Willemstad – Uitgeverij In de Knipscheer

«Zeer de moeite waard voor de lezer die niet bekend is met het wel en wee op de Nederlands Caraïbische eilanden.» – Eric de Brabander

Over het werk van Ronny Lobo op Literatuurgeschiedenis, 24 oktober 2023:

Ronny Lobo werd in 1954 geboren op Curaçao waar hij ook opgroeide. Ronny’s Surinaamse ouders hadden zich ruim voor Ronny’s komst op Curaçao gevestigd, waar Ronny’s vader als chemicus voor de Shell ging werken. Ronny Lobo zelf studeerde in 1978 als architect af aan de Technische Universiteit van Delft in Nederland. Hij keerde terug naar Curaçao en werkte als architect voor de lokale overheid en bij een bestaand architectenbureau voordat hij in 1985 met zijn eigen architectenbureau begon. In 1991 won hij een prijs met een ontwerp voor sociale woningbouw, en een jaar later ontving hij voor zijn architectonisch werk de belangrijkste culturele prijs van Curaçao, de Cola Debrotprijs. In de roman ‘Bouwen op drijfzand’ smeedt Ronny Lobo zijn liefde voor de Nederlands-Caraïbische eilanden en zijn liefde voor de architectuur samen met het liefdesleven van zijn personages. (…) Ter verbeelding van de titel werd voor de foto op de omslag een mislukt project uit de jaren zestig gekozen op een van de mooiste plekken op het eiland. De natuur waar het project gerealiseerd moest worden was ongeschonden en lag aan een prachtige binnenbaai. Op deze idyllische plek verrezen plots spookachtige heipalen voor de bouw van een hotel. De bouw werd gestaakt na de opstand van 30 mei 1969, die Willemstad in brand zette. Tot op de dag van vandaag zijn de betonnen palen, die als kreeftenpoten uit de modder, het drijfzand steken, te zien.(…) ‘Tirami sù’ is een vervolg op Lobo’s eerste boek. Het verhaal over identiteit, over kleur, over afkomst leverde een meerlagige roman op. (…) Ronny Lobo’s derde roman, ‘De bouwval’ is een familiegeschiedenis over sociale stijging, over het overschrijden van grenzen, het betalen van een morele prijs, over illusies en ontgoocheling. (…) In de drie door Lobo geschreven romans is een ontwikkeling te zien van de architectuur naar de sociale, raciale en politieke dilemma’s op de Nederlands Caraïbische eilanden. (…)

‘Literatuurgeschiedenis’ is een initiatief van Koninklijke Bibliotheek en Taalunie en gericht op bovenbouw van het voortgezet onderwijs.

Lees hier het artikel
Meer over ‘Bouwen op drijfzand’
Meer over ‘Tirami sù’
Meer over ‘De bouwval’
Meer over Ronny Lobo bij Uitgeverij in de Knipscheer

«Onlusten van 30 mei 1969 waren even onafwendbaar als “een aardbeving of een orkaan”.» – Boeli van Leeuwen

Klaas de Groot over typoscript ’30 mei’ van Boeli van Leeuwen op Caraïbisch Uitzicht, 21 augustus 2023:

Als een onvoorspelbare tijdbom beweegt de Apollo 13 half april 1970 door de ruimte, terwijl schrijver Boeli van Leeuwen naar de radio luistert om het laatste nieuws over de lotgevallen van het ruimtevaartuig niet te missen. Maar hij ondergaat tegelijkertijd een eigen gedachtestroom. De voortgang ervan wordt geregeld onderbroken door de krakende radio. Het is ook bijna een jaar nadat Willemstad brandde ten gevolge van de onlusten die op 30 mei 1969 het eiland voor altijd zouden veranderen. Zijn gedachten worden vooral beheerst door de gebeurtenissen van die dag. De dag die voor een cesuur zorgde in zijn leven en waarop hij, naar eigen zeggen, zijn onschuld verloor. Het was ook het moment waarop de treurnis toesloeg over het feit niet in de gaten te hebben gehad dat de onlusten even onafwendbaar waren als “een aardbeving of een orkaan”.
Lees verder Klaas de Groot: ‘Boeli van Leeuwen in zijn tuin’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Klaas de Groot bij Uitgeverij In de Knipscheer

Bij Aletta Beaujon vallen Curaçao, Bonaire en Griekenland samen.

Over ‘De schoonheid van blauw ~ The Beauty of Blue’ van Aletta Beaujon op Literatuurgeschiedenis, 8 juli 2022:
(…) Aletta Beaujon was een dichteres met oog voor de wereld, die ze voor het eerst zag in de wijk Otrobanda, Willemstad. (…) Tijdens haar Curaçaose schooljaren bezocht ze vaak het landhuis Slagbaai op Bonaire. Een plek die haar zou inspireren bij het schrijven van veel van haar gedichten. Haar eerste bundel uit 1957 heet niet voor niets ‘Gedichten aan de baai en elders’. Dat ‘elders’ slaat onder andere op Nederland. Dat land moet op haar een grijzige indruk gemaakt hebben in haar studietijd aan de Universiteit van Amsterdam. (…). In die tijd maakt zij met een van haar zoons een reis naar Griekenland. Dat land is voor haar, na Curaçao en Bonaire het meest belangrijk geweest: ze vatte een grote liefde op voor het land met zoveel cultuur, eilanden en een blauwe zee. Het is vooral het eiland Delos geweest dat een inspirerende invloed op haar heeft gehad. Haar tweede publicatie ‘Poems while in Delos’ verschijnt in 1959 en is ook opgenomen in haar verzamelde gedichten ‘De schoonheid van blauw ~ The Beauty of Blue’ uit 2009. Het is heel mooi om te zien dat in ‘zwemmen’, één van de onderwerpen waar ze over schrijft, Curaçao en de Griekse eilanden samenvallen. (…)
‘Literatuurgeschiedenis’ is een initiatief van Koninklijke Bibliotheek en Taalunie en gericht op bovenbouw van het voortgezet onderwijs. Aan deze pagina werkten mee Klaas de Groot en Martijn Nicolaas (eindredactie).
Lees verder
Meer over ‘De schoonheid van blauw’

‘En vindt in vrede rust tallentijd’: Shrinivási overleden

Shrinivasi75

Het leven van een mens
is als een luchtbel op de rivier
zonet nog zondoortinteld
is het plots uiteengespat

Op 26 januari 2019 overleed in Willemstad op Curaçao op 92-jarige leeftijd de in 1926 geboren Surinaamse dichter Shrinivási (Martinus Lutchman), nestor van de Surinaamse literatuur. Shrinivási was bij mijn weten het laatst in Nederland rond de jaarwisseling 2008/2009. In januari 2009 ontmoetten we hem op een bijeenkomst van vrienden, een plezierig weerzien nadat hij een paar jaar daarvoor een bezoek aan de uitgeverij had gebracht om de puntjes op de Hindoestaanse i te zetten van het manuscript Bapauti/Erfenis waarmee muzikant Raj Mohan in 2008 zou debuteren als dichter. Op die januaridag in 2009 overhandigde Shrinivási mij een gedicht, weliswaar aan mij gericht, maar in feite een eerbetoon aan de pleitbezorgers van literatuur uit verre contreien in onze westerse wereld. Het is Shrinivási ten voeten uit, bescheiden, nederig haast. Hij bedankt ons terwijl wij hém dank verschuldigd zijn voor al het dichterlijk moois dat hij ons gaf. En wat hij me nog in 2017 schreef, wens ik hem vandaag toe: ‘En vindt in vrede rust tallentijd’.

Van Shrinivási mocht de uitgeverij in 1984 een grote verzamelbundel uitgeven van 184 bladzijden, Een weinig van het andere, een prachtige door Geert Koefoed samengestelde bloemlezing uit zijn tot dan veelal in eigen beheer in Suriname uitgegeven dichtbundels. Het zou hem eindelijk ook in Nederland de erkenning opleveren die hem als dichter toekwam. Geert Koefoed bezorgde ook Shrinivási’s tweede door In de Knipscheer uitgegeven – en warm onthaalde – bundel Hecht en Sterk uit 2013. In 2014 zijn gedichten van Shrinivási en van Dobru en Trefossa op muziek gezet door Dave MacDonald en op DVD meegeleverd met de door Robert Sordam geëntameerde publicatie De stilte van het ongesproken woord.

Toen realiseerde bij zich
dat de rivier
toch maar één oever had
waarop hij stond
en naar de verte keek
waarin een beeld
uit vroegere dagen
langzaam maar zeker
was opgelost
zodat er toekomst
noch verleden was
verlangen niet
en eindelijk geen verdriet

franc knipscheer

Lees ook het IM van Michiel van Kempen op Caraïbisch Uitzicht
Meer over Shrinivási bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Wat weet ik schandelijk weinig van Curaçao, terwijl ze er in het Nederlands romans over schrijven.» – Raymond van den Boogaard

Over ‘Kruispunt’ van Joseph Hart in NRC Handelsblad, 18 september 2015:
Wijdvertakt is de intrige van de roman, die als hoogtepunt een internationaal opschudding verwekkende gijzeling heeft: politiek, beschaafde erotiek, zedenschets. Maar de bedoeling van Joseph Hart is niet uitsluitend om de lezer te onderhouden. (…) Wanneer ik ‘Kruispunt’ ter hand neem, krijg ik de indruk een sleutelroman te lezen, waarvan de strekking mij voor een groot deel ontgaat. (…) Wat weet ik schandelijk weinig van Curaçao, terwijl ze er in het Nederlands romans over schrijven.
Lees hier de column ‘Opbouwwerk in Curaçao’ van Raymond van den Boogaard
Meer over ‘Kruispunt’
Meer over Joseph Hart bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Boeli van Leeuwen is een ‘literaire vader’ van Tommy Wieringa.» – Ana van Leeuwen

geniale anarchie Tommy Wieringa over zijn jeugd op Aruba en Curaçao en over Boeli van Leeuwen in Amigoe, dinsdag 20 januari 2015:
Wieringa’s uitverkochte lezing, vorige week in de Belle Alliance van het Avila Hotel op Curaçao, ging vooral over zijn mooie jeugd op Aruba, waar hij meer dan lyrisch over is. (…) Hij kwam in de jaren negentig als twintiger naar Willemstad, waar hij een bestaan wilde opbouwen. Op Curaçao begon Wieringa toen ook met de eerste exercities om ‘serieus te schrijven’. Een nieuwe droom was geboren. Misschien ging dat in het begin zeker niet best, maar het proces, dat niet meer te stoppen was, was begonnen en later kwam daar ook de grote liefde voor Boeli van Leeuwen en zijn werk bij. Deze auteur is een ‘literaire vader’ van Wieringa geworden. ‘Als je iemand écht bewondert, wil je hem aanraken, een stukje van hem hebben, hem verorberen en hopen dat je iets van dat talent kan stelen. Dat wilde ik met Boeli van Leeuwen. (…) Ik wist niet dat de Nederlandse taal zó mooi kon zijn tot ik zijn werk las. Ik heb gehuild bij het verhaal ‘The rest is silence’ [uit: Geniale Anarchie].’
Lees hier het artikel of hier in de Amigoe
Meer over Tommy Wieringa op deze website
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Hij is in staat tot het spelen van heerlijke preludes.» – Ezra de Haan

Over ‘Tempels in woestijnen’ van Boeli van Leeuwen in Antilliaans Dagblad, 19 januari 2015:
De grote Curaçaose schrijver Boeli van Leeuwen gaf ruiterlijk toe dat, ook hij, ooit poëzie had geschreven. (…) Hij, en ook Frank Martinus Arion, waren zich er vast van bewust dat die poëzie de kraamkamer van hun latere oeuvre was. Daar was het ooit begonnen. Wanneer je, met de boeken van Van Leeuwen in gedachten, Tempels in woestijnen leest, herken je de taal. Net zoals je de toets en de kleur van een schilder herkent. Deze gedichten komen onmiskenbaar van de hand van Boeli van Leeuwen. Je leest strofen en voorziet de werken die later zijn geschreven: De rots der struikeling, Een vreemdeling op aarde, De eerste Adam, Schilden van Leem, Het teken van Jona. Hij is in staat tot het spelen van heerlijke preludes.
Lees hier de bespreking in de krant
Meer over ‘Tempels in woestijnen’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Van Leeuwen had de taal meteen bij zijn kladden.» – Ezra de Haan

Over ‘Tempels in woestijnen’ van Boeli van Leeuwen op Literatuurplein.nl, 25 oktober 2014:
Los van de taal valt zijn wijsheid op en de compacte verwoording daarvan. Alleen al voor de laatste twee strofen van het gedicht ‘Moeder van mijn moeder’ zou je deze bundel moeten kopen. (…) In de bundel klinkt de Tweede Wereldoorlog door, wat logisch is, met een publicatie in 1947. Boeli van Leuwen zorgt voor beelden die langer dan een boek of bundel beklijven. Een prachtig en uiterst belangrijk gedicht, zeker wanneer je het over een begin van een oeuvre hebt, is ‘Otrobanda’. Hier leert de lezer de schrijver kennen, de man met het scherpe oog dat niets en niemand mist. Iemand die schoonheid in verval ziet maar het niet gaat idealiseren. (…) In vier strofen weet de schrijver, als nog jonge dichter, de wereld die hij kent samen te vatten. Het gedicht is sterk als ‘Denkend aan Holland’, heeft dezelfde liefde en afkeer in zich.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Tempels in woestijnen’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Hart bouwt op formidabele wijze de spanning op.» – Federico Besamusca

Over ‘Verkiezingsdans’ van Joseph Hart in La Chispa, (Het Latijns-Amerika Magazine, jaargang 5 nr. 23), 7 mei 2014:
Uitsluiting of solidariteit. Dat is de kwestie die de Curaçaose auteur Joseph ‘Jopi’ Hart (1940) aansnijdt in ‘Verkiezingsdans’. De openingsscène geeft op beklemmende wijze de misère weer van de groep waar de roman om draait: de bewoners rondom Willemstad in wijken als Seru Fortuna, Marchena en Wishi. Hun levens worden gekenmerkt door armoede. Een stedelijke onderklasse zoals die er is in zoveel Latijns-Amerikaanse steden. (…) Hart werkt het idee van solidariteit met en uitsluiting van de onderklasse uit aan de hand van twee mannelijke hoofdpersonages: Matthew, de held en Manny, de schurk.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Verkiezingsdans’

«Het levert literatuur op van hoge kwaliteit.» – Peter de Rijk

Over ‘De supermarkt van Vieira’ van Eric de Brabander op Antilliaans Dagblad, 1 februari 2014:
Eric de Brabander maakt in dit boek dankbaar gebruik van een waar gebeurd verhaal, dat van kaping van het Portugese passagiersschip de Santa Maria in 1961. Maar zijn roman gaat verder dan die kaping. Eric de Brabander bedacht de gevolgen voor hen die meededen aan die kaping, mensen zoals João Vieira. (…) Het verhaal start in 1951, in Angola, in het Afrika van Portugal. We maken kennis met João Vieira die op dat moment nog in dienst van het leger is. Hij wordt een moordenaar tot zijn eigen verbijstering, en die van de lezer die amper twee bladzijden gelezen heeft. (…) Zijn familie kwam pas vijftig jaar na de beruchte kaping achter zijn verblijfplaats en wat er van hem was geworden…

Lees hier de recensie in Antilliaans Dagblad (blz. 16 en blz. 17)

Meer over ‘De supermarkt van Vieira’

Meer over Eric de Brabander