Tag: Tussen hond en wolf

Klaas Jager – Dichtbrieven van een overzeese vriend. Gedichten

Opmaak 1Klaas jager
Dichtbrieven van een overzeese vriend
gedichten
gebrocheerd in omslag met flappen, 88 blz.,
€ 18,50
ISBN 978-94-93214-03-3
eerste uitgave oktober 2020

In Dichtbrieven van een overzeese vriend kiest Klaas Jager voor een nieuw pad in zijn poëtisch oeuvre. In ‘gedachten als krolse katten’, getuigenissen en gestaag miezerende herinneringen, waarin natuur als metafoor een grote rol speelt, gebruikt de dichter ‘zijn dierbare aartsvijand en boezemvriend’ als klankbord, mogelijk zelfs als spiegel. Zoals het goede vrienden betaamt, gaan ze elkaar niet uit de weg en wordt alles besproken: hun jeugd, de nooit vereffende schuld en de ‘gegijzelde samenleving die tot in het graf op bevrijding wacht’.

Zelfs de poëzie gaat onder het genadeloze mes van deze dichtbrieven. De waarheid moet boven water. ‘Doop je pen niet in de schaamlap/van sentiment en verraderlijke schijn.’ Met de precisie van een chirurg ontleedt Klaas Jager in de dichtbrieven het ragfijne weefsel van zijn ‘overzeese vriendschap’ om tot een haarscherp en ontluisterend inzicht te komen.

‘Waarheid en leugen vraten van hetzelfde vlees
twee monden verstonden elkaar stilzwijgend’

Evenals in de titelcyclus Dichtbrieven van een overzeese vriend komt ook het einde van een mensenleven aan bod in de tweede cyclus in deze bundel Het is al zo vaak bewezen, die de dichter schreef als eerbetoon aan zijn overleden moeder.

er zat al jaren een gat in het geheugen
de herinneringen sudderden in winterslaap
en tussen ons lag die onoverbrugbare zee

je kijkt in de spiegel, die de tijd ontwijkt
je bladert terug in een vergeeld album
ziet daar iemand verbaasd roerloos staan,
alsof hij tegelijkertijd verschijnt verdwijnt.

Klaas Jager debuteerde in 2001 met de bundel Windwakken in de tijd. Klipgeiten verscheen in 2004, De wereld heeft geen overkant in 2008 en Tussen hond en wolf in 2016. Over zijn werk schreef wijlen Joop Leibbrand in Meander: ‘En om Jager maar meteen te positioneren: regelmatig brengen zijn gedichten Kouwenaar en Nolens in gedachten. Bij Jager zijn dichter en denker tot elkaar veroordeeld. Gelukkig maar, want dan pas ben je iemand. Lezen die man!’
Meer over Klaas Jager bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Bedwelmende cadans met wiegende ritmes.» – Frank Decerf

VoorplatTussenhondenwolf72Over ‘Tussen hond en wolf’ van Klaas Jager in De Auteur en op De Boekhouding, 30 september 2016:
Zijn nauwkeurige beschrijvingen zijn de woorden van een meelevende observator; een reddende engel zonder religie. Hij trekt zijn gedichten open en verbant het te belemmerende persoonlijke, zo worden zijn verzen universeel. Natuurelementen en –taferelen verdringen de mechanische en technologische wereld waarin we leven. De nieuwe wereld van Jager is onthaast. Zijn ‘iemanden’ worden een pluriforme identiteit die anoniem een waarheid uitdragen. De dichter schept geslachtsloze getuigen. Ze worden belangrijke actoren waarmee rekening dient gehouden. Ze zijn de dragers van gedeelde wijsheden. Klaas Jager laveert in zijn schrijven tussen literatuur en filosofie. (…) In de wat langere gedichten zorgt Jager voor een bedwelmende cadans met wiegende ritmes. (…) Klaas Jager is een steppewolf in het landschap van de poëzie.
‘De Auteur’ is een driemaandelijks tijdschrift van de Vereniging van Vlaamse letterkundigen.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Tussen hond en wolf’
Meer over Klaas Jager op deze site

«Droom van bloemrijke poëzie (…).» – Eric van Loo

VoorplatTussenhondenwolf72Over ‘Tussen hond en wolf’ van Klaas Jager op MeanderMagazine, 14 september 2016:
(…) Met ‘iemand’ heeft de dichter het woord ‘ik’ vermeden, maar erg onpersoonlijk is dit personage niet. Het lijkt ook geenszins op de hoofdpersoon van het beroemde ‘Iemand stelt de vraag’ van Remco Campert, want in dat gedicht is ‘iemand’ telkens iemand anders, waardoor tenslotte een massa ‘iemanden’ in verzet komt. ‘Iemand’ heeft meer weg van het ‘men’ van Kouwenaar. In Tussen hond en wolf is ‘iemand’ bovenal een eenling, die worstelt met zijn relatie tot de wereld. (…) In de laatste afdeling –‘Het andere gezicht’– slaat de dichter een geheel andere toon aan. Een aantal gedichten heeft een meer positieve, bijna mystieke sfeer. (…) De gedichten in deze afdeling zijn af en toe wat lyrischer, waarbij soms ook (half)rijm optreedt. Maar naarmate het einde van de bundel nadert, nadert ook dat andere einde, en lijkt de dichter zich verontrustend genoeg al vrijwel uit de bundel te schrijven, wanneer ‘de dag van morgen op niemand is berekend’.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Tussen hond en wolf’
Meer over Klaas Jager op deze site

«Een dichter om van te houden.» – Ezra de Haan

VoorplatTussenhondenwolf72Over ‘Tussen hond en wolf’ van Klaas Jager op Literatuurplein, 16 augustus 2106:
En er staan meer gedichten in (…) die bewondering oproepen. Met regels als: Overgeleverd aan een meningsuiting die nooit vrij kan zijn in andermans handen. Inderdaad, Klaas jager uit zich ook politiek in zijn laatste bundel. Neem het gedicht ‘In Godsnaam’ waarin hij schrijft: In Godsnaam wat voor wereld is dit,/ die jubelt voor een wapperende vlag,/ net zolang totdat hij bloed opgeeft. In ‘Zo vanzelfsprekend eenvoudig’ wast hij ons de oren met: Met het slagveld op veilige afstand/ is het kinderspel bloed te zien verspild,/ niemand ligt er echt wakker van. Liefst zou Klaas Jager weer het kind van weleer zijn dat voor het eerst sterren ziet. Vaker echter is hij zich bewust van ons ‘gelukzalig vergeten’. Met ‘Tussen hond en wolf’ heeft Klaas Jager voor de vierde keer laten zien dat hij een dichter is om van te houden. Wie zo dicht bij de natuur staat en zichzelf weet te blijven, kan haast niet anders dan dichter zijn. Klaas Jager opent ons de ogen voor de wereld in wonderschone, soms pijnlijke strofen.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Tussen hond en wolf’
Meer over Klaas Jager op deze site

Klaas Jager, Tussen hond en wolf, Nederlandse literatuur, poëzie, Windwakken in de tijd, Klipgeiten, De wereld heeft geen overkant, Jan Mankes, Gerrit Kouwenaar, Leonard Nolens, Oranjewoud,

«Klaas Jager maakt abstracte begrippen op een heel aparte manier visueel.» – André Oyen

VoorplatTussenhondenwolf72Over ‘Tussen hond en wolf’ van Klaas Jager op Ansiel, 30 juli 2016:
(…) In ruim 90 gedichten neemt de auteur de lezer mee in zijn wereld, een wereld waarin de ‘ik-figuur’ uit zijn vorige bundels ‘iemand’ is geworden. Toch blijft de dichter Jager ook nu weer over persoonlijke ervaringen schrijven maar dan op een manier dat elk iemand er iets van zichzelf in kan herkennen. Bijzonder in deze bundel is het drieluik over de (…) kunstenaar Jan Mankes, die op 32-jarige leeftijd (…) overleed; van 1909 tot 1915 woonde hij met zijn ouders in Het Meer en hier ontwikkelde hij zijn liefde voor de natuur (…). Uit andere gedichten waaronder ‘Zoals iemand’ gericht aan Tolstoi blijkt zijn literaire passie. En er is ook sociaal en politiek engagement in het gedicht ‘Nu pas kleur bekennen’ dat opgedragen is aan Mandela. Klaas Jager heeft een mooi en beeldend taalgebruik dat abstracte begrippen als liefde, pijn, en aanvoelen op een heel aparte manier visueel maakt en het geeft de bundel ook een bijzondere artistieke glans.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Tussen hond en wolf’
Meer over Klaas Jager op deze site

«Knap verwoord.» – drs. Erik Kreytz

VoorplatTussenhondenwolf72Over ‘Tussen hond en wolf’ van Klaas Jager voor NBD Biblion, 4 mei 2016:
De bundel bestaat uit drie delen: van het snuffelende zoekende (de hond) tot het ervaren roofdier (de wolf). De zeventig gedichten blijven zich onpersoonlijk en anoniem richten tot iemand, op zijn levensloop in de wereld, van de ontwikkeling tot in memoriam na de dood. De mededelingen over zijn situatie in een soort toelichtende spreektaal met geruststellende opmerkingen helpen het raadsel van het bestaan enigszins te verklaren, door filosofische uitspraken of een boodschap van liefde. Hoe verhoudt de mens zich tot zijn omgeving?
Lees hier de recensie
Meer over ‘Tussen hond en wolf’
Meer over Klaas Jager op deze site

Klaas Jager leest 4-meigedicht op radio

VoorplatTussenhondenwolf72Over ‘Tussen hond en wolf’ van Klaas Jager op Amsterdam FM-Radio op maandag 2 mei 2016:
Van Klaas Jager is een van de meest onderschatte dichters uit het hoge noorden van Nederland. Van zijn hand verscheen zojuist een vierde dichtbundel met de titel ‘Tussen hond en wolf’. Klaas Jager is vogelteller van beroep en uit dien hoofde één met de natuur en zelden in het stedelijke milieu, laat staan ‘de randstad’, te vinden. Maandag 2 mei is hij telefonisch in de uitzending in het ‘boekenuur’ (tussen 16.00 en 17.00 uur) van het programma Kunst & Cultuur, dat live vanuit de OBA wordt uitgezonden, met name naar aanleiding van zijn gedicht ‘Een dag als deze, 4 mei’ uit ‘Tussen hond en wolf’.
Lees hier het 4-meigedicht van Klaas Jager
Luister hier naar de uitzending op de tijdbalk van 33:47 tot 47:08; het 4-meigedicht begint op 40:20
Meer over ‘Tussen hond en wolf’
Meer over Klaas Jager op deze site

‘Aldoende bezig’ van Klaas Jager ‘gedicht van de dag’

VoorplatTussenhondenwolf72Abonnees van Laurens Jz. Coster ontvangen iedere dag een gedicht per mail. Het blog Laurens Jz. Coster koos op 10 april 2016 als ‘Gedicht van de dag’ het gedicht ‘Aldoende bezig’ van Klaas Jager (1961) uit zijn bundel ‘Tussen hond en wolf’ (2016).

Aldoende bezig

Aldoende bezig
het alledaagse te doorbreken
met niets anders dan het
zinloze verweer tegen voortgang,

wat zich lezen liet als een verweesd dagboek
opgetekend zonder havens en kades,
in een grauw decor van verlaten water,
onbewoonde oevers met schonkig riet

wie herkent dit archaïsch landschap niet,
diep ingeprent door een oeroude stem

nu wil jij dat het persoonlijker, dichter
op de huid en minder meeslepend, meer
van onze gezamenlijke nietigheid getuigt

geef me dan een pen met sleutelwoorden,
die in basale levensbehoeften voorzien, zoals
brood en beleg, tranen en troost, huis en bed.

Lees hier het gedicht op Laurens Jz. Coster
Meer over ‘Tussen hond en wolf’
Meer over Klaas Jager op deze site

Klaas Jager – Tussen hond en wolf

VoorplatTussenhondenwolf72Klaas Jager
Tussen hond en wolf
Gedichten
Nederland
Paperback met flappen,
100 blz., € 18,50
ISBN 978-90-6265-908-1
Eerste druk maart 2016

Wie is iemand? Wat is identiteit? Iemand is iedereen en tegelijkertijd niemand. Dit Kafkaëske, weer volop actuele thema loopt als een rode draad door de bundel Tussen hond en wolf. Het is een metafoor van de opengebroken wereldgrenzen op dit moment en de op drift geslagen mens, die zich vastklampt aan oude waarden en ondertussen wanhopig zoekt naar nieuwe. ‘Zoals Homerus zag dat hij op het sterfbed lag van de anonieme analfabeet.’

Hier, lieve schatbewaarder
heeft niemand iets met daar

de wereld woont in een gehucht
het huis heeft genoeg aan zichzelf.

In De wereld heeft geen overkant, Jagers vorige bundel, maakte het persoonlijke ‘ik’ al meer en meer plaats voor het onpersoonlijke ‘iemand’. In Tussen hond en wolf is de ‘ik’ van het toneel verdwenen en speelt nu iemand de hoofdrol. Zelfs in afdeling II van deze bundel, ‘voor mijn Lieveschatbewaarder’. Klaas Jager laat meer dan ooit de wereld in zijn gedichten toe en voorkomt dat ‘een sfeer van gelukzalig vergeten’ ontstaat.

Nu of nooit,
alsof het ooit anders is,
vluchten en ternauwernood ontkomen

het lijkt of tijd samenbalt in een kogel,
die zich ongemerkt in de toekomst boort

In menig gedicht duikt hoop, licht, relativering, pure schoonheid en verwondering op.

‘neem iemand, pluralis van zoveelste sterveling,
die zijn koude handen warmt aan het vuur dat
altijd in zijn gedachten is en, op dit moment,

als men even niet oplet, door het raam buiten
in de wind, in de bomen, in de lucht, in de vogel,
in de ondergaande zon een vat van vervulling ziet.

Klaas Jager debuteerde met de bundel Windwakken in de tijd (2001). Klipgeiten verscheen in 2004. Over De wereld heeft geen overkant (2008) schreef Joop Leibbrand in Meander: ‘En om Jager maar meteen te positioneren: regelmatig brengen zijn gedichten Kouwenaar en Nolens in gedachten. Bij Jager zijn dichter en denker tot elkaar veroordeeld. Gelukkig maar, want dan pas ben je iemand. Lezen die man!’