Wat onbesproken bleef – Uitgeverij In de Knipscheer

«Een fijngevoelig schrijver en een groot literair talent.» – Ton van Reen

Over het werk van Niek Bremen in Dagblad De Limburger, 19 maart 2025:

‘Schrijver Niek Bremen laat denkwerk na’ schreef ik, precies een jaar geleden bij het overlijden van Niek. Niek Bremen uit Sittard stierf op 14 maart 2024, 76 jaar oud. Als literair schrijver was hij een laatbloeier. Hij begon pas na zijn pensioen met schrijven. Het eerste wat mij van hem onder ogen kwam waren de korte verhalen die hij schreef in de bundel ‘Uit & thuis in Sittard’ die hij in 2018 uitgaf, samen met zijn schrijversvrienden Peter van Deursen en Wim Kallen. Ik leerde hem kennen toen hij zich, samen met zijn geliefde Emma, een jaar of tien geleden aansloot bij mijn wandelclub. Al vlug bleek dat hij zeer belezen was. (…) Een van de personages in het boek met de titel ‘Wat onbesproken bleef’ is de vader van de hoofdpersoon, een man die het zwijgen boven het spreken verkiest. Tenminste, tot zijn Duitse vrienden op bezoek komen om te drinken, en het Horst-Wessel-lied te zingen. Even lijkt de vader dan een ander, maar als de zoon over de oorlog en de dood van zijn Joodse moeder wil praten stuit hij op stilzwijgen bij de vader, de vader die in de oorlog Duits soldaat is geweest. In dit boek beschrijft Niek Bremen eigenlijk al die mensen die de oorlog hebben meegemaakt en daarna door moesten leven, al of niet met schuld. In stilte gehuld, met een hoofd vol aangrijpende herinneringen. Niek Bremen was een fijngevoelig schrijver en een groot literair talent. Het is jammer dat hij niet eerder met schrijven is begonnen. Hij had verhalen in voorbereiding. Hij sprak over een volgende grote roman. Hij zou tot een groot en voornaam schrijver zijn uitgegroeid. Het had nog gekund, maar hij is te vroeg gestorven. (…)

Lees hier het artikel
Meer over ‘Wat onbesproken bleef’
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Niek Bremen maakt je heel indringend deelgenoot van Daniëls zoektocht en weet door een beeldende stijl de spanning te laten domineren.» – André Oyen

Over ‘Wat onbesproken bleef’ van Niek Bremen op Ansiel, 9 maart 2025:

In ‘Wat onbesproken bleef’ vormt Alwin Corten met zijn zoon Daniël en huishoudster Louise Mittensill een klein gezin. (…) Daniël wil weten wie zijn moeder was, waarom ze overleden is, waarom zijn vader zo koppig zwijgt over het verleden is en wat de plek van Louise in het gezin is. (…) Daniëls leven krijgt echter een wending wanneer een opkoper het huis na de dood van zijn vader komt leeghalen. Hij vindt een map met notities waar zijn vader herinneringen in heeft opgeslagen, uit de tijd dat de wereld leed onder het nationaalsocialisme. Zijn vader beschrijft aangrijpende momenten uit zijn leven als soldaat bij de Wehrmacht, waarbij hij zich openhartig en vooral kwetsbaar opstelt. Daardoor komt Daniël nu ook meer te weten over het leven van zijn moeder Niek Bremen trekt je heel behoedzaam in het verhaal maar maakt je dan heel indringend deelgenoot van alles wat Daniël denkt, voelt en moet meemaken tijdens zijn zoektocht. De lezer en hij leren zijn vader kennen op een wijze die allesbehalve prettig is. Niek Bremen, die kort voor het verschijnen van ‘Wat onbesproken bleef’ overleed, weet door een beeldende stijl de spanning in het verhaal te laten domineren.

Lees hier de recensie
Meer over ‘Wat onbesproken bleef’
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«In invoelende stijl geschreven voor een brede tot literaire lezersgroep.»

Over ‘Wat onbesproken bleef’ van Niek Bremen voor Biblion, 28 juni 2024:

‘Wat onbesproken bleef’ is een postuum verschenen novelle van Niek Bremen over familie, oorlog en identiteit. Alwin Corten, zijn zoon Daniël en huishoudster Louise Mittensill vormen samen een klein gezin. Alwin en Louise dragen een geheim met zich mee dat ze jarenlang verborgen houden voor Daniël. Wanneer Alwins geest begint weg te glijden, verandert de vader-zoonrelatie. Daniëls leven neemt een wending wanneer hij een map met notities vindt waarin zijn vader herinneringen heeft opgeslagen uit de tijd van het nationaalsocialisme. Hierin beschrijft Alwin openhartig en kwetsbaar zijn leven als soldaat bij de Wehrmacht. Daniël leert ook meer over het leven van zijn moeder. In invoelende stijl geschreven vanuit het ik-perspectief van Daniël. Geschikt voor een brede tot literaire lezersgroep. Niek Bremen (1947-2024) debuteerde in 2019 met zijn roman ‘Bang voor de liefde’. Daarna volgde de verhalenbundel ‘Wat ons raakt’ (2021). Tevens publiceerde hij in meerdere bundels, kranten en in het literaire tijdschrift Extaze. Hij overleed op 14 maart 2024, kort voor het uitkomen van deze novelle.

Bron
Meer over ‘Wat onbesproken bleef’
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Mooi psychologisch beeld van een man die moet leven met de gevolgen van zijn keuzes.» – Marjo van Turnhout

Daniel Corten is geboren in de oorlog. In 1944. Hij heeft zijn moeder nooit gekend, ze kwam om bij een bomaanslag is hem verteld. Louise Mittensill, de huishoudster, heeft hem min of meer opgevoed. Zij was de vriendin van Daniels moeder. Ook zij wilde liever niet praten over Lotte, zijn moeder. (…) Een van de Duitse vrienden vertelt Daniel over de tijd na de oorlog. Hoe zij alleen al omdat ze Duits waren als ‘fout’ bestempeld werden. De flarden die Daniel hoort, maken hem nieuwsgierig, maar wat zijn vader meegemaakt heeft, zal hij pas ontdekken als hij na diens dood een map vindt waarin aantekeningen zitten van zijn vader. Over zijn jeugd en oorlogsjaren. Het maakt veel duidelijk. Waarom zijn vader zweeg. Wat er met zijn moeder gebeurd is. Het verhaal gaat over het grijze gebied tussen goed en fout. Want oordelen is gemakkelijk, maar mensen nemen soms beslissingen zonder te (kunnen) weten wat de gevolgen zijn. En dan daarna: als het je kwalijk genomen wordt dat je gedaan hebt wat je deed, is het dan beter te zwijgen? Dat deed de vader van Daniel, niet beseffend dat zwijgen gevolgen zou hebben voor zijn zoon, om nog maar te zwijgen over zijn eigen leven. Een mooi psychologisch beeld van een man die moet leven met de gevolgen van zijn keuzes.

Lees hier de recensie
Meer over ‘Wat onbesproken bleef’
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Bremen heeft een indringend verhaal neergezet, dat spot on is. Ieder woord is raak.» – Jan Stoel

Over ‘Wat onbesproken bleef’ van Niek Bremen op Bazarow, 30 mei 2024:

Daniël is een oorlogskind, geboren in Berlijn in februari 1944. Zijn vader vertelt dat de moeder van Daniël is omgekomen tijdens een bombardement. Nu wonen Daniël, Alwin in Nederland. Louise, ooit de beste vriendin van Daniëls moeder Lotte, is altijd nabij. “Ik ben een beetje het kind van Louise. […] Ze woont tegenover ons. Haar woning is eigendom van Maier, een kennis van mijn vader.” Daniël is op zoek naar zijn identiteit. Hij wil weten wie zijn moeder was, waarom ze overleden is, waarom zijn vader zo is en wat de plek van Louise in het gezin is. Waarom zwijgen beiden over het verleden. (…) Daniël komt erachter dat Peter Maier en zijn vader Alwin Corten fout waren in de oorlog en samen in het Duitse leger zaten. Alwin werd in kamp Vught vastgezet, maar was daar slachtoffer van de haat tegen de geïnterneerden. Vader zegt dat hij geen moordenaar is en zegt dat in het Jiddisch. Vanwege de ziekte van Korsakov wordt Alwin opgenomen in een verpleeghuis. “Zijn hersenen krimpen,” zegt de dokter. (…) Bremen heeft een indringend verhaal neergezet over vertrouwen, wantrouwen, trauma’s, zwijgen, schuldbesef en het onvermogen om los te komen van het verleden. Hij daalt diep in de psyche van zijn belangrijkste personages. Wat opvalt is hij van de belangrijkste personages twee kanten belicht. Zo word je geconfronteerd met twee versies van de vader. De man tijdens de oorlog en de getraumatiseerde man erna. Hij is kwetsbaar geworden, wil niets vertellen over dat wat hij in de oorlog heeft meegemaakt. (…) Bremen heeft een (psychologische) roman geschreven die spot on is. Ieder woord is raak. ‘Wat onbesproken bleef’ is een verhaal over het in je eigen hoofd gevangen zitten, over de blokkades die een onverwerkt trauma kan hebben op de rest van je leven. (…)

Lees hier de recensie
Meer over ‘Wat onbesproken bleef’
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Prachtige novelle over Wehrmachtsoldaat die geen nazi was.» – Marianne Janssen

Over ‘Wat onbesproken bleef’ van Niek Bremen op LeesKost, 21 mei 2024:

Daniël Corten groeit op in een klein gezin met zijn vader Alwin en huishoudster Louise Mittensill. Hij heeft geen herinneringen aan zijn Duitse moeder, want die stierf toen hij een paar maanden oud was. Daarna is moeders beste vriendin Louise in 1944 met hem van Duitsland naar Nederland gevlucht, zijn vader was weg van huis want die diende als Wehrmachtsoldaat. (…) Als Alwin ouder wordt, krijgt hij te maken met de kwaal die ’s mensen geest het verleden in duwt: hij gaat dementeren. Hij gaat over het verleden praten. (…) Na vaders dood in 1984 (…) vindt Daniël uitgebreide aantekeningen uit de tijd dat Alwin diende als soldaat. Eindelijk krijgt hij kijk op zijn vader. En uit diens geschriften leert hij ook zijn moeder kennen. De zo lang verzwegen waarheid opent een grauwe wereld én geeft zicht op een liefdesgeschiedenis, de verboden liefde tussen zijn vader en moeder, de liefde waaruit hij ontstond. (…) ‘Wat onbesproken bleef’ is een prachtige novelle van een schrijver die ik graag meer werk had gegund.(…)

Lees hier de recensie
Meer over ‘Wat onbesproken bleef’
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Postume boekpresentatie van ‘Wat onbesproken bleef’ van Niek Bremen.

Op zaterdag 11 mei 2024 vindt in Galerie Marie in de Schipperskerk in Papenhoven de presentatie plaats van de postuum verschenen novelle ‘Wat onbesproken bleef’ van Niek Bremen. Niek Bremen (1947) overleed op 14 maart 2024. U wordt ontvangen door Marieke Russel van Galerie Marie. Het woord wordt gevoerd door zijn schrijversvrienden Peter Lenssen, Peter van Deursen en Jacques Smeets. Zanger/gitarist Ruud Verhoeven zorgt voor muziek. Het eerste exemplaar wordt uitgereikt aan Emma, de weduwe van Niek. Zij zal ook een gedicht voordragen. De organisatie en presentatie is in handen van Ton van Reen, die de honneurs waarneemt voor uitgever Franc Knipscheer die op bezoek is bij zijn auteurs op Curaçao. Na afloop wordt het glas geheven op het verschijnen van ‘Wat onbesproken bleef’ dat ter plekke te koop zal zijn, evenals zijn vorige titels bij Uitgeverij In de Knipscheer: ‘Bang voor de liefde’ en ‘Wat ons raakt’. Plaats van handeling is Galerie Marie, Sterre der Zeeplein 12 (Schipperskerk), 6124 AR Papenhove.

Meer over ‘Wat onbesproken bleef’
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Schrijver Niek Bremen laat denkwerk na.» – Ton van Reen

Archieffoto Ermindo Armino

In Memoriam Niek Bremen door Ton van Reen in de Literaire Hoek van Dagblad De Limburger, 27 maart 2024:

Schrijver Niek Bremen uit Sittard stierf op 14 maart jongstleden, 76 jaar oud. Als literair schrijver was hij een laatbloeier. Hij begon er pas mee na zijn pensioen. Het eerste wat mij van hem onder ogen kwam waren de korte verhalen die hij schreef in de bundel Uit & Thuis in Sittard die hij in 2018 uitgaf, samen met zijn schrijversvrienden Peter van Deursen en Wim Kallen. In 2019 debuteerde hij met de roman Bang voor de liefde. Het is het aangrijpende verhaal over het traumatische na-oorlogse verleden van Andreas, een jongen die na de oorlog opgroeit in een Duits gezin. Met dit eerste boek staat het hoofdthema van Niek vast. De oorlog. Duitsland. Verraad. Jodenvervolging. Vooral: waarom liet bijna iedereen toe dat onze Joodse Nederlanders werden gedeporteerd naar de vernietigingskampen? (…)

Lees hier of hier verder
Meer over ‘Wat onbesproken bleef’
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Eerste aandacht voor ‘Wat onbesproken bleef’, het nieuwe boek van Niek Bremen, nu online.

Over ‘Wat onbesproken bleef’ van Niek Bremen op YouTube Pletterij, 17 maart 2024:

Op zondag 17 maart 2024 presenteerde Uitgeverij In de Knipscheer ‘Voet in voet oog in oog’, het prozadebuut van dichter Elly Stolwijk. Oorspronkelijk zou het programma een dubbelpresentatie zijn met als tweede auteur Niek Bremen, van wie zijn ‘Wat onbesproken bleef’ gelijktijdig zou verschijnen. Maar Niek Bremen was ziek en kon niet aanwezig zijn. Dat was al enige tijd duidelijk. Omdat de titel van zijn novelle ook geldt voor het boek van Elly Stolwijk wilde de uitgeverij zijn aanstaande boek toch alvast aankondigen met een eerste recensie van zijn boek door Peter de Rijk, als onaangekondigde verrassing voor het geval Niek Bremen de livestream zou volgen. Vrijdag 15 maart ontving de uitgeverij van de drukker enkele proefdrukken van ‘Wat onbesproken bleef’ waarvan er die dag één voor een laatste akkoord werd doorgestuurd aan de auteur Niek Bremen. Wat de uitgeverij op dat moment niet wist was dat Niek Bremen de dag ervoor, op donderdag 14 maart, was bezweken aan zijn ziekte. Het bericht van zijn overlijden bereikte de uitgeverij op maandag 18 maart. In deze te verschijnen novelle krijgt het leven van Daniël een wending wanneer hij een map vindt met notities van zijn vader uit de tijd dat de wereld leed onder het nationaalsocialisme. Zijn vader beschrijft aangrijpende momenten uit zijn leven als soldaat bij de Wehrmacht, waarbij hij zich openhartig en vooral kwetsbaar opstelt.

Luister en kijk hier naar de aankondiging van en recensie over ‘Wat onbesproken bleef’ vanaf 02.15 tot 15.25 op de tijdlijn
Lees hier het In memoriam Niek Bremen op deze site
Lees hier de eerste recensie over ‘Wat onbesproken bleef’

«…en wordt de roman er een voor alle tijden.» – Peter de Rijk

Over ‘Wat onbesproken bleef’ van Niek Bremen in Pletterij, 18 maart 2024:

(…) Bremen rept in ‘Wat onbesproken bleef’ over het zwijgzaam zijn van een personage. Het is het gevolg van wantrouwen en kwetsbaarheid. Deze keer betreft het de vader van het hoofdpersonage die het zwijgen boven het spreken verkiest. Tenminste, tot zijn Duitse vrienden komen om te drinken, te kaarten of het Horst Wessel Lied te zingen. Even lijkt de vader een ander, is het niet langer iemand die moeite met praten en trappenlopen heeft. Maar als zijn zoon over de oorlog en de dood van zijn Joodse moeder wil praten, stuit hij op stilzwijgen. (…) Indrukwekkend is de wijze waarop Bremen de twee kanten van de vader beschrijft, vooral van die stille, voor het raam zittende man. (…) Niek Bremen beschrijft eigenlijk al die mensen die de oorlog meemaakten en daarna door moesten leven. In stilte gehuld, met een hoofd vol vreselijke herinneringen. Families die daarmee moesten zien te leven… (…) Niek Bremen trekt je langzaam maar zeker in het verhaal en je wordt deelgenoot van alles wat Daniël denkt, voelt en moet meemaken. Hij leert zijn vader kennen op een wijze die allesbehalve prettig is. Desondanks blijf je lezen. Want als Bremen iets kan dan is het schrijven. (…) Hij kondigt onheil op een mooie wijze aan. Haast nog fraaier beschreven dan het sterven van de vader. Dit is typerend voor zijn proza dat strak, haast zakelijk is, maar wel met ieder woord op de juiste plek. Wie het boek leest, zal het later ervaren alsof hij een film heeft gezien. Een met geweldig acteerwerk, boeiende dialogen en ontluisterende scènes. Dit effect veroorzaken met letters op papier is het ware schrijven en slechts weinigen gegeven. Niek Bremen schreef over een man, over wie we veel te weten komen en tegelijkertijd haast niets. Het blijft maar gissen voor zijn zoon die het vooral van de verhalen van anderen moet hebben. En dan verdwijnt zijn vader in een poortje. En is weg… Daniël begrijpt dat het ondergaan van het kwaad niet alleen een ziekte van die tijd was. Het is een ziekte die in iedere tijd en in iedere werkelijkheid past, al zal die naar aard en omvang verschillen. Met deze regels legt de auteur een verbinding met het heden en wordt de roman er een voor alle tijden.

Lees hier de recensie
Meer over ‘Wat onbesproken bleef’
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer