«…en wordt de roman er een voor alle tijden.» – Peter de Rijk

Over ‘Wat onbesproken bleef’ van Niek Bremen in Pletterij, 18 maart 2024:

(…) Bremen rept in ‘Wat onbesproken bleef’ over het zwijgzaam zijn van een personage. Het is het gevolg van wantrouwen en kwetsbaarheid. Deze keer betreft het de vader van het hoofdpersonage die het zwijgen boven het spreken verkiest. Tenminste, tot zijn Duitse vrienden komen om te drinken, te kaarten of het Horst Wessel Lied te zingen. Even lijkt de vader een ander, is het niet langer iemand die moeite met praten en trappenlopen heeft. Maar als zijn zoon over de oorlog en de dood van zijn Joodse moeder wil praten, stuit hij op stilzwijgen. (…)  Indrukwekkend is de wijze waarop Bremen de twee kanten van de vader beschrijft, vooral van die stille, voor het raam zittende man. (…) Niek Bremen beschrijft eigenlijk al die mensen die de oorlog meemaakten en daarna door moesten leven. In stilte gehuld, met een hoofd vol vreselijke herinneringen. Families die daarmee moesten zien te leven… (…) Niek Bremen trekt je langzaam maar zeker in het verhaal en je wordt deelgenoot van alles wat Daniël denkt, voelt en moet meemaken. Hij leert zijn vader kennen op een wijze die allesbehalve prettig is. Desondanks blijf je lezen. Want als Bremen iets kan dan is het schrijven. (…) Hij kondigt onheil op een mooie wijze aan. Haast nog fraaier beschreven dan het sterven van de vader. Dit is typerend voor zijn proza dat strak, haast zakelijk is, maar wel met ieder woord op de juiste plek. Wie het boek leest, zal het later ervaren alsof hij een film heeft gezien. Een met geweldig acteerwerk, boeiende dialogen en ontluisterende scènes. Dit effect veroorzaken met letters op papier is het ware schrijven en slechts weinigen gegeven. Niek Bremen schreef over een man, over wie we veel te weten komen en tegelijkertijd haast niets. Het blijft maar gissen voor zijn zoon die het vooral van de verhalen van anderen moet hebben. En dan verdwijnt zijn vader in een poortje. En is weg… Daniël begrijpt dat het ondergaan van het kwaad niet alleen een ziekte van die tijd was. Het is een ziekte die in iedere tijd en in iedere werkelijkheid past, al zal die naar aard en omvang verschillen. Met deze regels legt de auteur een verbinding met het heden en wordt de roman er een voor alle tijden.

Lees hier de recensie
Meer over ‘Wat onbesproken bleef’
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Ton van Reen werkt aan nieuwe grote roman

Schrijver Ton van Reen onderzoekt al meer dan dertig jaar de verhalen over Isa, die in oosterse kerken gezien wordt als Jezus  en begraven ligt in India. Op zijn reizen bezocht hij de plaatsen waar deze Isa verbleef. Volgend jaar verschijnt zijn boek over zijn bevindingen, dat draait om de vraag Is of was Isa Jezus? Rond het begin van onze jaartelling verbleef in Palestina een boeddhistische zendeling die Isa heette en de woorden van prins Siddharta Gautama, de latere Boeddha, verspreidde. Deze Boeddha leefde meer dan 400 jaar voor Chr. In het begin van onze jaartelling had diens aanhang het grootste deel van de toenmalig bekende wereld bereikt. In die tijd waren er al boeddhistische woonvormen in Jeruzalem, Alexandrië, Rome, Aleppo, en meerdere plaatsen waar boeddhistische zendelingen verbleven en vrij konden leven. Opmerkelijk is ook dat de woorden van Boeddha veel overeenkomen met de woorden van de man die wij Jezus noemen. In de vroegste geschiedenis van het westerse christendom werd ook Boeddha vereerd, zoals in de tweede eeuw werd geschreven door Clemens van Alexandrië. Het leven van Isa is ook de basis van het verhaal over de heilige graal. De graal is de kelk van de paus die hij meenam nadat hij uit Rome werd verjaagd en zich vestigde in Avignon. De Romeinen, die toentertijd een groot deel van de wereld in Europa en in het Midden-Oosten bestuurden, hielden zich afzijdig van religies. Isa, lokaal ook Youza genoemd, was een zendeling uit Srinagar, dat nu in Noord-India ligt. Isa werd 82 jaar oud. Zijn graftombe is er nog steeds. Er is veel over Isa geschreven, maar al deze boeken zijn door de Rooms-Katholieke kerk in de ban gedaan. Ze stonden op de lijst van verboden boeken, de index, zodat ze ons zelden of nooit hebben bereikt. De kennis over het leven van Isa bleef beperkt tot landen in het Midden-Oosten, bij de oosterse christenen zoals de Thomas-christenen in India.
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Nu ben ik al 2 dagen 82. Niet te geloven toch?»

Elke dag worden er verse kinderen geboren’ door Ton van Reen, 1 september 2023:

Aan de vooravond van zijn 82ste verjaardag op 30 augustus jl. plaatste Ton van Reen op Facebook een gedicht ‘Elke dag worden er verse kinderen geboren’. Het blijkt opgedragen aan zijn ‘boterbloemenkind’.

Ach, mijn lieve kind, je bent pas zeven
maar als je later oud zult zijn
zo oud als ik nu ben, ik ben nu een-en-tachtig
ik lig nu midden in de nacht nog wakker
omdat ik morgen jarig ben, ik word dan twee-en-tachtig
en omdat ik denk aan alle anderen
die morgen niet meer bij mijn feestje zijn
Dan gaat de slaap aan mij voorbij
(…)

Lees verder in de bijlage
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Zijn succesvolle roman ‘De lichtverkoper’ (2013) speelt in de Cité Ouvrière, Regouts pakhuis voor zijn fabrieksarbeiders.» – Arno Haijtema

VoorplatLichtverkoper-75Over standbeelden van ‘foute Nederlanders’ in De Volkskrant, 7 maart 2023:
In een interessant artikel in ‘De Volkskrant’ van 7 maart 2023 gaat Arno Haijtema in op de vraag wat te doen met standbeelden van foute ‘helden’ uit het verleden. Natuurlijk springen de kolonisatoren van de VOC en de WIC het eerst in het oog. Maar Ton van Reen noemt Maastrichtenaar Petrus Regout (1801-1878) ook een ‘slavendrijver’. « (…) Drie meter hoog is het zwart marmeren beeld van de stramme man, dat in 1965 door prins Bernhard in de stromende regen werd onthuld. ‘Regout was een slavendrijver. Hoog tijd dat er niet alleen voor het Nederlandse slavernijverleden excuses worden gemaakt, maar ook voor wat hij heeft misdaan.’ Zegt Ton van Reen (81), schrijver van ruim negentig boeken, vele over de Limburgse geschiedenis. Zijn succesvolle roman De lichtverkoper (2013) speelt in de Cité Ouvrière, Regouts pakhuis voor zijn fabrieksarbeiders: vier, vijf woonlagen, twaalf hokken voor evenveel gezinnen, met één latrine per verdieping. ‘Bij de cholera-uitbraak van 1864 kwamen er vierhonderd mensen om. Cholera is een hongerziekte. Niemand van de Maastrichtse elite stierf.’ Van Reen: ‘Kinderen werkten 36 uur aaneen, zij moesten, omdat ze klein waren, in de hete ovens kruipen en het aardewerk plaatsen. Met als gevolg dat de longen van 10-jarigen al kapot waren.’». Al begin jaren zestig was eenzelfde geluid te vernemen in de roman De eerste Adam van de Antilliaanse schrijver Boeli van Leeuwen: «Op 1 juli 1863 werd de slavernij op Curaçao afgeschaft door Willem III. Op dezelfde dag dat de proclamatie van Willem III op de Fortmuur in Willemstad werd gespijkerd, werd Adam Polaar [hoofdpersonage in de roman] geboren in Moordrecht aan de Hollandse IJssel als vrije burger van de Staat der Nederlanden. In zijn drassig en dampig land bestond geen slavernij: de armen waren volkomen vrij om te verrekken van de honger en te verstijven van de kou. In de touwslagerij van Moordrecht stonden kinderen van zes jaar vijftien uur per dag te draaien op de touwbanen: van iedere honderd gingen er vijftig kapot aan de tering vóór ze tien jaar oud waren. Zo was het ook in de dekenfabrieken van Leiden, de steenfabrieken van Franeker en de sigarenindustrie van Kampen. Willem III schonk vrijheid aan de negers van Curaçao en sliep ’s nachts rustig achter zijn brede baard. Dat de kinderen van zijn eigen volk vijftien uur per dag als beesten werden afgejakkerd voor één dubbeltje per dag was in die wereld zó normaal, dat hij voor het slapen gaan er niet eens over nadacht.»
Lees hier het artikel in ‘De Volkskrant’
Meer over ‘De lichtverkoper’
Meer over ‘De eerste Adam’

«Vier sterren.» – Herman Jacobs

VoorplatHetnooitgeschrevenverhaal-75Over ‘Het nooit geschreven verhaal’ van Ton van Reen, 2 januari 2023:
(…) Van de vijftien in 2022 verschenen titels die ik vorig jaar heb gelezen, blijkt dus alleen de tot nu toe laatste roman van Ton Van Reen in mijn ogen vier sterren te verdienen. Niet dat ik ‘De vrouw die niet bestond’, ‘Wachten op het Westen’ en ‘Overal zit mens’, van resp. Marc Reugebrink, Nausicaa Marbe en Yves Petry, tegen mijn zin heb gelezen, integendeel, prima boeken. Maar ik vind ‘Het nooit geschreven verhaal’ nét dat ietsje beter nog. (…)
Herman Jacobs is een Vlaams literair criticus en schreef/schrijft o.a. voor De Standaard der Letteren en Knack.
Meer over ‘Het nooit geschreven verhaal’
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Zijn enthousiaste manier van vertellen, zijn oog voor detail en vakmanschap dwingen respect af.» – Evert Woutersen

VoorplatHetnooitgeschrevenverhaal-75Over ‘Het nooit geschreven verhaal’ van Ton van Reen op Literair Nederland, 25 augustus 2022:
‘Het nooit geschreven verhaal’, de nieuwe roman van Ton van Reen (1941), is gebaseerd op een verhaal dat hij begin jaren zestig van een patiënt hoorde tijdens zijn werk als leerling-verpleger in psychiatrisch ziekenhuis Ursula in Wassenaar. Op de achterflap van het boek geeft hij een toelichting: ‘Er was een man die mij het verhaal vertelde over een misdaad die hij niet had begaan maar waarvoor hij de schuld op zich had genomen. Hij belandde vele jaren in de gevangenis.’ Het verhaal speelde zich af in een kloosterdorp ergens in Nederland. Van Reen kent ook zo’n dorp, Koningslust, een kerkdorp van de gemeente Peel en Maas. Van Reen: ‘Alles viel op zijn plek. Ik had een locatie, een handvat om het verhaal op te schrijven. Om al schrijvend de waarheid te ontdekken. Ik had het zestig jaar eerder gehoord en het speelde zestig jaar eerder, rond 1900. Omdat het een verhaal van alle tijden is, besloot ik het in deze tijd te plaatsen. De kern, van de man die zich opoffert uit liefde, blijft.’ Met deze achtergrondinformatie begint de lezer aan het boek, om al lezend de waarheid te ontdekken. Het is interessant om te zien hoe Ton van Reen zijn roman heeft opgezet, met twee plaatsen van handeling, De Peel en Amsterdam en twee tijdlijnen, het nu van 2019 en het verleden van 1959. (…) Het boek van Ton van Reen doet wel wat denken aan de bekende familieroman van Louis Couperus, ‘Van oude menschen, de dingen, die voorbij gaan…’ Couperus’ boek verscheen in 1906 als boek (in 1904 als feuilleton). Ook in deze roman gaat het om gebeurtenissen van zestig jaar geleden, over spoken uit het verleden die maar niet verdwijnen. (…) ‘Het nooit geschreven verhaal’ is een mooie familieroman met een knappe structuur. Van Reen verbindt op knappe wijze het verleden met het heden, bijvoorbeeld door de ongeopende brieven uit de jaren zestig die onderweg in de trein gelezen worden. Zijn enthousiaste manier van vertellen, zijn oog voor detail en vakmanschap dwingen respect af.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het nooit geschreven verhaal’
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Om te eindigen als een kasplantje zie ik niet zo zitten.» – Jos van Daanen

Jos DaanenIn Memoriam bij het overlijden van Jos van Daanen, 31 augustus 2022:
Vandaag viel dan de rouwkaart in de bus: op 29 augustus rustig ingeslapen in de leeftijd van 63 jaar. Jos van Daanen (pseudoniem van René Vossen) schrijft daarin: ‘Het was me een waar genoegen met jullie, maar nu is het tijd om te gaan. Zeven herseninfarcten hebben me tot euthanasie gedwongen en hebben me teruggestuurd naar mijn thuisplaneet. Aan jullie de taak om je leven goed af te maken en mij in ’t hiernamaals terug te zien.’ De worsteling met zijn gezondheid hing hij niet aan de grote klok. Ik bewaar de beste herinneringen aan hem bij de enkele keer dat hij toch deelnam aan een tournee van onze Limburgse schrijvers tijdens de Boekenweek van 2018, het jaar waarin zijn eerste boek, de dichtbundel ‘De schoonspringer’ bij Uitgeverij In de Knipscheer verscheen. En aan, nog maar negen maanden geleden, de online-presentatie van zijn jongste roman ‘Liefde is een onwoord’. Op 29 juli van dit jaar liet hij mij zijn besluit weten middels een e-mail met in de onderwerpregel ‘Einde verhaal’ uit welk bericht ik de titel van dit bericht ontleen. Jos, we zien je graag terug; als het niet in het hiernamaals is dan in je boeken, waarvan ik zo hoop dat ze nooit kasplantjes worden.

Haarlem, franc knipscheer

Meer over Jos van Daanen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een mooi en doorleefd boek, een topper door de vakkundigheid van de auteur.» – André Oyen

VoorplatHetnooitgeschrevenverhaal-75Over ‘Het nooit geschreven verhaal’ van Ton van Reen op Ansiel, 26 augustus 2022:
Deze roman is gebaseerd op ware feiten. Ton van Reen tracht al de hoofdrolspelers een stem te geven en probeert zich ook goed in te leven in de sfeer van toen. Het is een zomerse dag en het is warm op de kermis in Helden. Iedereen is op zijn paasbest. Er wordt flink gedronken en de terrassen zitten vol, vooral met jonge mensen. En dan gebeurt er iets tragisch dat in verschillende versies werd doorverteld en dat uitmondde in ‘Het nooit geschreven verhaal’ dat wel geschreven moest worden al was het zovele jaren later. Het verhaal speelt zich in twee jaren af, in 1959 en 2019. Ton van Reen wil de verschillende mensen in al hun kwetsbaarheid laten zien. En hij slaagt daar voortreffelijk in. ‘Het nooit geschreven verhaal’ is een mooi en doorleefd boek dat een topper is geworden door de vakkundigheid van de auteur.
Bron
Meer over ‘Het nooit geschreven verhaal’
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«In zeer toegankelijke stijl geschreven.»

VoorplatHetnooitgeschrevenverhaal-75Over ‘Het nooit geschreven verhaal’ van Ton van Reen voor NBD/Biblion, 15 juli 2022:
Een roman over familie en misdaad. Marieke is de kleindochter van Harrie, over wie het verhaal gaat dat hij een moord gepleegd heeft in het dorpje Koningslust. Het boek vertelt over het jaar van de moord, 1959, en 2019, het jaar waarin Marieke meer ontdekt over haar grootvader en zijn leven. Het verhaal is in zeer toegankelijke stijl geschreven. Voor lezers die houden van spannende (regionale) verhalen. Ton van Reen (Waalwijk, 1941) is schrijver en dichter. Hij schreef meerdere boeken. Zijn werk werd in meerdere landen uitgegeven.
Bron
Meer over ‘Het nooit geschreven verhaal’
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Ik waag het het een van zijn beste boeken te noemen.» – Herman Jacobs

VoorplatHetnooitgeschrevenverhaal-75Over ‘Het nooit geschreven verhaal’ van Ton van Reen, 10 juli 2022:
(…) Prachtig boek, eigenlijk, met een zweem van nostalgie, maar ook niet meer dan een zweem, daar is de toon te nuchter en te direct voor. Een alles bij elkaar niettemin liefdevol portret van enkele mensen, én van een hele gemeenschap, in zekere zin. Wis en waarachter heeft de Kerk destijds óók een verstikkende deken over het Limburgse land gelegd, de tachtigjarige schrijver Anton Rijkers, een van de hoofdpersonages, is al een jaar of zestig jaar een overtuigd ongelovige en antiklerikaal, wat hij niet bepaald verbergt, en zijn vriend van weleer Harrie, na zekere dramatische gebeurtenissen Amsterdammer geworden, moet er ook niets van hebben, maar dat Gesticht Sint-Jozef, ‘het tehuis’ waar die broeders zorgden voor ‘de op de wereld verdwaalde mensen’ en dat dus meer dan een bijrol in dit verhaal speelt, daar is gewoon ook echt wel veel goeds verricht voor de minder fortuinlijke medemens. Een streekroman — waar tegelijk nog best wel wat Grote Wereld doorheen waait. Terloops, maar toch. De oorlog in Korea, of hoe door het Wirtschaftswunder Duitse bouwvakkers in de jaren vijftig driemaal zoveel verdienden als hun Nederlandse, of in ieder geval hun Limburgse collega’s. En Harrie is niet de enige die in de loop van het verhaal verklaart dat hij weg wil of wilde uit ‘deze negorij’ — nee, ‘Het nooit geschreven verhaal’ zit niet onder een muffe stolp van heemschut en heimwee naar vroeger. (…) Ik waag het ‘Het nooit geschreven verhaal’ (waar voor wie daar aardigheid in heeft ook nog eens een bescheiden metaniveau in zit; nee, ‘simpel’ is het echt niet) (…) een van zijn beste te noemen.
Herman Jacobs is een Vlaamse literair criticus.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het nooit geschreven verhaal’
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer