‘Resumerend’ van Victor E. van Vriesland ‘Gedicht van de Dag’ op Laurens Jz Coster

VoorplatVriesland-75Uit ‘Gekozen gedichten’ van Victor E. van Vriesland op Laurens Jz. Coster, 4 november 2022:
Redacteur Raymond Noë maakt voor het blog Laurens Jz. Coster elke werkdag een keuze uit een poëziebundel van een Nederlandstalig dichter. ‘Dichter van de dag’ is op deze 4de november 2022 Victor E. van Vriesland (1892- 1974) van wie onlangs de door Rob Groenewegen en Dirk Kroon bezorgde bloemlezing ‘Gekozen gedichten’ verscheen bij Uitgeverij In de Knipscheer. Het eerste van de twee door Noë gekozen gedichten ‘Resumerend’ en ‘Vrouwen’ is vandaag ook geplaatst op Neerlandistiek.nl.

Resumerend

Een lief gezicht. — Wat maakt mij zo vermoeid?
O die daar staat, en gaat aan poorten kloppen —
Keer maar naar uw nederig dorp terug,
En rust, en zie de grasjes aan uw voet,
In lentezon of flonkerende zwijging
Van maan in voornacht, groeien en tevree
Sterven. En zoek geen nieuwe grote poorten
Meer om uw vuisten op stuk te rameien;
Vrienden: mijn oren zijn er moede van.
Een lief gezicht is zuiverder dan al
Wat luide roept. Wees rustig, en ga dood
Hartelijk en tevreden in het gras
Van een klein tuintje, op een voorjaarsmorgen.

•••

Vrouwen

Moede vrouwen geven hun lichaam veil
In deze stad. De felle lampen schreien
Hun rosse gloed over eindloos heenglijen
Der vrouwen uit, die spieden wreed en geil

Naar prooi. De stomme donkre huizenrijen
Ter weerszij staren hoog, hunkrend naar ‘t heil
Van koele hemel die zich als een zeil
Boven de straat uitspant, grijs-vlos en zijen.

O moede zusters in de moede stad,
Uw droeve levens heb ik liefgehad:
en lange jeugd lang waart gij mij verwant.

Want ook de dichter loopt het leven door
Lijdend als gij, en geeft zich allen, voor
Een nooit gekend geluk dat hem verbrandt.

Klik hier voor het bericht van Blog Laurens Jz
Meer over ‘Gekozen gedichten’
Meer over de Verzamelde gedichten van Victor E. van Vriesland
Meer gedichten van In de Knipscheer-auteurs op Laurens Jz Coster

Munye Oduber-Winklaar – Zo reken ik nu met je af

MUNYE ODUBER – WINKLAAR
Zo reken ik nu met je af / Ta asina y awor mi ta regla cuenta cu bo

Nederlandse Antillen. Gedichten
Ingenaaid, 160 blz. € 19,50
tweetalig Papiamento-Nederlands
ISBN 90-6265-576-2
Eerste druk 2007

Munye Oduber-Winklaar is op Bonaire geboren, maar woont op Aruba waar zij is opgegroeid. Vanaf 2003 publiceert ze korte verhalen en gedichten in tijdschriften en bloemlezingen zowel in het Engels (in Trinidad and Tobago) als in het Papiamento (op Aruba). De spreekwoordelijke Caribische meertaligheid komt letterlijk tot uitdrukking in Ta asina y awor mi ta regla cuenta cu bo, haar eerste boekpublicatie. In de gedichten bezweert ze in haast meditatieve woordstromen de pijngolven van een verloren gegane liefde: Zo reken ik nu met je af.

Je verleiden met de meest
onweerstaanbare
liefkozingen
van vlindervleugels
Je vertrok geen spier

«In de Caribische literatuur is ‘Coming out of the kumbla’ een bekende uitdrukking die aangeeft hoe vrouwen hun koloniale publicatieangst resoluut opzij zetten en tot een diepgaande beschrijving komen van hun persoonlijke leven en het leven in het algemeen vanuit het standpunt van ‘womanism’. Met deze bundel schaart Munye Oduber-Winklaar zich in deze stroming van bekentenislyriek. Ze beschrijft uitvoerig een relatie die weliswaar mislukt, maar waaruit de hoofdpersoon versterkt en zelfbewust tevoorschijn komt. Ze doet dat op een manier waarvan in de literatuur van Aruba geen precedenten zijn.’ – Wim Rutgers

Waarover we niet moeten praten – Verhalen

Waarover we niet moeten praten
Suriname / Nederlandse Antillen, Verhalen
Ingenaaid, 216 blz., € 15,75
ISBN 90-6265-585-4
Eerste druk 2007

High heels of Blote voeten?
Nieuwe verhalen van 20 Antilliaanse en Surinaamse schrijfsters van overzee en in Nederland

20 Vrouwen aan het woord: Willy Alberga, Karin Amatmoekrim, Orchida Bachnoe, Cándani, Arlette Codfried, Giselle Ecury, Henna Goud-zand Nahar, Soecy Gummels, Ann Harris, Mala Kishoendajal, Diana Lebacs, Joan Leslie, Tessa Leuwsha, Usha Marhé, Annel de Noré, Ruth San A Jong, Anoushka Small, Marylin Simons, An-nette de Vries, Joanna Werners.

Op uitnodiging van Vereniging Ons Suriname zonden 20 Surinaamse en Antilliaanse schrijfsters, zowel bekende als debuterende, een nieuw verhaal in voor deze bundel waarin een enorme verscheidenheid is bijeengebracht in leeftijd, van 30 tot 60 jaar, wonend in en buiten het land van herkomst, en in afkomst: van neger-Joods en islamitisch-Hindostaans tot Indisch-Antilliaans. Over ‘waarover we niet moeten praten’ wordt in ieder geval geschréven. De vrouwen nemen het woord en in de meeste verhalen is wel sprake van overspel of buitenechtelijke kinderen, van illegaliteit, gekte, woede of zelfs moord, van seks of drugs, van heimwee of verlies, van zwijgen of verzwijgen. En dat schrijven gebeurt altijd openhartig, vaak met humor en met gebruik van tal van stijlmiddelen, in een Nederlands waarin moedertalen als Sarnami, Sranantongo en Papiaments soms verrassend en verfrissend doorklinken.

Denise Jannah in het Voorwoord:
«Ik werd geraakt door een breed pallet van emoties als verlangen, vragen, hunkering, koestering, vertwijfeling, bescherming, zoektochten, geborgenheid en wanhoop… Bewust of onbewust zijn wij immers allemaal op zoek naar de Kracht in ons, om ons staande te houden, de rug te rechten. Daarbij zullen wij vaak een masker op hebben, doen alsof, of een andere façade optrekken waarachter we ons veiliger menen te voelen. Er is zoveel wat wij naar buiten zouden willen laten stromen, maar vaak uit onzekerheid, angst, blokkades of wat dies meer zij achter ‘veilige’ deuren in onze geest weggeborgen houden, zelfs ondanks de dreiging van emotionele verstikking. Uit puur zelfbehoud. Zoveel waarover we inderdaad niet praten…. Hulde aan deze schrijfsters die ons deze prachtige en intense verhalen geschonken hebben!»

Suzanne Binnemans – Vertrekken

SUZANNE BINNEMANS
Vertrekken
België Roman
Pap., 128 blz., 13,50
ISBN 90-6265-554-8
Eerste druk 2003

Suzanne Binnemans laat los van elkaar, in verschillende kamers, het stel Lynn en Axel aan het woord. Het tekortschieten van taal als communicatiemiddel tussen deze twee mensen wordt daardoor pijnlijk duidelijk.

‘Er is niets zo geduldig als papier, hoorde Axel. Toen werden hem de dagboeken van Lynn overhandigd waarvan hij tijdens hun relatie nooit een letter gelezen had, en hij wist dat hij op dat ogenblik Lynns hele leven in zijn handen hield.’

Lynns woorden worden nu Axels drijfveer om door te gaan, om te bewijzen dat hij de man kan zijn die haar voor ogen stond. De nieuwe, nuchtere levenswijze blijkt broos als een andere vrouw zich aandient.

Vertrekken laat (wederom) zien dat Suzanne Binnemans meer beoogt dan enkel een verhaal vertellen. Haar talent voor het juiste woord en het functionele beeld, maar ook haar directe taal en aandacht voor de psychologie van haar hoofdpersonages, geven de roman een bijna filmische dimensie: het leven zoals het is.

Suzanne Binnemans zegt hier zelf over: De realiteit kan niet beschreven worden, zij bestaat niet want is voor iedereen anders. Ieder heeft er een ander beeld van. Ik laat ruimte voor interpretatie, dring geen meningen op, laat de lezer vrij om te beslissen. Ik wil alleen de ogen openen van hen die alles onachtzaam aan zich voorbij laten gaan.

Hoewel Suzanne Binnemans in haar werk moeiteloos kruipt in de huid van haar personages, man of vrouw, staat de onafhankelijkheid en zelfstandigheid van de vrouw in toenemende mate centraal.

Pers:

Over Binnemans vorige dubbelroman Scheidslijnen (In de Knipscheer, 1998) schreef NRC Handelsblad onder de kop `Woorden van een opgejaagd mens’: “De denkwereld van een geesteszieke weergeven, dat is geen gemakkelijke opgave voor een schrijver. Als Gogol in ‘Dagboek van een gek’ is Suzanne Binnemans het hoofd binnengegaan van de 37-jarige, ex-radiojournalist Ewout, en heeft zijn gedachten opgetekend: een overtuigende weergave van de op- en neergaande stemmingen van een manisch-depressieve patiënt. Binnemans weet de suggestie op te roepen van een monoloog die in gedachten uitgesproken zou kunnen zijn. Een beklemmend einde.”

Suzanne Binnemans (1961) debuteerde in 1988 bij de Vlaamse uitgeverij Nioba met ‘De woorden van Elisabeth’ (Raymond Van den Broeck: `Stijgt merkwaardig hoog uit boven het peil van de meeste jonge-vrouwengeschiedenissen.’ Over haar tweede roman `Trefwoord: Wraak!’ bij Houtekiet in 1990 merkte Het Volk op: `Haar authentiek schrijverschap is hier altijd nog onvoldoende opgemerkt.’

Suzanne Binnemans is redactielid van `Gierik & Nieuw Vlaams Tijdschrift’ en is bestuurslid van PEN-Vlaanderen.

Alice Walker – De kleur paars

ALICE WALKER
De kleur Paars

Verenigde Staten, Roman
Vertaling: Irma van Dam
Paperback, 280 blz. 11,50
ISBN 90-6265-162-3
Eerste druk 1983
Eerste druk als Reprise Literair 2000

Alice Walker (1944) werd wereldberoemd met De kleur Paars (1982), waarvoor zij binnen een jaar de drie belangrijkste literatuurprijzen in Amerika ontving – nog steeds een unicum. De Nederlandse vertaling bereikte tot 2000 een totale drukoplage van 175 000 exemplaren. De roman werd verfilmd door Steven Spielberg met o.a. Whoopi Goldberg en Oprah Winfrey.

De kleur Paars is het ontroerende verhaal van de zusjes Celie en Nettie. Celie, die is uitgehuwelijkt aan een oudere man die haar misbruikt, richt haar grieven tot God. Totdat zij de moedwillig voor haar achtergehouden brieven van Nettie uit Afrika ontdekt. Vanaf dat moment richt ze haar brieven aan Nettie en ontstaat er een soort vrouwelijk bondgenootschap waarin de strijd om persoonlijke vrijheid en zelfrespect steeds kansrijker wordt.

Vrij Nederland in ‘De beste boeken van 1983’: ‘Een boek waarvan ik denk dat het ook door latere generaties als een mijlpaal herkend zal worden. Nu is het nog een van die voorwaartse sprongen van de verbeeldingskracht die je een glimp te zien geven van ontwikkelingen die nog mogelijk zijn. In de literatuur en in de civilisatie – een teken van hoop.

Nawal El Saadawi – De Onschuld van de Duivel

NAWAL EL SAADAWI
De Onschuld van de Duivel

Vertaling Hanneke Richard-Nutbey
Genaaid gebonden met stofomslag, 224 blz., € 19,50
ISBN 978-90-6265-431-4
Eerste druk 1997
Alleen nog rechtstreeks bij de uitgeverij

In De Onschuld van de Duivel brengt de Egyptische schrijfster en psychiater de van haar bekende thema’s samen tot een indrukwekkend, maar voor de meeste westerse lezers nog steeds onbekend, beeld van een Arabische samenleving, waarin het leven beheerst wordt door de man en zijn God.

Maar wie is God en wie is Duivel? Het meisje Ganat werd geboren metde ogen wijdopen zodat haar grootmoeder zich toen al afvroeg of ze een mens of een duiveling was, en op school hoort ze Sjeik Bassiaoni zeggen dat ‘haar ogen vervuld zijn van de lust die in Eva huist‘, een typering die voor Ganat zal omslaan in een bedreigend stereotiep. Ook het leven van haar vriendin Nefissa wordt blijvend getekend als haar huwelijksnacht, de Nacht der Gelukzaligheid, geen bloed oplevert en haar vader haar eer denkt te redden door een bloedige zelfmoord.

De Onschuld van de Duivel is een sensuele roman over twee jonge vrouwen die elkaar uit het oog verliezen en zich ieder in hun wereld seksueel en emotioneel proberen staande en waardig te houden. Pas in het Gele Paleis ontmoeten de vriendinnen elkaar weer, de een als patiënt, de ander als hoofdzuster. Het gekkenhuis blijkt voor velen de laatste redding in een wereld waar herinnering en hallucinatie zozeer met elkaar verbonden zijn.

Nawal El Saadawi maakte in Nederland vanaf 1980 naam met spraakmakende boeken over vrouwen en seksualiteit in de Arabische wereld. De literatuur wordt evenwel voor haar een steeds belangrijker middel om het onzegbare te verwoorden. Niet voor niets worden haar romans steeds vaker vergeleken met die van Margaret Atwood en Gabriel García Márquez.

Meer over Nawal El Saadawi op deze site

E. de Haan – Vonk

E. DE HAAN
Vonk

Nederland / Roman
Paperback, 118 blz., € 13,50
ISBN 90-6265-430-4
Eerste druk 1996
Alleen nog rechtstreeks te bestellen bij de uitgever

Vonk is opgegroeid met Starsky & Hutch, Kapitein Zeppos, de Brady Bunch, de maanwandeling, de nachtelijke tv-bokswedstrijden tussen Mohammed Ali en Joe Frazier in zwart-wit. ‘This is a case for International Rescue’ en ‘Introducing Maxwell Smart, secret agent’ zijn de one-liners die in zijn geheugen gegrift staan.
In de jachtige jaren negentig van Internet en antwoordapparaat kampt Vonk met zijn nostalie naar het ‘Fantasy Island’ van de sweet seventies, terwijl hij toch ook tevreden zou kunnen zijn: baan met goede vooruitzichten in de hoofdstad, vrouw en kindertjes in de slaapstad.
Vonks fantasiewereld volgt zijn leeftijd, eind dertig, en wordt meer en meer bevolkt door de oorzaak van zijn getob: vrouwen; hij spot hen in zijn omgeving en forenst – haast schaamteloos – in een overspel van verliefdheid en verlangen van de een naar de ander. De androgyne Annika zorgt ervoor dat het niet langer bij (een ode aan) platonische liefdes kan blijven. Ze dwingt hem tot een keuze. Vonk kiest.
Vonk is een moderne zedenschets, en eerste novelle van Ezra de Haan (1957).

De pers over Vonk
«Vonk verliest zichzelf in erotische en romantische dromerijen. Een korte romance is het begin van een veel langer aanhoudende onrust. Vader gaat op stap.» – Rails

«Een moderne zedenschets met een min of meer open einde, waarmee Ezra de Haan een lezenswaardig debuut maakt.» – Het Nederlandse Boek

«Uiterst boeiend geschreven debuut over de eind dertiger Vonk die in een wat vroege midlife crisis geraakt.» – Nederlandse Bibliotheekdienst

Meer over E. de Haan bij Uitgeverij In de Knipscheer

Alice Walker – De tuinen van onze moeders, een zoektocht

ALICE WALKER
De tuinen van onze moeders, een zoektocht

Verenigde Staten, Vrouwkrachtig proza
Vertaling: Ank van Wijngaarden
Pocket, 480 blz. € 7,50
ISBN 90-6265-720-6
Eerste druk als Globe Pocekt 1993
Uitverkocht

«Een van de meest belangrijke, betrokken, integere en eerlijke schrijvers ooit uitgegeven.» – June Jordan

Misschien nog meer dan in haar bekende romans De kleur Paars en Het geheim van de vreugde is Alice Walker in dit imposante boek schrijfster, namelijk dat wat een auteur uiteindelijk is: vertolker van en schatbewaarder voor ‘zijn mensen’.

Wat het betekent zwart te zijn en wat het betekent vrouw te zijn, is waar het Alice Walker om gaat. Literaire hoogtepunten in haar zoektocht zijn de inmiddels befaamd geworden verhalen over de zwarte schrijfster Zora Neale Hurston, over Martin Luther King en de Beweging voor Burgerrechten, over het schrijven van De kleur Paars en het titelverhaal over haar moeder.

Alice Walker (1944) werd wereldberoemd met de roman De kleur Paars waarvoor zij in één jaar de drie belangrijkste literatuurprijzen in Amerika ontving – een unicum. Het meest recent verschenen van haar in Nederlandse vertaling de romans De tempel van mijn gezel (1989), Het geheim van de vreugde (1992) en de verhalenbundel Een vrouw een vrouw, een woord een woord (1993).

Alice Walker – Een vrouw een vrouw, een woord een woord

ALICE WALKER
Een vrouw een vrouw, een woord een woord

Verenigde Staten, Verhalen
Vertaling: Irma van Dam
Paperback, 220 blz. € 14,75
ISBN 90-6265-720-6
Eerste druk 1993

De boeken van Alice Walker gaan alle over zwarte vrouwen in hun strijd om hun waardigheid en een menswaardig bestaan, die vaak samenvalt met de ontwikkeling van een spiritueel bewustzijn. Vaak zijn de thema’s zwaar: de uitwassen van vrouwenonderdrukking en kindermishandeling, zoals incest (De kleur Paars) en vrouwenbesnijdenis (Het geheim van de vreugde); vaak zijn de personages machteloze slachtoffers en wordt hun leven door dienstbaarheid gekenmerkt, zoals in de verhalenbundel Verliefd & Verloren.

In Een vrouw een vrouw, een woord een woord zet Alice Walker haar in eerder werk begonnen onderzoek voort naar man-vrouw- en zwart-wit-verhoudingen – en alle mogelijke combinaties daarvan. Kenmerkend voor deze bundel is echter dat de sterke zwarte vrouwen die de hoofdpersonages vormen uiteindelijk altijd aan het langste eind trekken. Met humor en hartstocht beschrijft Walker haar heldinnen op hun persoonlijke zegetocht op het gebied van liefde, seksualiteit, spiritualiteit, kunst en wetenschap. Het zijn geen willoze slachtoffers meer, maar zelfbewuste vrouwen, beschreven in een heldere, sprankelende stijl die van Een vrouw een vrouw, een woord een woord vooral een onderhoudend en aangenaam leesbaar boek maakt.

Miriam Tlali – Voetstappen in het moeras

Miriam Tlali
Voetstappen in het moeras
Oorspronkelijke titel Footsteps in the Quag
Verhalen Zuid Afrika
Vertaling Irma van Dam
Gebrocheerd in omslag, 190 blz.
ISBN 978-90-6265-361-4
Eerste uitgave oktober 1992

Miriam Tlali is Zuid-Afrika’s meest prominente zwarte schrijfster. Ondanks de enorme druk die op haar werd uitgeoefend, heeft zij als een van de weinigen altijd geweigerd zich in ballingschap te laten isoleren en bleef zij met haar teksten getuigen van haar ervaringen aan de zwarte kant van de turbulente Zuidafrikaanse samenleving, met name in Soweto, waar zij woont.
In Voetstappen in het moeras bundelde Miriam Tlali portretten van vrouwen in Soweto – vrouwen in hun werksituatie, in hun huwelijk, in hun armoedige woonomstandigheden. Zij beschrijft hen met humor en tederheid, soms ook cynisme, en met een opmerkelijke gevoel voor detail en compositie, waardoor tegelijk een indringend beeld ontstaat van een maatschappij op het kruispunt van verandering, waar de mannen zich in onzekerheid bedrinken, of erger nog: doodvechten, terwijl de vrouwen vanuit een vitaal improvisatievermogen de dagelijkse strijd om het leven voeren.

«Dit zijn verdrietige verhalen, maar tegelijk verrassend verfrissend in hn liefdevolle observaties van gewone vrouwen.» Sunday Times

«Deze ontroerende verhalen verlenen een opmerkelijk nieuwe dimensie ana de recente Zuidafrikaanse literatuur.» weekly Mail

Vóór Voetstappen in het moeras, dat voor een belangrijk deel tijdens een verblijf in Nederland is geschreven, publiceerde Miriam Tlali twee romans, Muriel en Amandla!, beide verschenen in de Afrikaanse bibliotheek. Over Amandla! schreef Surplus: ‘Een praatboek, een klinkend, kletsend, betogend boek van de taal, het boek van de stemmen van Soweto.’
Meer over Miriam Tlali