lerareninborst en voelden een groot maatschappelijk engagement. Hun literaire ambitie – waarmee ze onder andere de unieke mengculturen waarin ze opgroeiden hebben vereeuwigd – moest vechten om de aandacht met hun emancipatoire drang. Kousbroek en Helman (die zijn studie Nederlands aan de wilgen hing) verwierven beiden als autodidact een eredoctoraat, maar bleven hun hele leven in een haat-liefdeverhouding tot de wetenschap staan. Alle drie waren ze overal en nergens thuis, en zowel kritisch op als verslingerd aan hun land van herkomst. (…) Alle reden deze bomvolle maar prikkelende en met vaart geschreven biografie te herlezen. Helman heeft een zeer toegewijde biograaf getroffen in Michiel van Kempen (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Michiel van Kempen op deze site
Meer over Albert Helman op deze site

«Met Mutsaers’ werk is er gezaaid.» – Jill Stolk

VoorplatRoepdervertenOver ‘Roep der Verten’ van Lutgard Mutsaers in Den Haag Centraal, 3 juli 2015:
Zo’n dertig jaar geleden bezoekt muziek- en cultuurwetenschapper Lutgard Mutsaers de Pasar Malam Den Haag, nu Tong Tong Fair. Ze wordt daar geconfronteerd met het verschijnsel krontjong. Mutsaers, een Nederlandse die nog nooit in Indonesië is geweest, bijt zich vast in het genre en de daarmee verwante cultuur. Over een tijdspanne van vijfhonderd jaar geeft de auteur een verslag van de bron en de ontwikkelingen tot 2014. (…) Mutsaers beschrijft de ontwikkelingen van de krontjong, ingebed in de cultuur, zowel in Nederland als in Indonesië. Eenvoudige sinjo’s en hooggeleerde dames en heren geven hun mening over het genre. Mutsaers schrijft in een lekker tempo, haar informatie is schier onuitputtelijk.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Roep der Verten’

«Maar nu is er ‘Roep der verten’. – Fred Bredschneyder

VoorplatRoepdervertenOver ‘Roep der Verten’ van Lutgard Mutsaers in Aether, nummer 116, juli 2015:
Er is wel één en ander over de Krontjong geschreven, maar nu is er Roep der verten dat alle voorgaande publicaties in de schaduw stelt. De schrijfster heeft uit vele bronnen geput en heeft niet geaarzeld ruimschoots te citeren. Veel aandacht wordt besteed aan de rol die de grammofoonplaat heeft gespeeld bij de verspreiding van de krontjongmuziek. Op de bijgevoegde cd zijn 19 historische opnamen verzameld. Tenslotte is er een ‘Krontjong klapper’ met daarin allerlei personen en zaken die nog niet zijn genoemd of voldoende zijn toegelicht. Het zal inmiddels duidelijk zijn dat Roep der verten een bijzonder ‘rijk’ boek is, dat zich bovendien heel plezierig laat lezen. Ook als naslagwerk zal het velen van nut kunnen zijn.

Meer over ‘Roep der verten’

«Je moet wel van goeden huize komen, wil je dit boek overtreffen.» – Alfred Birney

VoorplatRoepdervertenOver ‘Roep der verten’ van Lutgard Mutsaers op Indisch Anders, 26 mei 2015:
Toen Tjalie [Robinson] in 1972 het boekje De krontjong guitaar van Rosalie Grooss liet verschijnen, schreef hij dat ‘het boekje in de toekomst zeker nieuwe studies zou opwekken’. We hebben er 42 jaar op moeten wachten, maar nu ligt er dan zo’n nieuwe studie: Roep der verten; Krontjong van roots naar revival. De auteur van het boek is niemand minder dan Lutgard Mutsaers, van het veelgeprezen boek Rockin’ Ramona (1989) over Indorock. Waar haar voorgangster de (krontjong-)gitaar in het breedst mogelijke perspectief zet, is voor Mutsaers de geschiedenis van de krontjong exclusief verbonden met de geschiedenis van de Indo.
Het boek telt ruim 550 dubbelkoloms gedrukte bladzijden, bevat 27 hoofdstukken, een nawoord, een register, een pakhuis vol eindnoten, een cd met 25 krontjongtracks en een inlegvel van een striptekenaar. […]
Mutsaers heeft het voor elkaar gekregen om de eerste serieuze geschiedenis van de krontjongmuziek neer te zetten. Mutsaers boek is duizelingwekkend en moet dan ook gelezen worden alsof je naar een groot krontjongorkest luistert. Volg eerst de melodie, zoek dan de cello, daarna de ukeleles, en pas dan zie je de rijkdom.
Lees hier de bespreking
Meer over ‘Roep der verten’

«Krontjong, de muziek van heimwee, herleeft.» – Geert Willems

VoorplatRoepdervertenOver ‘Roep der Verten’ van Lutgard Mutsaers in De Gelderlander, 19 februari 2015:
Krontjong is het muziekgenre waarmee Indische Nederlanders in het koude noorden aan de warme archipel terug dachten. Het is niet alleen een genre, ook een manier van spelen, met veel improvisatie. De laatste jaren wordt er weer mee geëxperimenteerd, onder meer bij de Tong Tong Fair in Den Haag. Tjalie Robinson heeft er in zijn artikelen en bij de pasar malams veel moeite voor gedaan het genre fris te houden. Na zijn overlijden in 1974 kwam er al een eerste revival. In het onlangs verschenen ‘Roep der verten, krontjong van roots naar revival’ constateert musicoloog Lutgard Mutsaers dat die heimweemuziek herleeft.
Meer over ‘Roep der Verten’

«Over de biografie van schrijvers.» – Hans Renders

Extaze8Over literair tijdschrift Extaze 8 voor NBD/Biblion, 29 december 2012:
Dit nummer van het literaire tijdschrift Extaze bevat behalve poëzie van Peter Brouwer, Estelle Boelsma en Michiel Hanon een verhaal van Arjen van Meijgaard. De bulk van de artikelen gaat echter over de biografie van schrijvers. Willem Willems publiceerde eerder een biografie van Tjalie Robinson en voegt daar nu een voetnoot over de vrouwen in zijn leven aan toe. Elly Kamp was van zins een biografie van Ferdinand Bordewijk te schrijven, maar legt hier uit waarom ze in deze levensbeschrijving nadrukkelijk het leven van zijn echtgenote Johanna Bordewijk-Roepman ‘meeneemt’. Wim Noordhoek schrijft over Willem Brakman. Elsschot-biograaf Vic van de Reijt draagt een profiel bij van de zanger, gitarist, tekstschrijver en zakenman Joop van der Marel (1929-1994). Interessant voor neerlandici.

Meer over ‘Extaze 8’

Meer over ‘Extaze’